Του Νίκου Γαλάτη
Η τελευταία δημοσκόπηση -στο Πρώτο Θέμα- επιβεβαιώνει την πρωτιά της Νέας Δημοκρατίας, αλλά δείχνει πως ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί τις δυνάμεις του με ελάχιστες τάσεις προς τα πάνω -αλλά με μια μεγάλη δεξαμενή ψήφων δίπλα του από την οποία μπορεί να αντλήσει ψήφους με ένα πετυχημένο προεκλογικό αγώνα.
Η πορεία του νέου φορέα -που είναι ήδη τρίτο κόμμα- είναι αυτή που θα καθορίσει τις εξελίξεις αφού κάθε ψήφος που παίρνει πέρα από το άθροισμα των κομμάτων που τον αποτελούν αφαιρείται πρωτίστως από τη ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μπορεί να στερήσει και από τη Νέα Δημοκρατία την αυτοδυναμία.
Φυσικά ο στόχος του 15% -που εγγυώνται οι υποψήφιοι για την ηγεσία του Νέου Φορέα θα ανατρέψει το πολιτικό σκηνικό αναδεικνύοντας το νέο κόμμα σε ρυθμιστή των εξελίξεων και όχι σε συμληρωματικό παίχτη. Σε κάθε περίπτωση οι πιο δυνατοί υποψήφιοι και άλλοι από το χώρο ετοιμάζουν το κοστούμι του υπουργού. Το ζήτημα είναι με ποια κυβέρνηση θα το φορέσουν.
Οι περισσότεροι υποψήφιοι αποφεύγουν να αποκηρύξουν την συγκυβέρνηση με την Νέα Δημοκρατία- λέγοντας πώς θα δούμε τότε, ανάλογα με το ποσοστό που θα πάρουμε. Αυτό βέβαια σημαίνει συγκυβέρνηση με τον Μητσοτάκη- που έχει δηλώσει πώς θα κάνει κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» ακόμα κι αν πάρει αυτοδυναμία. Αυτή η πρόταση βέβαια δεν αφορά άλλον από το νέο φορέα και την Ένωση Κεντρώων, αν αυτή υπάρχει στη Βουλή. Σε κάθε περίπτωση ο νέος φορέας με 30, 40 ή πενήντα έδρες- όχι μόνο χρήσιμες, αλλά και καθοριστικές για τον σχηματισμό κυβέρνησης είτε από τη Νέα Δημοκρατία, είτε από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Αν η ΝΔ κερδίσει π.χ. 140 έδρες δεν θα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς την συγκυβέρνηση με τον νέο φορέα ή κάποιο άλλο κόμμα που δεν θα υπάρχει αν η Ένωση Κεντρώων βρεθεί εκτός της Βουλής. Η σύμπραξη αυτή όμως αν γίνει εν ψυχρώ θα διασπάσει αμέσως τον νέο φορέα, προκαλώντας νέες διεργασίες στο πολιτικό σκηνικό.
Ήδη η βάση του νέου φορέα είναι διχασμένη σε ό,τι αφορά τις μετεκλογικές συνεργασίες. Η δεξιά πορεία της Νέας Δημοκρατίας δεν βοηθά το «μεταρρυθμιστικό μέτωπο» που σχεδόν είχαν εξαγγείλει η Φώφη Γεννηματά και ο Σταύρος Θεοδωράκης. Δεν είναι λίγα τα νομοσχέδια στη Βουλή που πέρασαν με ένα άλλο μέτωπο που διαχώριζε τα συντηρητικά κόμματα από τα προοδευτικά κι έφερνε το Ποτάμι και τη ΔΗΣΥ -ή ένα μέρος της κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ.
Διόλου τυχαία στην Ώρα του Πρωθυπουργού ο Αλέξης Τσίπρας έπλεξε το εγκώμιο του Σταύρου Θεοδωράκη που κάνει «καλοπροαίρετη κριτική». Ήταν λίγο καιρό αφότου ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θυμήθηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ πολλά στελέχη του κόμματος θυμούνται τους κοινούς αγώνες με το «καλό» ΠΑΣΟΚ ή τονίζουν πως στην Ευρώπη συνεργάζονται τόσο καλά με τους σοσιαλδημοκράτες.
