Της Μελίσσας Παπαθανασίου
Μάρτιος 2020
Ο Κόσμος…
Στα δύο τελευταία μου άρθρα, που έμειναν ημιτελή και ὀχι τυχαία μάλλον, έγραφα για την σημασία του αθλητισμού, την ανακωχή πολέμων και τον ορισμό του παρόντος. Τι σημαίνει για τον καθένα άραγε το παρόν; Το ζούμε πραγματικά ή μας ξεφεύγει μέσα από το ουτοπικό μας μυαλό διηγούμενοι ιστορίες ένδοξες από το παρελθόν ή και γιατί όχι, για το μέλλον;
Τα γεγονότα έγιναν όμως ακαριαία και ήρθαν και με πρόλαβαν. Το παρόν βρήκε περίοπτα τη θέση του και απέκτησε ουσία σε έναν κόσμο δύστοπικό, όπου ο καθημερινός πόλεμος με τον αόρατο και ύπουλο εχθρό αναβάλλει ακόμα και τις αξίες του Αθλητισμού.
Στις έρημες «τραυματισμένες» πόλεις, πού άλλοτε όλα κινούνταν σε ρυθμούς φωτός, «άκρα του τάφου σιωπή»*.
Οι άνθρωποι – φαντάσματα συνυπάρχουν ακίνητοι στους δρόμους και η εκκωφαντική ησυχία σε τρομάζει. Όλα ακυρώνονται εκτός από ένα ζευγάρι μασκαράδων, τον Χρόνο με τη Γνώση, που ανενόχλητο τρέχει χέρι -χέρι να προλάβει αυτό το, γιγαντώδες, υπερπολυτελές ανίκητο και αβύθιστο όπως λέγανε, «Τιτανικό»**. Είχαν ραντεβού με την μοίρα τους και δεν ήθελαν να αργήσουν. Τότε.
Τώρα όμως αλλάζει ο κόσμος. Είμαστε στο μεταίχμιο μιας νεάς πραγματικότητας. Η εποχή εκείνου του «Τιτανικού» ανήκει στο παρελθόν και σήμερα το παγόβουνο στέκεται σθεναρά βαριά χτυπημένο στη στεριά, μας λυπάται αλλά μας ειρωνεύεται κιόλας, καθώς εμείς αδυνατούμε να το συνειδητοποιήσουμε ακόμα. Άλλωστε, όπως είπε και ο Χέγκελ «η κουκουβάγια, το πουλί της γνώσης και της σοφίας, πετάει πάντα το σούρουπο»***Αυτό που ζούμε τώρα θα πάρει μορφή μετά, γιατί η γνώση και η σοφία έπονται των γεγονότων- δεν τα κατευθύνουν.
Η κραυγή για σωτηρία είναι επώδυνα ανατριχιαστική και έτσι ο κόσμος σταματάει. Η γνώση σέβεται και έτσι αποστασιοποιείται μένοντας ακίνητη στην πολιορκία. Αμέσως υπακούει και ηθελημένα χάνει την αυτοκυριαρχία της. Ανθίζει η Φύση και Μυρίζει η Άνοιξη! Με πρωτόγνωρο ψυχικό σθένος αποφασίζει να θυσιάσει κάθε πειρασμό στο ιδανικό της ελευθερίας. Έτσι, ξεπερνά κάθε φόβο και γίνεται ήρωας και διαχρονικό σύμβολο του ανθρώπινου πόθου για ελευθερία και αξιοπρέπεια.
