Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής
Η είδηση κατέλαβε περίοπτη θέση στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων κι έκανε θραύση, προκάλεσε, έξυσε πληγές, συγκίνησε.
Kείνοι που επράξαν το κακό – τους πήρε μαύρο σύγνεφο
Ζωή δεν είχαν πίσω τους μ’ έλατα και με κρύα νερά
M’ αρνί, κρασί και τουφεκιά, βέργα και κληματόσταυρο
Παππού δεν είχαν από δρυ κι απ’ οργισμένο άνεμο
Στο καραούλι δεκαοχτώ μερόνυχτα
Mε πικραμένα μάτια
Τους πήρε μαύρο σύγνεφο – δεν είχαν πίσω τους αυτοί
Θείο μπουρλοτιέρη, πατέρα γεμιτζή
Mάνα που να ’χει σφάξει με τα χέρια της
Ή μάνα μάνας που με το βυζί γυμνό
Xορεύοντας να ’χει δοθεί στη λευτεριά του Χάρου!**Τις ξέραμε τις ιστορίες αυτές, τις είχαμε ακουστά, τις φανταζόμαστε, τις ζήσαμε. Μα η φασιστική σφαίρα που βγήκε από τον θώρακα του πολεμιστή, 58 χρόνια μετά, μας επέτρεψε να τις ξαναδούμε ζωντανές, να τις «υποκλέψουμε» έστω, σαν μέσα από μια κλειδαρότρυπα.
***
Η εικόνα είναι ανίκητη, έχει πάντα την τελευταία λέξη: Καμιά γνώση δεν μπορεί να της αντισταθεί, να τη διευθετήσει, να την εκλεπτύνει… Ο Ρολάν Μπαρτ είναι ακαταμάχητος όταν μιλάει για την εικόνα: η εικόνα αποτέμνεται. Είναι καθαρή και ξάστερη σαν γράμμα. Ακριβής, πλήρης, επιτηδευμένη, οριστική, δεν μου αφήνει καμιά θέση. Είμαι αποκλεισμένος από την εικόνα όπως κι από την αρχέγονη σκηνή. Που, ίσως, και αυτή να μην υπάρχει παρά μόνο στον βαθμό που αποτέμνεται απ’ το περίγραμμα της κλειδαρότρυπας…
Η εικόνα της φασιστικής σφαίρας, καθώς βγήκε (58 χρόνια μετά!) από τον θώρακα του 78χρονου, έγινε μια εικόνα ακριβής, πλήρης, επιτηδευμένη. Μια εικόνα οριστική για μια στιγμή της ιστορίας μας και του ρόλου των συμπατριωτών μας σ’ αυτήν. Μια εικόνα που πληγώνει και συγκινεί και ενθαρρύνει το ελληνικό σήμερα και το αύριο: δεν περνά ο φασισμός…
* Πρόκειται για αληθινή ιστορία. Συνέβη το 1998 και είχε προκαλέσει αίσθηση.
** Από το «Άσμα ηρωικό και πένθιμο…» του Οδυσσέα Ελύτη
Πηγή: Η ΑΥΓΗ