Ολλανδία: Τα πρόσωπα των εκλογών

Του Νίκου Γαλάτη

Ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε πανηγυρίζει -με 21,2% και 33 έδρες από τις εκατόν πενήντα. Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ τον συνεχάρη για την ξεκάθαρη νίκη του. Μία ψήφο υπέρ της Ευρώπης, μια ψήφο κατά των εξτρεμιστών” τουίταρε ο εκπρόσωπος τύπου της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς. Το ίδιο και ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ζαν Μαρκ Ερό, η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ. «Ανυπομονώ να συνεργαστώ μαζί σου ως φίλοι, γείτονες και Ευρωπαίοι».

“Θα προτιμούσα να είμαι το μεγαλύτερο κόμμα (αλλά) κερδίσαμε έδρες. Αυτό το αποτέλεσμα μας κάνει περήφανους” είπε ο Ρούτε που εργάζεται με μερική απασχόληση ως καθηγητής σε μια Σχολή Εμπορικών Σπουδών σε μια φτωχική συνοικία της Χάγης, όπου διδάσκει κάθε Πέμπτη μια ώρα. Το πρώτο πράγμα που θα κάνει σήμερα το πρωί είναι να πάει στη σχολή για να διδάξει, στη συνέχεια θα έχει συνάντηση με τα στελέχη του κόμματός του και έπειτα με τους ηγέτες άλλων κομμάτων.

“Ο Μαρκ Ρούτε είναι ένας Ολλανδός με το αμερικανικό όνειρο”, γράφει στη βιογραφία του πρωθυπουργού που κυκλοφόρησε το 2010 με τίτλο “Όλα για την πολιτική”, ο Ντερκ Γιάν Έπινγκ. Οδηγεί ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο, χρησιμοποιεί ένα κινητό τηλέφωνο παλιάς τεχνολογίας και  εμφανίζεται συχνά τις Παρασκευές τα απογεύματα στο κέντρο της Χάγης να γευματίζει σε τοπική πιτσαρία. Ο ίδιος περιγράφει τον εαυτό του ως άνθρωπο της ρουτίνας, που εξακολουθεί να τρώει με την 90χρονη μητέρα του ινδονησιακή κουζίνα τα σαββατόβραδα.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Frankfurter Allgemeine Zeitung  με καταμετρημένο το 93% των ψήφων το φιλελεύθερο κόμμα (VDD) του Μαρκ Ρούτε παίρνει 21,2 %. Το κόμμα της άκρας δεξιάς (PVV)του Γκέερτ Βίλντερς ακολουθεί με 13,1%. Στην τρίτη θέση είναι στο 12,6 % το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών (CDA). Ακολουθούν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες με 12,1% (D66). Από τις 150 κοινοβουλευτικές έδρες, τα κόμματα λαμβάνουν: 33 το κόμμα του Ρούτε, 20 το ακροδεξιό “Κόμμα για την Ελευθερία” (PVV), ενώ οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Δημοκρατικοί 66% (D66) λαμβάνουν το καθένα από 19 έδρες.

Με 81% των ψηφοφόρων να προσέρχονται στις κάλπες, η συμμετοχή ήταν η μεγαλύτερη των τελευταίων 30 χρόνων. Οι Πράσινοι Αριστεροί έχουν την μεγαλύτερη άνοδο στις φετινές εκλογές της Ολλανδίας ανεβαίνοντας στις 16 έδρες. Το εντυπωσιακό είναι ότι στην πρωτεύουσα της Ολλανδίας, στο Άμστερνταμ είναι το πρώτο κόμμα της χώρας.

Οι εκλογές αυτές δεν είναι νίκη της Δημοκρατίας μόνο, αλλά ανέδειξαν τους Πράσινους σε υπολογίσιμη δύναμη και τον 30χρονο ηγέτη της σε πρόσωπο των ημερών. Ο Κλάβερ, με πατέρα Μαροκινό και μητέρα από την Ινδονησία, είναι ο νεότερος αρχηγός κόμματος στην ιστορία της Ολλανδίας. Έχει πάρει ξεκάθαρη στάση υπέρ των προσφύγων.  Με την εμφάνισή του να μοιάζει αρκετά με αυτή του Καναδού πρωθυπουργού Τζάστιν Τρουντό και ρητορική του Μπάρακ Ομπάμα, ο Κλάβερ αποτελεί την εκλογική έκπληξη στην ολλανδική πολιτική.

Όταν η Ολλανδία ψήφισε το 2005 Οχι στο ευρωπαϊκό Σύνταγμα, πολλοί είδαν εδώ την άνοδο του εθνικολαϊκισμού, με την διαφορά από την Γαλλία- που έκανε το ίδιο ότι το Κόμμα της Ελευθερίας ήταν χειρότερο από την Λεπέν. Ο Βίλντερς ήθελε κλείσιμο των τζαμιών και των μουσουλμανικών σχολείων, τη διακοπή της μετανάστευσης από τον μουσουλμανικό κόσμο, ακόμη και την απαγόρευση του Κορανίου.

Το Κόμμα για την Ελευθερία  που ιδρύθηκε το 2006 από τον Γκερτ Βίλντερς είναι ο μεγάλος χαμένος- μαζί με το Εργατικό Κόμμα του Ντάισεμπλουμ που έχασε το 75% της δύναμής του.  Στις εκλογές του 2010, το κόμμα του Βίλεντερς ήρθε τρίτο, κερδίζοντας 24 έδρες στο κοινοβούλιο, στήριξε την κυβέρνηση του Ρούτε, αλλά αποχώρησε.

Τα βλέμματα όλων τώρα στρέφονται στο λαϊκιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία  που γνωρίζει τους τελευταίους μήνες σειρά εκλογικών επιτυχιών με ρητορική κατά του ευρώ,  δημαγωγία κατά των προσφύγων και ξενοφοβικά συνθήματα.  Με το 21% που του έδωσαν οι ψηφοφόροι στο Μεκλεμβούργο-Πομερανία το AfD είναι δεύτερη πολιτική δύναμη στο τοπικό κοινοβούλιο. Το κόμμα ιδρύθηκε πριν από τρία χρόνια από τον Μπερντ Λούκε, καθηγητή Οικονομικών που προσέλκυσε απογοητευμένους των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων και κυρίως της CDU. Πόνταρε πολύ στο αρκετά διαδεδομένο αίσθημα ότι οι Γερμανοί φορολογούμενοι είναι καταδικασμένοι να πληρώνουν τους ‘τεμπέληδες” της Ευρωζώνης.

Οι κορώνες του Πέτρι για ξύλο και χρήση όπλων για τους πρόσφυγες και αντιισλαμική ρητορική, αν και το κόμμα αυτοχαρακτηρίζεται «φιλελεύθερο δεξιό”, έκαναν τον ηγέτη των σοσιαλδημοκρατών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ να το αντιπαραβάλλει με τους ναζί: «Ο,τι λένε το έχω ήδη ακούσει από τον ίδιο τον πατέρα μου, που ήταν ναζί μέχρι την τελευταία του πνοή». Οι δημοσκοπήσεις του δίνουν αυξημένα ποσοστά ικανά να το κάνουν τρίτη δύναμη της χώρας, πίσω από το SPD και την CDU, αλλά οι εκλογές στην Ολλανδία έδειξαν όμως πως ο εθνικολαϊκισμός υποχωρεί και κερδίζουν η φιλελεύθερη Δεξιά και οι Πράσινοι.