Ο χρόνος ήταν και είναι τρισδιάστατος και παίρνει πολλές μορφές μέσα του και ευτυχώς, συγχωρεί, αντιπαραθέτει, απαλύνει, μπερδεύει και συνήθως ενώ μας πάει πίσω, μας δείχνει και τον δρόμο, ή τον προορισμό. Ανάλογα με τι θέλουμε να δούμε. Το παρελθόν πολλές φορές τείνει να συμπίπτει με το μέλλον και έτσι η ιεραρχία του χρόνου μπερδεύεται. Είμαστε στο παρόν. Δε βρίσκεται σε κάποιο πεδίο μάχης, αλλά παραμένει ένας παρατηρητής του αγώνα που προσδοκά.Υπάρχει μια ανυπέρβλητη ομορφιά στις άδειες, αστικές γωνιές και πλατείες. Νερά καθαρά, λίμνες γλυκά αναβλύζουν και χαριτωμένα περνούν μέσα από τα σκιώδη μέρη. Και ξεχύνονται στο φως, δείχνοντας την καθαρότητα, αλλά και τον πλούτο της πηγής τους.
Η πεμπτουσία της ικανοποίησης και της γνώσης είναι συγκυρία χαρακτήρων, χρόνου και χρονικής τοποθέτησης των συμβάντων γύρω από τους ήρωες μας, πνευματικών χαρισμάτων και άλλων ‘χ’ παραγόντων. Το χαρισματικό, το πνευματώδες και το ουσιώδες χαϊδεύουν τα μάτια του θεατή.
Ο θεατής την παρατηρεί χρόνια και αλλάζει συνεχώς εκφράσεις, απόψεις και χαρακτήρες. Όλη η τροπή της σκηνής γίνεται με ένα νεύμα. Εκείνη, επικίνδυνη και ελκυστική όμως στα μάτια του θεατή, πειρασμός ως κυριάρχη, παράνομη, αυτόνομη και ανεξάρτητη «Νάρκη,… σα» χορεύει αλώβητα στο χρόνο σπέρνοντας λόγια μαγικά…
«Αλλά στης λίμνης το νερό, π’ ακίνητο ‘ναι κι άσπρο,
Aκίνητ’ όπου κι αν ιδείς, και κάτασπρ’ ως τον πάτο,
Mε μικρόν ίσκιον άγνωρον έπαιξ’ η πεταλούδα,
Που ‘χ’ ευωδίσει τς ύπνους της μέσα στον άγριο κρίνο.
Αλαφροΐσκιωτεκαλέ, για πες απόψε τι ‘δες·
Νύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!»****
Και τότε του φωνάζει έιμαστε εδώ…πάντα…και για πάντα «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι!»
*Στίχος Διονυσίου Σολωμού(1798-1857) από τους «ΕλεύθεροιΠολιορκημένοι» (1834-1847) Σχεδ. Β´ απόσπ.1
** Ο Τιτανικός ήταν Βρετανικό επιβατηγό υπερωκεάνιο το οποίο βυθίστηκε στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό στις 15 Απριλίου 1912 μετά από σύγκρουση με ένα παγόβουνο κατά το παρθενικό ταξίδι του από το Σαουθάμπτον προς τη Νέα Υόρκη. Η βύθισή του προκάλεσε τον θάνατο πάνω από 1.500 ατόμων σε ένα από τα πιο θανατηφόρα ναυτικά δυστυχήματα σε καιρό ειρήνης στη σύγχρονη ιστορία.
***Ο Γκέοργκ Βίλχελμ Φρίντριχ Χέγκελ (1770–1831) ή Έγελος ήταν Γερμανός φιλόσοφος και κύριος εκπρόσωπος του γερμανικού ιδεαλισμού. Επηρέασε βαθιά τη δυτική φιλοσοφία και έγινε γνωστός για τη διαλεκτική θεωρία του.
****Στίχος Διονυσίου Σολωμού (1798-1857) από τους «Ελέυθεροι Πολιορκημένοι»(1834-1847) Σχεδ. Γ’, απόσπ. 6 «Ο Πειρασμός» λίγο πριν την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου την Κυριακή των Βαϊων, στις 10 Απριλίου 1826.
*Η Μελίσσα Παπαθανασίου σπούδασε Αρχιτεκτονική και Δημιουργική Γραφή στο Λονδίνο. (2000-2006)
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΣΟΥ