Μόνος αποδέκτης ο αναγνώστης

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς

Δεν σταματάω να εκπλήσσομαι με το πώς «διαβάζει» τα ρεπορτάζ, τα άρθρα, τα σκίτσα η αθηναϊκή πολιτική και δημοσιογραφική «πιάτσα». Πίσω από κάθε ένα από αυτά βλέπει φαντάσματα ή απόκρυφα σχέδια.

Ξυπνάς ένα πρωί και παίρνεις μήνυμα από έναν παλαίμαχο πολιτικό του τύπου «κατάλαβα πού το πάτε, πήρα το μήνυμα». Αν και πολύ πρωί, και μάλιστα πριν από τον καφέ, θέλεις να του απαντήσεις: «Ανθρωπέ μου, δεν ήθελε κανείς να σου στείλει κανένα μήνυμα. Ο σκιτσογράφος ήταν όπως πάντα καυστικός, ο αρθρογράφος δηκτικός –ίσως και στο όριο της εμπάθειας– αλλά απολαυστικός. Οσο για την είδηση ή την κριτική που σε δυσαρέστησε, πήγαινε λίγο πίσω και δες πόσες ανάλογες γκρίνιες θα πρέπει να έχουμε ακούσει όλοι από αντιπάλους σου».

Στην εποχή μας έχουμε και ένα νέο είδος δημοσιογραφίας, που ασχολείται –σχεδόν αποκλειστικά– με τα άλλα μέσα. Εκεί ανθούν κάθε λογής σενάρια, για επιχειρηματικές προτιμήσεις ή δυσαρέσκειες και άλλα πολλά που καθορίζουν τη γραμμή μιας εφημερίδας. Τα διαβάζεις, είσαι σίγουρος ότι πίσω από αυτό που γράφεται δεν υπήρχε τίποτα απολύτως, το ξέρεις καλά. Είναι σαν να διαβάζεις κριτική θεάτρου από κάποιον που σίγουρα δεν έχει δει το έργο και θα έγραφε το ίδιο άσχετα αν έβλεπε Τσέχοφ ή Αισχύλο.

Είναι φυσικό και υγιές σε αυτή τη δουλειά να έρχεσαι αντιμέτωπος με τη δυσπιστία. Ειδικά μετά την οικονομική κρίση και την άνθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι πολίτες αμφισβητούν τα πάντα και έχουν δίκιο. Αλλωστε κανείς δεν θα τους πείσει ότι στη χώρα μας δεν ανθεί σε κάποιες σκοτεινές γωνιές η «συμβολαιακή δημοσιογραφία», η επί πληρωμή αποθέωση ή δολοφονία προσωπικοτήτων, και ούτω καθ’ εξής.

Τα τελευταία άλλωστε χρόνια επικράτησε η μόδα του κανιβαλισμού, στην οποία επιδόθηκαν πολιτικές δυνάμεις που μπέρδεψαν τον πολιτικό ακτιβισμό με τον χυδαίο εκφασισμό του δημόσιου λόγου. Τους καρπούς τους γεύονται και οι ίδιοι τώρα, αλλά είναι αργά. Εφεραν τον «τραμπισμό» στον ελληνικό δημόσιο διάλογο πολύ πριν από τον Τραμπ.

Επειδή θα περάσουμε και άλλα δύσκολα ως κοινωνία, η ανάγκη για ψύχραιμη ενημέρωση και νηφάλιο διάλογο θα είναι μεγάλη. Καμία χώρα δεν μπορεί να σταθεί πραγματικά στα πόδια της χωρίς σοβαρή και ανεξάρτητη ενημέρωση.

Το προσφυγικό/μεταναστευτικό και η αργή εμπέδωση μιας αίσθησης αισιοδοξίας για το μέλλον σε όλη την κοινωνία θα συντηρούν την καχυποψία και θα κάνουν σαγηνευτικές τις τοξικές Σειρήνες των άκρων. Το καλύτερο αντίδοτο σε αυτό, όπως έλεγε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, είναι ο ενημερωμένος πολίτης. Μόνο που στην εποχή μας θέλει πολλή επιμονή και υπομονή για να είσαι ενημερωμένος πολίτης.

Πηγή: “Καθημερινή”