Μέσα σ΄αυτό το κλίμα επανέρχεται το θέμα της απλής αναλογικής. Αν και ήταν στις ιδρυτικές του θέσεις το ΠΑΣΟΚ δεν την ψήφισε, αλλά αν αυτή επανέλθει για συζήτηση μπορεί να αλλάξει γνώμη και να ισχύσει σ΄ αυτές τις εκλογές. Αν ο νέος φορέας δεν συναινέσει για να αλλάξει ο νόμος θα ισχύσει στις μεθεπόμενες οι οποίες μπορεί να μην είναι μακριά από τις επόμενες. Αν δεν γίνουν απανωτές εκλογές θα γίνουν ξανά το 2020 με την νέα εκλογή προέδρου Δημοκρατίας- εκτός αν ο ΣΥΡΙΖΑ προσφέρει στη ΝΔ -αν εκλεγεί- μια τετραετία.
Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα, αν δεν ζήσει το χάος πριν τις εκλογές με κοινωνική αναταραχή, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορεί να κυβερνήσει- θα το γνωρίσει μετά με μια κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας -ίσως και συμμάχων, που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την διάσπαση του νέου φορέα εν τη γενέσει του.
Οι εκλογές αυτές -όταν γίνουν, το 2018, το 2019 ή το 2020 θα είναι καθοριστικές για την Ελλάδα -εν μέσω της μέγγενης των μέτρων που έχει ήδη νομοθετήσει η κυβέρνηση. Η Νέα Δημοκρατία -ακόμα κι αν κερδίσει σαρωτικά τις επόμενες εκλογές- θα βρεθεί με πολύ χαμηλά ποσοστά -όπως συνέβη με τον Αντώνη Σαμαρά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας πάρει ένα σημαντικό ποσοστό μεταξύ 20-28% δεν θα είναι απλώς δεύτερο κόμμα. Θα είναι το μόνο κόμμα που ως δεύτερο θα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση με συμμάχους που δεν μπορεί να είναι σ΄ αυτούς ο νέος φορέας ή ό,τι έχει απομείνει με αυτόν. Και πάλι όμως οι ψήφοι δεν θα βγαίνουν.
Τα δύο αντισυστημικά κόμματα -ΚΚΕ και Χρυσή Αυγή- θα κρατάνε 40-50 έδρες αποκλείοντας για διαφορετικούς λόγους κάθε συνεργασία- εκτός αν το ζήσουμε κι αυτό, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη: συνεργασία Δεξιάς- Ακροδεξιάς, πράγμα αδιανόητο. Μένουν 250-260 έδρες από τις οποίες το ένα μεγάλο κόμμα έχει 80-100. Στην καλύτερη περίπτωση ο σχηματισμός κυβέρνησης περνάει από τη σύμπραξη όλων των άλλων κομμάτων του δημοκρατικού τόξου, ή την κυβέρνηση μειοψηφίας με αποχή κάποιων από την ψηφοφορία.
Σε κάθε περίπτωση, αν σχηματισθεί, θα είναι μια εύθραυστη κυβέρνηση που μοιραία οδηγεί στη αδιανόητη σήμερα συγκυβέρνηση ….Νέας Δημοκρατίας -ΣΥΡΙΖΑ (!)- υπό το πλαίσιο μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας, σωτηρίας, οικουμενικής, «ευρωπαϊκής» ή όπως αλλιώς θα λέγεται.
Φυσικά υπάρχουν κι άλλα σενάρια προκειμένου να αποφευχθεί το αδιέξοδο -που περνάνε μέσα από την ανατροπή ή την ολοκλήρωση του σημερινού σκηνικού. Το ένα είναι η αναβίωση του δικομματισμού- με τα κομμάτια του νέου φορέα να εντάσσονται στην Δεξιά ή την διευρυμένη Κεντροαριστερά.
Το σενάριο αυτό περνάει από την συγκρότηση του «δημοκρατικού μετώπου»- στο οποίο αν και αντιδεξιό ο Αλέξης Τσίπρας εντάσσει και τον Πάνο Καμμένο -που αν δεν βρεθεί εκτός Βουλής θα βρεθεί πιθανόν στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του…ΣΥΡΙΖΑ.Ή ενός νέου φορέα τύπου Αριστερού «Συναγερμού»- σε μια κατάσταση πόλωσης. Η έκπληξη αυτή πιθανόν να είναι η μόνη λύση για τον πρωθυπουργό που ήδη στη ΔΕΘ, αφού διεκδίκησε την διαδοχή του Ανδρέα Παπανδρέου, εμφάνισε ένα μετριοπαθές προφίλ- με ανοίγματα στην …ελεύθερη οικονομία και τον κόσμο των επιχειρήσεων, με υπόσχεση μείωσης φόρων για τις επιχειρήσεις.
