Ο Τραμπ θέλει να φινλανδοποιήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη

Του Max Boot (*)

Είναι απόλυτα ταιριαστό ότι η συνάντηση κορυφής του Τραμπ με τον Πούτιν θα πραγματοποιηθεί στο Ελσίνκι. Η γενναία Φινλανδία, που είχε πολεμήσει με τον Κόκκινο Στρατό το 1940, δέχθηκε στη συνέχεια έναν ρόλο σχεδόν υποτελή. Παρέμεινε μια δημοκρατία της ελεύθερης αγοράς, υπέγραψε όμως μια «συνθήκη φιλίας» με τη Σοβιετική Ενωση, κάνοντας υποχωρήσεις στην εθνική της κυριαρχία για να μην προκαλεί την αρκούδα της διπλανής πόρτας.

Ο πρόεδρος Τραμπ, για λόγους που μόνο να μαντέψουμε μπορούμε, διάκειται θετικά προς τη φινλανδοποίηση της Ευρώπης – ακόμη και των Ηνωμένων Πολιτειών. Η εξέλιξη αυτή είναι κάπως απροσδόκητη, δεδομένου ότι η Φινλανδία ήταν πολύ πιο αδύναμη από τη Ρωσία, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολύ ισχυρότερες. Παρ’όλα αυτά, ο Τραμπ – που εξελέγη με ρωσική βοήθεια και εξακολουθεί να αμφισβητεί την πεποίθηση της αμερικανικής αντικατασκοπείας ότι η Ρωσία παρενέβη στις εκλογές – φαίνεται να αποφασισμένος να υποτάξει την αμερικανική εξωτερική πολιτική στις επιταγές του Κρεμλίνου.

Σύμφωνα με την Washington Post, ο Τραμπ έχει δώσει εντολή στο Πεντάγωνο να μελετήσει την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Γερμανία – τη χώρα που θεωρεί εχθρική επειδή πουλάει τα αυτοκίνητα που αρέσει στους Αμερικανούς να αγοράζουν.

Η εχθρότητά του απέναντι στους συμμάχους των ΗΠΑ ήταν εμφανής κατά τον πρώτο χρόνο της θητείας του, όταν τον συγκρατούσε ο «Αξονας των Ενηλίκων». Οι περιορισμοί αυτοί όμως πλέον δεν υπάρχουν.

Σε μια συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη στη Βόρεια Ντακότα, ο αμερικανός πρόεδρος συμπύκνωσε τη θεώρηση που έχει για τον κόσμο σε μια πρόταση: «Μερικές φορές οι χειρότεροι εχθροί μας είναι οι λεγόμενοι φίλοι και σύμμαχοί μας». Δεν είναι ακριβώς έτσι. Στον πραγματικό κόσμο, οι χειρότεροι εχθροί μας είναι …οι εχθροί μας. Ο Τραμπ όμως λειτουργεί με βάση μια δική του αντεστραμμένη λογική, όπου το καλό είναι κακό και το πάνω είναι κάτω.

Για να δικαιολογήσει τον εμπορικό πόλεμο με τους συμμάχους του, ο αμερικανός πρόεδρος είπε στην πρόσφατη σύνοδο της G7 ότι «είμαστε σαν την άπληστη τράπεζα που όλοι ληστεύουν. Αλλά αυτό τέλειωσε». Την ίδια στιγμή ισχυρίζεται ότι η αμερικανική οικονομία είναι σήμερα «η ισχυρότερη οικονομία στην ιστορία της Αμερικής». Μα αν τη ληστεύουν, πώς μπορεί να είναι ισχυρότερη από ποτέ;

Στην ίδια σύνοδο, ο Τραμπ είπε στους άλλους ηγέτες ότι το «ΝΑΤΟ είναι το ίδιο κακό με τη NAFTA». Αυτό είναι σωστό, αλλά όχι όπως το εννοεί, δεδομένου ότι τόσο η NAFTA όσο και το ΝΑΤΟ ωφελούν τις ΗΠΑ. Η ένταση σε εκείνη τη σύνοδο ανέβηκε τόσο πολύ, ώστε κάποια στιγμή ο Τραμπ πέταξε δύο κουτιά με καραμέλες στο τραπέζι και είπε στη Μάρκελ: «Ορίστε Αγγελα, για να μη λες ότι δεν σου δίνω ποτέ τίποτα».

