Ο Μητσοτάκης, ο Μάκρι και οι Financial Times

Του Στέλιου Κούλογλου

Πρόκειται προφανώς για σύμπτωση. Η σελίδα 3 των χθεσινών Financial Times φιλοξενούσε σε περίοπτη θέση ένα πορτρέτο του κ. Μητσοτάκη, τόσο κολακευτικό που θα το ζήλευε και ο «Ελεύθερος Τύπος». Λίγο ξεφύλλισμα μετά, η σελίδα 7 ήταν αφιερωμένη στα πεπραγμένα του Αργεντίνου Μητσοτάκη. Ο τίτλος ήταν: «Φτώχεια επιλογής» και το άρθρο ξεκινούσε περιγράφοντας μια συνοικία του Μπουένος Αίρες, που μαστίζεται τα τελευταία χρόνια από τα ναρκωτικά και τη φτώχεια. Καθώς οι Αργεντίνοι «ζουν χειρότερα μετά τις αυξήσεις στις τιμές των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, που έγιναν τα τελευταία χρόνια»

Η αγιογραφία του προέδρου της ΝΔ περιγράφει μια περιοδεία του στο «μέχρι λίγο καιρό εχθρικό έδαφος» της Πετρούπολης με κάποιες δηλώσεις κατοίκων που τον υποστηρίζουν. Ακολουθούν στοιχεία βιογραφίας(χωρίς τη Siemens κλπ) του προέδρου της ΝΔ, «γιου ενός πρώην κεντρώου (sic) πρωθυπουργού». Καμιά αναφορά στην αισχρή στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην συμφωνία των Πρεσπών ή την οικογενειοκρατία στην Ελλάδα, σημεία που αναφέρονται σχεδόν πάντα στις ανταποκρίσεις του διεθνούς τύπου.

Κάποιες υποσχέσεις του κ. Μητσοτάκη στο πλήθος, όπως για μετρό στην Πετρούπολη, για να καταλήξει με δηλώσεις του ίδιου για την οικονομία: «η διάθεση έχει αλλάξει τους τελευταίους 6 μήνες, το οικονομικό περιβάλλον είναι πιο σταθερό και υπάρχει ελαφρώς περισσότερη αισιοδοξία». Δεν έχουν περάσει 6 μήνες από τότε που ο πρόεδρος της ΝΔ έλεγε ότι η οικονομία καταρρέει και έχουμε μπει στο 4ο μνημόνιο. Προφανώς η ανταποκρίτρια της βρετανικής εφημερίδας, η οποία υπογράφει το άρθρο, έλειπε εκείνο τον καιρό από την Ελλάδα..

Ανάλογο ήταν το κλίμα στην Αργεντινή το 2015, περιγράφει η σελίδα 7, όταν πουλώντας αισιοδοξία για ανάπτυξη, ο Μαουρίσιο Μάκρι κέρδισε την αριστερά στις εκλογές. Η τελευταία είχε καταφέρει να βάλει τάξη στην οικονομία μετά την χρεοκοπία που είχε φέρει το ΔΝΤ και να τακτοποιήσει το πρόβλημα του εξωτερικού χρέους.  Ο Μάκρι σχημάτισε κυβέρνηση, που πήρε τα παρακάτω μέτρα:

  • Μείωσε τη φορολογία των επιχειρήσεων από το 35% στο 25%.
  • Λίγες μέρες μετά την εκλογή του, κατάργησε ή περιόρισε τους φόρους στις εξαγωγές των βασικών αγροτικών προϊόντων(σόγια, σιτάρι, καλαμπόκι,  βοοειδή) που παράγει σε μεγάλες ποσότητες η Αργεντινή. Επρόκειτο για τις  φοροαπαλλαγές που ζητούσαν οι ισχυρότατοι γαιοκτήμονες. Την ίδια στιγμή κατάργησε τους δασμούς στις εισαγωγές των βιομηχανικών αγαθών. Η ιδέα, πίσω από τα μέτρα, ήταν ότι το άνοιγμα στις ξένες αγορές και ο περιορισμός της γραφειοκρατίας θα διευκόλυνε τις ξένες επενδύσεις. Στην πράξη οδήγησε στην απώλεια δισεκατομμυρίων δολαρίων που εισέπραττε προηγουμένως το κράτος.
  • Τους πρώτους μήνες μετά την άνοδό της στην εξουσία, απέλυσε 10.500 δημοσίους υπαλλήλους, με το επιχείρημα ότι  είχαν προσληφθεί για πολιτικούς λόγους και ότι το δημόσιο είναι αντιπαραγωγικό.
  • Προχώρησε σε δραστικές περικοπές ή και στην κατάργηση της κρατικής επιδότησης στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και τις συγκοινωνίες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι μεταξύ του 2016-18 αυξήθηκαν τα τιμολόγια του φυσικού αερίου κατά 2.057% (δεν είναι τυπογραφικό λάθος, κατά δύο χιλιάδες πενήντα επτά τοις εκατό) του ηλεκτρικού κατά 1491% και του νερού κατά 996%.