Η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα δεν ήταν άνοιγμα μόνο προς την Κεντροαριστερά, αλλά και στο συντηρητικό ακροατήριο – τη μεσαία τάξη και τις μικρές επιχειρήσεις στις οποίες υποσχέθηκε 100.000 μικρά δάνεια- πολύ πριν λειτουργήσει η Αναπτυξιακή Τράπεζα- που δρομολογήθηκε. Με φοβερή ειλικρίνεια ο πρωθυπουργός είπε στην Θεσσαλονίκη, ότι «ο-παλιός- ΣΥΡΙΖΑ που χτυπάτε, δεν υπάρχει πια». Και με απόλυτη αυτογνωσία δέχτηκε πως μπαίνουμε σε εποχή συγκλίσεων- κάνοντας ανοιχτή πρόσκληση στο ΠΑΣΟΚ για συνεργασία. Δηλαδή προεξόφλησε πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι πρώτη δύναμη και το ξέρει.
“Στο μέλλον»- είπε στη συνέντευξη τύπου στη Θεσσαλονίκη- «μπορεί να υπάρξουν συμπτώσεις ανάμεσα σε δυνάμεις που βρίσκονται παραδοσιακά στο στρατόπεδο της Δεξιάς και δυνάμεις που βρίσκονται στο στρατόπεδο της Αριστεράς;». Προφανώς δεν εννοούσε τον Καμμένο….
Το άλλο σενάριο- διαφυγή από το αδιέξοδο- περνάει μέσα από την διάσπαση των μεγάλων κομμάτων, όσο και του νέου φορέα. Η αιώνια σύγκρουση στο χώρο της Νέας Δημοκρατίας ανάμεσα σε δεξιά και κεντροδεξιά, όπως κι αν εμφανίζεται, μπορεί να πάρει την μορφή δύο κομμάτων -όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, μιας χαλαρής φιλελεύθερης δεξιάς και μιας ακραίας νεοφιλελεύθερης δεξιάς -στην οποία παραπέμπουν οι διεργασίες στη Νέα Δημοκρατία όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο ….Άδωνις Γεωργιάδης σχεδιάζουν τι θα κάνουν μετά. Αν δηλαδή κερδίσει η ΝΔ και μετά πέσει ή αν δεν κερδίσει.
Ο μεγάλος συνασπισμός των αριστερών σχημάτων -υπό την μορφή συνιστωσών- δεν υπάρχει, όπως λέει και ο Αλέξης Τσίπρας. Το μετέωρο πολιτικό σχήμα που βαδίζει προς την ήττα στις εκλογές θα πρέπει να πάρει τις αποφάσεις του. Ένα μέρος των στελεχών νοσταλγούν το παλιό μικρό, αλλά αριστερό κόμμα. Κι ο Αλέξης Τσίπρας βλέπει πως οι μισοί από όσοι ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ δεν τον θέλουν πια.
Τον θέλουν όμως άλλοι που δεν τους αρέσει ο ΣΥΡΙΖΑ και οι μπολσεβίκοι, αλλά βλέπουν εδώ ένα ηγέτη -εθνικό, αφότου δεν έχει πια αυταπάτες, εργάζεται για αναδιάρθρωση της χώρας με έξοδο από τα μνημόνια και ένα νέο πρόγραμμα -με ιδιωτικοποιήσεις, ελεύθερη οικονομία, πιστή στο ΝΑΤΟ και την Ευρώπη- και ίσως ένα νέο ….κόμμα ή σχήμα, μέτωπο ή συνασπισμό που θα περιλαμβάνει πρόσωπα της Κεντροαριστεράς και «συμπτώσεις» με δυνάμεις της Δεξιάς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να τέλειωσε. Ο Τσίπρας είναι πολύ νέος για να τελειώσει. Κι όχι μόνο αυτό. Σε ένα νέο σκηνικό μπορεί και ο ….Καραμανλής να είναι τόσο νέος, όσο χρειάζεται για να επιστρέψει -ανατρέποντας όλα τα δεδομένα. Άλλωστε οι Καραμανλήδες τόχουν αυτό. Φεύγουν- κι αν το θέλει ο Λαός- πάντα …επιστρέφουν.
Όλα αυτά είναι σενάρια, αλλά επιστημονικής φαντασίας. Mάλλον είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς το μέλλον. Μπορεί τίποτα από όλα αυτά να μη συμβεί. Σε πέντε χρόνια από τώρα θάχουμε τον Τσίπρα, τον Μητσοτάκη, την Φώφη, τον Θεοδωράκη, τον Λεβέντη να αγορεύουν στην Βουλή. Αλλά αυτό κι αν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
