Οι εφιάλτες του χρέους

Του Ροβήρου Μανθούλη*

 

Η οικονομία είναι άσχετη με την πολιτική; Πώς μπορεί ξαφνικά μια χώρα να βρεθεί στον οικονομικό γκρεμό χωρίς να φταίει κανείς; Και μπορούν οι εκλεγμένοι του ελληνικού λαού, τα μίντια, η αυτεπάγγελτη Δικαιοσύνη, η ίδια η Κοινή Γνώμη να μην ενδιαφέρεται για τους πολιτικούς που ευθύνονται για την οικονομική καταστροφή που υπέστη αυτή η χώρα; Οι ίδιοι οι Δανειστές που βάζουν σήμερα τις κυρώσεις δεν θα έπρεπε να αναζητήσουν, έστω για την ιστορία, ποιος και τι ευθύνεται για την οικονομική δολοφονία που υπέστη η Ελλάδα;

Ένα ανάλογο έγκλημα γνώρισε αυτός ο τόπος το 1922. Ένα-ενάμιση εκατομμύριο πρόσφυγες προστέθηκαν στα 4 εκατομμύρια των Ελλήνων μέσα «σ ένα εικοσιτετράωρο» όπως έγραψε κάποιος. Μπορεί να φανταστεί κανείς τις οικονομικές συνέπειες. Χώρια τις ανθρώπινες. Το βασιλικό κατεστημένο ήταν υπεύθυνο ολόκληρο και όχι μόνο ο βασιλεύων άρχων. Χρειάστηκε βέβαια μια Επανάσταση. Και μια τιμωρία, Για πρώτη φορά στην ιστορία μια Κυβέρνηση καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε. Ένας από τους εκτελεσμένους της γνωστής σε όλους μας «Δίκης των Εξι» ήταν ο Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, πρώην Πρωθυπουργός και τότε Υπουργός Οικονομικών στην Κυβέρνηση Γούναρη. Στην εκτέλεση που έγινε στο Γουδί ζήτησε μάλιστα να πάρει μέρος κι′ ένας ανάπηρος της Μικρασιατικής Καταστροφής για να αισθανθεί τιμωρός.

Σήμερα δεν υπάρχει ούτε Δίκη των Έξι ούτε -ευτυχώς- θανατική ποινή, την οποία κατάργησε -πολιτικά- ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Το πιο ασυγχώρητο από όλα ήταν ότι η Μικρασιατική Καταστροφή άρχισε πριν από την εκστρατεία προς την Άγκυρα. Άρχισε με την οικονομική εξαθλίωση της χώρας που έδεσε κυριολεκτικά τα χέρια της Κυβέρνησης Γούναρη. Ο Πρωτοπαπαδάκης έψαχνε παντού για δάνεια αλλά κανείς από τους συμμάχους μας δεν συγκινήθηκε. Ίσως γιατί γνώριζαν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια του Κωνσταντίνου. Ίσως γιατί οι μεγάλες δυνάμεις κρατούσαν τα δάνεια για την Τουρκία του Κεμάλ που είχε αρχίσει να υπογράφει Συνθήκες Φιλίας με τον Λένιν! Και να συντάσσει το Σύνταγμα της χώρας («των Προλετάριων, της Αγροτιάς και του Φαντάρων») στα μέτρα του Σοβιετικού! Και που είχε ήδη ιδρυθεί και λειτουργούσε στην Άγκυρα Κόμμα Κομμουνιστικό!

