Tου Σπύρου Δανέλλη
47 χρόνια από την Τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο. 47 χρόνια από την προδοσία του χουντικού καθεστώτος, που αν κι ορκίζονταν στον “πατριωτισμό” οδήγησε στον εθνικό ακρωτηριασμό.
Η εφετινή μαύρη επέτειος είναι διαφορετική απ όλες τις προηγούμενες. Κι αυτό γιατί η Τουρκική πλευρά με την απολύτως ελεγχόμενη απ αυτήν Τουρκοκυπριακή ηγεσία, αμφισβητούν ευθέως την έως σήμερα κοινά αποδεκτή προοπτική λύσης, εκείνη της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας και απαιτούν τη δημιουργία δυο κρατών, την οριστική διχοτόμηση ουσιαστικά.
Ο Ερντογάν είπε καθαρά ότι οι όποιες διαπραγματεύσεις δεν μπορεί παρά να γίνουν μεταξύ δυο ίσων και κυρίαρχων κρατών. Όσο για τη δ. δ. ομοσπονδία , δεν μπορούμε να χάσουμε άλλα 50 χρόνια επειδή η Ελληνική πλευρά προσποιείται πως την υπερασπίζεται.
Προχώρησε και σε κάτι που μέχρι χθες ήταν ταμπού. Άνοιξε μέρος της Αμμοχώστου.
Τα κατά συρροή τουρκικά εγκλήματα της εισβολής και κατοχής δεν ξεχνιούνται κι αλίμονο αν τα ξεχνούσαμε. Όμως τα νέα τετελεσμένα που δημιουργούν νέα σκληρότερη πραγματικότητα, απαιτούν νέα προσέγγιση κι αντιμετώπιση από πλευράς μας. Για να γίνει αυτό, πρέπει να αναλογιστούμε τα μοιραία λάθη και τους μοιραίους πρωταγωνιστές τους.
Ας μείνουμε στη μετά Αττίλα εποχή. Στις 1/5/2004 η Κυπριακή Δημοκρατία εντάσσεται στην ΕΕ με άλυτο το κυπριακό, ως αποτέλεσμα της ιστορικής συμφωνίας του Ελσίνκι τον Δεκέμβριο του 1999. Λίγες ημέρες πριν, στις 24/4/2004, ο μοιραίος Τάσος Παπαδόπουλος οδηγεί τους Ελληνοκύπριους στην απόρριψη του σχεδίου Ανάν. Αποτέλεσμα: δάκρυα εθνικής περηφάνιας αλλά και οριστική απώλεια δίκαιης και βιώσιμης, εθνικά επωφελούς λύσης.
Το μεγαλύτερο αγκάθι που επηρεάζει όσο τίποτα άλλο, από τη δεκαετία του ’50, τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις θα είχε εκλείψει.
Τώρα και 17 χρόνια η Αμμόχωστος κι όχι μόνο,θα είχε επανέλθει στην ελληνοκυπριακή πλευρά.
Η αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων θα προχωρούσε απρόσκοπτα σ όφελος του συνόλου των Κυπρίων πολιτών.
Η μόνιμη σκιά αναξιοπιστίας που βαραίνει την Κύπρο στους ευρωπαικούς κύκλους εξαιτίας της αθέτησης της άρρητης δέσμευσης επίλυσης του κυπριακού αμέσως μετά την ένταξη, θα είχε αποφευχθεί.
Η επόμενη μεγάλη ευκαιρία χάνεται τον Ιούλιο του 2017 στο Κραν Μοντανά. Σήμερα μικρή σημασία έχει αν δεν υπήρξε συμφωνία επι του εδαφικού η αν οι διαφωνίες στο σύστημα ασφάλειας-εγγυήσεων ήταν αγεφύρωτες. Αφού ο Πρόεδρος Αναστασιάδης φλέρταρε με την ιδέα των δυο κρατών κι αφού ο Μουσταφά Ακιντζή, γνήσιος Τουρκοκύπριος και φανατικός πολέμιος του τουρκικού παρεμβατισμού, υπονομεύθηκε και στη θέση του επιβλήθηκε από το τουρκικό κατεστημένο ο Ερσίν Τατάρ, βρισκόμαστε σε μια νέα πραγματικότητα. Είναι ορατή όσο ποτέ άλλοτε η απειλή της οριστικής διχοτόμησης και άτυπης αλλά ουσιαστικής τουρκικής προσάρτησης των κατεχομένων.
Μοναδική ίσως προϋπόθεση αποφυγής αυτού του τραγικού ενδεχόμενου είναι η αποδοχή από ελληνοκυπριακής πλευράς αυτού που υπήρξε ανομολόγητος αλλά βασικός λόγος άρνησης του σχεδίου Ανάν, αποτυχίας των συνομιλιών Μον Πελεράν, Κραν Μοντανά, αλλά και της άτυπης πενταμερούς στη Γενεύη τον περασμένο Απρίλιο:
Η αποδοχή της πολιτικής ισότητας των δυο κοινοτήτων με την ισότιμη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων σ όλα τα κέντρα λήψης αποφάσεων της ομοσπονδίας.
Τέλος, το φιάσκο της προσπάθειας εξόρυξης υδρογονανθράκων απο την κυπριακή ΑΟΖ, απέδειξε πως το καθ όλα νόμιμο δικαίωμα του κυρίαρχου Κυπριακού κράτους, δεν μπορεί να ασκηθεί όταν παραβλέπει την πολιτική και ηθική υποχρέωση εγγύησης των ισότιμων δικαιωμάτων των δυο κοινοτήτων.
Άλλο ένα ολέθριο λάθος που έδωσε το πρόσχημα παρέμβασης της Τουρκίας, ως εγγυήτριας των τουρκοκυπριακών συμφερόντων.
Μόνο μέσα απο τον ειλικρινή αναστοχασμό και την αυτογνωσία μπορούμε να βρούμε στέρεα βήματα σε μια όλο και πιο δύσκολη κι αβέβαιη πραγματικότητα.
* Ο Σπύρος Δανέλλης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πρώην βουλευτής
ΑΠΟ ΤΟ TVXS