Ο Τραμπ είναι μετριόφρων, γιατί δίνει πράγματι σε τακτική βάση κάτι στη Μέρκελ και τους άλλους ευρωπαίους ηγέτες: την περιφρόνησή του. Για την Ευρωπαϊκή Ενωση πιστεύει ότι ιδρύθηκε για να επωφεληθεί από την ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών. Φέρεται μάλιστα να προσπάθησε να πείσει τον Εμανουέλ Μακρόν να αποσύρει τη Γαλλία από την ΕΕ. Ιστορικά και στρατηγικά, όλα αυτά είναι πρωτοφανή. Οι ΗΠΑ ενθάρρυναν την ευρωπαϊκή ενοποίηση από την αρχή. Οι αμερικανοί πρόεδροι θεωρούσαν για δεκαετίες ότι «μια ενωμένη και ισχυρή Ευρώπη» (για να θυμηθούμε την περίφημη φράση που είπε ο Τζον Κένεντι το 1963) αποτελεί ανάχωμα στη ρωσική ισχύ.

Αλλά ο Τραμπ προτιμά να κατευνάζει παρά να αντιμετωπίζει τη Ρωσία. Δεν αποκλείει την αναγνώριση της παράνομης προσάρτησης της Κριμαίας από τη Μόσχα. Φέρεται μάλιστα να είπε στην G7 ότι «η Κριμαία θα έπρεπε πιθανότατα να ανήκει στη Ρωσία αφού όλοι εκεί μιλούν ρωσικά». Καλό είναι οι χώρες της Βαλτικής, όπου ζουν σημαντικές ρωσόφωνες μειονότητες, να προσέχουν.

Ο αμερικανός πρόεδρος λέγεται πως θέλει να υπογράψει μια συμφωνία για τη Συρία, όπου η Ρωσία θα υπόσχεται να ανακόψει την ισχύ του Ιράν σε αντάλλαγμα για την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων – παρόλο που το υποστηριζόμενο από τη Ρωσία καθεστώς του Ασαντ επιτίθεται τώρα στους αντάρτες στο εσωτερικό των «ουδέτερων ζωνών» της νοτιοδυτικής Συρίας που ανακοίνωσαν πέρυσι Τραμπ και Πούτιν. Η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία θα είχε ως αποτέλεσμα να παραδοθεί ολόκληρη η χώρα στη Ρωσία και το Ιράν.

Και αυτό είναι μόνο η αρχή των παραχωρήσεων που σκέφτεται ο Τραμπ να κάνει στον φίλο του τον Βλαντ. Σύμφωνα με την Washington Post, ο Τραμπ έχει δώσει εντολή στο Πεντάγωνο να μελετήσει την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Γερμανία – τη χώρα που θεωρεί εχθρική επειδή πουλάει τα αυτοκίνητα που αρέσει στους Αμερικανούς να αγοράζουν. Η παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων στη Γερμανία σηματοδοτεί από το 1945 την απόφαση των ΗΠΑ να προστατεύσουν την Ευρώπη από τη Ρωσία. Η αποχώρησή τους θα ανοίξει τον δρόμο στη φινλανδοποίηση. Κι όποιος θέλει να καταλάβει τι θα σημαίνει αυτό, μπορεί να δει τη νορβηγική σειρά «Υπό κατοχή».

Αν η Ατλαντική Συμμαχία επιζήσει με τη σημερινή της μορφή επί προεδρίας Τραμπ, θα πρόκειται για θαύμα.

(*) Ο Μαξ Μπουτ είναι αρθρογράφος της Washington Post

ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΕ ΜΠΕ