Μπορείτε να φανταστείτε μια κυβέρνηση ξεβράκωτη που από σκέτον υπερεθνικισμό ετοιμάζεται για πόλεμο στην «άλλη άκρη του Κόσμου», χωρίς λεφτά, χωρίς πολεμικά μέσα, χωρίς πυρομαχικά, με έναν λαό που βρίσκεται τουλάχιστον 5 χρόνια επιστρατευμένος; Που είδε τον Πρωτοπαπαδάκη να πηγαίνει και στο Λονδίνο να ζητήσει δάνειο και να γυρίζει άπρακτος; Θέλει ο άνθρωπος να τυπώσει κι άλλο χαρτονόμισμα αλλά δεν έχει χαρτί! Και τι κάνει ο δύστυχος; Κόβει τα κατοστάρικα με το ψαλίδι σε δύο κομμάτια και το κάθε ένα από τα 2 μισά αποκτά την αξία των εκατό. Όταν ήταν ολόκληρο. Δηλαδή το χαρτονόμισμα των εκατό έγινε των Διακοσίων μέσα σε μια μέρα. Όλοι οι Έλληνες πήραν ένα ψαλίδια κι′ έκοψαν το κατοστάρικό τους στα δύο!

Το ίδιο περίπου έγινε σήμερα. Διότι το κράτος έχει ανάγκη από εκατό και έχει μόνο πενήντα. Το ίδιο και όλοι οι εργαζόμενοι Έλληνες. Στους συνταξιούχους το κατοστάρικο έχει κοπεί στα τρία! Και σας ρωτώ. Εδώ και τρία χρόνια, πού κρύβεται ο δικός μας Γούναρης και ο δικός μας Πρωτοπαπαδάκης; Αν δεν είχαν τίποτα να κρύψουν θα είχαν εμφανιστεί. Να μας πουν ποιος φταίει για την χρεωκοπία τους. Τι λάθος έγινε. Αν ήταν λάθος. Αλλά δεν εμφανίζονται…

Την οικονομική κρίση την έχω ζήσει πολλές φορές στη ζωή μου αρχίζοντας από τον Μαρκεζίνη. Όταν υποτίμησε την δραχμή έναντι του δολαρίου την εποχή που σπούδαζα στην Αμερική και τα 100 δολάρια τον μήνα που μου έστελνε ο πατέρας μου -ένας θεός ξέρει με τι στερήσεις- για να συμπληρώσω την υποτροφία μου. Η υποτίμηση αυτή θεωρείται επιτυχής. Μάλλον γιατί είχε την υποστήριξη της αμερικανικής βοήθειας σε δολάρια, δηλαδή σε συνάλλαγμα. Χάρη στην πρωθυπουργία του Παπάγου. Που ήταν επιλογή αμερικανική. Δυστυχώς δεν πρόλαβα να ρωτήσω τον Μαρκεζίνη για την υποτίμηση, όπως και για τίποτε άλλο όταν τον πήρα στο τηλέφωνο να του ζητήσω μια συνέντευξη για την πρωθυπουργία του στην χουντική περίοδο. Αφού μου είπε να το αφήσουμε αυτό για αργότερα, γιατί έκανε μια εγχείρηση στα μάτια, άρχισε να μου μιλάει συνέχεια για ασήμαντα πράγματα. Το μόνο που συγκράτησα ήταν ότι αυτός έσωσε τον καταδικασμένο σε θάνατο Γλέζο από την εκτέλεση. (Ο Αραγκόν μου είπε ότι εκείνος τον έσωσε. Με τα δόντια. Και, σαν καλός υπερρεαλιστής, έβγαλε την μασέλα του και μου την έδειξε!).

Φαίνεται πως ο Μαρκεζίνης είχε ανάγκη να μιλήσει σε κάποιον. Μάλλον όλοι θα τον απέφευγαν λόγω της συνεργασίας του με την Χούντα. Πάντως ομολογώ ότι από τα ιστορικά του βιβλία μάθαμε πολλά, όπως αυτά που ανέφερα πριν.

Δεν είμαι σε θέση να μιλήσω για την επιστροφή στην οικονομική ευρωστία της χώρας, που είναι από τα πρώτα προβλήματά της. Αντιλαμβάνομαι βέβαια, όπως όλοι, ότι μόνο αν γίνει μια διευθέτηση του χρέους θα βγει ο ελληνικός λαός από την καθίζηση στην οποία έχει περιπέσει. Η οποιαδήποτε θετική ενέργεια στην ανθρώπινη κοινωνία σήμερα εξαρτάται από την εμπιστοσύνη που μας υπόσχεται το αύριο. Υπενθυμίζω ότι στην διαιώνιση του Χρέους σε λίγο θα προστεθούν οι ανατιμήσεις σε εισαγόμενες πρώτες ύλες και ο αμείλικτος ρομποτισμός σε κάθε παραγωγική πρωτοβουλία.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του ’Εντμοντον, στον Καναδά, σε 25 χρόνια από σήμερα στις περισσότερες Δυτικές βιομηχανικές χώρες η ανεργία θα φτάσει στο 70% του εργατικού δυναμικού. Ενώ ταυτόχρονα η παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού, κατά μέσο όρο, θα πλησιάσει το 28%.

Μιλώντας για Καναδά: Πριν από 65 χρόνια και μόνο χάρη σε μια απίστευτη συγκυρία – καμιά σχέση έχουσα βέβαια με τον ρομποτισμό – είδα μια εικόνα εντελώς συμβολική του τι μας περιμένει.

Με δυο συμφοιτητές μου αποφασίζουμε να περάσουμε ένα καλοκαίρι στην Αλάσκα. Αποφασίσαμε να πάμε με αυτοκίνητο για να γνωρίσουμε την υπόλοιπη Αμερική και την δυτική πτέρυγα του Καναδά, περνώντας από το Έντμοντον. Ύστερα από 12 μέρες ταξίδι φτάσαμε στο Φέρμπανξ, την κεντρική πόλη της Αλάσκας. Ήταν μέρα και μπαίνοντας στην πόλη μάς ήταν αδύνατο να την διασχίσουμε. Όλοι οι δρόμοι ήταν γεμάτοι κόσμο. Ανδρικά κορμιά, το ένα κολλημένο στο άλλο. Σε μια μικρή πόλη με 2.000 κατοίκους (κι αυτοί μόνο το καλοκαίρι!) γύρω στα 15.000 άτομα την είχαν κατακλύσει. Δεν την είχαν καταλάβει ούτε έκαναν κάποια διαδήλωση. Δεν είδα ποτέ εκείνη την εποχή διαδήλωση σε αμερικανικό έδαφος. Οι άνθρωποι αυτοί μπροστά μας ήταν ακίνητοι. Αν είχες δει πίνακες της φλαμανδικής Αναγέννησης θα′ λεγες πως είχαν συγκεντρωθεί στις πύλες του Παραδείσου και της Κόλασης περιμένοντας να δουν από ποια πόρτα θα περάσουν. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν απολυθεί προσωρινά από διάφορα έργα σε δρόμους, αεροδρόμια και στρατιωτικές βάσεις γιατί η Αλάσκα δεν παράγει τίποτα και το σύνολο της πάσης φύσεως η τροφοδοσίας έρχεται από τα αμερικανικά λιμάνια του Ειρηνικού Ωκεανού στα οποία όμως εκείνες τις μέρες και επί δυο μήνες συνέχεια είχε εγκατασταθεί μια απρόσμενη απεργία των Λιμενεργατών! Επί δύο μήνες ήταν εκεί η ανθρώπινη μάζα που μας έκοβε τον δρόμο. Ήταν Άνεργοι! Ολόκληρο το εργατικό δυναμικό που βρέθηκε στην Αλάσκα εκείνες ις μέρες ήταν άνεργο. Επιζούσε με τα χρήματα που έστελναν οι οικογένειές τους μέσω της τοπικής τράπεζας. Περιμένοντας να σταματήσει η απεργία των λιμενεργατών. Αυτή είναι η εφιαλτική εικόνα που βλέπω στους δρόμους των πόλεων του Δυτικού κόσμου. Στην Ελλάδα, ο Ρομποτισμός ευτυχώς θα αργήσει. Προηγείται το Χρέος.

*Από το Haffingtonpost.gr