Τα μέτρα λιτότητας οδήγησαν σε ύφεση την οικονομία. (πτώση 2,3% τη πρώτη χρονιά, το 2016). Τους εννέα πρώτους μήνες της νέας κυβέρνησης χάθηκαν 120.000 θέσεις εργασίας (άλλες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό στις 180.000), φτωχοποιήθηκε ο πληθυσμός και σημείωσε άνοδο η εγκληματικότητα. Στα τέλη του 2017, η κυβέρνηση ανήγγειλε νέες μειώσεις στον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και νομοθεσία για «ευέλικτες» μορφές εργασίας. Υπολογίζοντας σε «οικονομίες» 4 δις δολαρίων για το δημόσιο, μείωσε τους μισθούς και τις συντάξεις ενώ αύξησε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 60 στα 63 χρόνια για τις γυναίκες και από τα 65 στα 70 χρόνια για τους άνδρες (σε εθελοντική βάση).

Η οικονομία δεν σταμάτησε να κατρακυλάει το 2018, ενώ συνεχίστηκε η μαζική φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό που είχε πολλαπλασιασθεί μετά την κατάργηση των περιορισμών οι οποίοι ίσχυαν προηγούμενα. Στο κλείσιμο του 2018 ο πληθωρισμός έφτασε στο 57%! Το εθνικό νόμισμα, το πέσος έχει καταγκρεμιστεί, όπως δείχνει και το γράφημα στο άρθρο των Financial Times.

Τότε ήρθε ο «φυσικός σύμμαχος » της Αργεντινής, που θα έλεγε και ο κύριος ΘεοχάρηςΟ Μαουρίτσιο Μάκρι προσέφυγε στο ΔΝΤ και μάλιστα 2 φορές: τη πρώτη την άνοιξη του 2018 για ένα δάνειο 50 δις $ και τον Σεπτέμβριο τη δεύτερη, με ένα συμπληρωματικό ποσό ύψους 7,1 δις. Με βάση τα μνημόνια που υπέγραψε, η κυβέρνηση δεσμεύθηκε σε νέες περικοπές των δαπανών του δημόσιου τομέα. Το εξωτερικό χρέος, που η αριστερή κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρχνερ άφησε στο 53% του ΑΕΠ, έχει φτάσει στο 89%.

Ο Μάκρι προέρχεται από μια αριστοκρατική οικογένεια, η συμμετοχή του στα κοινά ξεκίνησε την εποχή που ήταν πρόεδρος της δημοφιλούς ποδοσφαιρικής ομάδας Μπόκα Τζούνιορς. Τη δεκαετία του ’90 η οικογένεια Μάκρι, στα πλαίσια των εκτεταμένων ιδιωτικοποιήσεων που τελικώς κατέληξαν στη χρεοκοπία, αγόρασε τα αργεντίνικα ταχυδρομεία. Επειδή η οικογένεια κακοδιαχειρίστηκε την εταιρεία και δεν πλήρωνε όσα είχαν συμφωνηθεί, τα ταχυδρομεία πέρασαν ξανά στο δημόσιο το 2003, με την οικογένεια Μάκρι να χρωστά έκτοτε στο δημόσιο 296 εκατομμύρια δολάρια. Όταν ήρθε στην εξουσία, ο Μάκρι ψήφισε έναν νόμο με τον οποίο ουσιαστικά διέγραψε το χρέος της οικογένειας, καθώς  τώρα προβλέπεται να πληρώσει μόνο το 1, 18%( δεν είναι τυπογραφικό- ένα κόμμα δέκα οκτώ) του συνολικού χρέους.

Οι αποκαλύψεις από τα Panama Papers έδειξαν επίσης ότι ο Μάκρι βρισκόταν πίσω από offshore εταιρείες, τις οποίες δεν είχε δηλώσει, ως όφειλε, ούτε το 2007 όταν εκλέχθηκε δήμαρχος του Μπουένος Αιρες, ούτε το 2015 όταν έγινε πρόεδρος. Στα Panama Papaers βρέθηκαν και μια σειρά άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης. Στις εκλογές που θα γίνουν τον Οκτώβριο, οι Αργεντίνοι θα καταψηφίσουν πιθανότατα τον Μάκρι, αφού στο μεταξύ έχουν πληρώσει όμως ένα μεγάλο τίμημα. Έχουν πάρει το μάθημα τους. Στην καθημερινή βρετανική εφημερίδα, βίβλο του νεοφιλελευθερισμού, είναι πολύ πιο δύσκολο η σελίδα 3 να διδαχθεί από την σελίδα 7.