Του Γρηγόρη Ρουμπάνη
Είναι ίσως η πρώτη φορά στην Ιστορία που καθρεφτάκια και χάντρες δεν κομίζουν οι διαπλέοντες τον Ατλαντικό προς την αμερικανική ήπειρο αλλά αυτοί που κάνουν την αντίστροφη διαδρομή. Δεν εξηγείται διαφορετικά η στάση των Αμερικανών στον Έλληνα πρωθυπουργό, από τον οποίον πήραν ο,τι ήθελαν -ακόμα και υποσχετική για παραγγελία των πανάκριβων F 35 – και δεν έδωσαν τίποτα πέρα από λαμπερά χαμόγελα, φιλικά χτυπήματα στην πλάτη και μια συμβουλή: για τα προβλήματα με την Τουρκία αποταθείτε στο ΝΑΤΟ, τον ΟΗΕ και όποιον άλλο οργανισμό θέλετε αλλά όχι σε μας.
Δεν πρέπει λοιπόν να είναι καθόλου ευχαριστημένος ούτε από τη στάση του Αμερικανού προέδρου και του επιτελείου του ούτε από του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όπως τη βίωσε ο Νίκος Δένδιας κατά τη συνάντησή του με τον Άντονι Μπλίνκεν. Για την ακρίβεια, με όλα αυτά που ακολούθησαν, πρέπει να είναι τσατισμένος. Τσατισμένος με την αυθάδεια του Ερντογάν και του Τσαβούσογλου, τσαντισμένος με την επανάληψη της πρακτικής του Ακάρ στο Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο, τσατισμένος και με τον Μπάιντεν που, αν ήθελε, θα σήκωνε το τηλέφωνο να καλέσει τον έκτροπο Τούρκο πρόεδρο να του πει να ηρεμήσει και να μη βάζει φωτιές στο ΝΑΤΟ τώρα που το έχει περισσότερο ανάγκη από ποτέ. Κι αν δεν ήταν σε θέση ο ίδιος ο πρόεδρος, ας το έκανε η αυξημένων αρμοδιοτήτων Καμάλα Χάρι μ’ όση χάρη διαθέτει.
Κατά πως φαίνεται, δεν την προετοίμασε καλά την επίσκεψή του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για να αποβεί χρήσιμο ένα τέτοιου είδους ταξίδι, πρέπει να είναι εξασφαλισμένο το κέρδος, η χρησιμότητά του. Πώς οργανώνουν τα ταξίδια τους στις πρωτεύουσες της μόδας οι σωστές κυρίες; Συνδυάζουν διασκέδαση με ωφέλιμες αγορές. Ποτέ δεν επιστρέφουν με τις αποσκευές γεμάτες μόνο με όσα είχαν πάρει μαζί κατά την αναχώρησή τους.
Κάπως έτσι έπρεπε να σκεφτεί ο πρωθυπουργός, όταν οργάνωνε τις συναντήσεις του στην Ουάσιγκτον. Εξάλλου ήταν κάτι που το προετοίμαζε από καιρό. Ακόμα κι όταν συναντιόταν με τον Ερντογάν δυο μήνες νωρίτερα, δεν το έκανε επειδή του είχε λείψει ο χαλβάς της Εμινέ. Τα είπαν όπως έπρεπε να τα πουν. Γιατί όμως ο νεο-σουλτάνος εμφανίζεται ριγμένος από τον Έλληνα πρωθυπουργό και δεν θέλει να τον ξαναδεί στα μάτια του, είναι ένα θέμα που πρέπει να το εξετάσει ο ίδιος, να το εξετάσει όμως και η ελληνική εξωτερική πολιτική. Η οποία δεν (πρέπει να) είναι προσωποιημένη κατά τις εμπνεύσεις του εκάστοτε ενοίκου του μεγάρου Μαξίμου αλλά να βασίζεται στη μεταδικτατορική πολιτική (μετά την τραγική κυπριακή εμπειρία), έτσι όπως χαράκτηκε από τους Κωνσταντίνο Καραμανλή, Ανδρέα Παπανδρέου, Κώστα Καραμανλή, Πέτρο Μολυβιάτη και εμπλουτίστηκε κατά την ανάλυσή της εσχάτως από τον Προκόπη Παυλόπουλο. Προσωπική εξωτερική πολιτική μόνο μια κατάληξη μπορεί να έχει: τον τοίχο.
Αυτό δεν είναι καθόλου ευχάριστο, αφού κατά πως φαίνεται δεν θα έχουμε εύκολα ξεμπερδέματα με τον Τούρκο, ο οποίος κάθε άλλο παρά παρεκκλίνει από την πολιτική των Εντζεβίτ, Οζάλ, Τσιλέρ ή Ντεμιρέλ. Πάγια εξωτερική πολιτική της γείτονος είναι η επέκταση. Το άπλωμα. Το οποίο όχι μόνο δεν ενοχλεί την Ουάσιγκτον αλλά το εκμεταλλεύεται κιόλας για να λύνει λογαριασμούς της με καθεστώτα τα οποία δεν συμπαθεί καθόλου. Όπως π.χ. με τη Συρία του Μπασάρ Αλ Άσαντ, ο οποίος οφείλει πολλά στη στήριξη που του έχει παράσχει η Μόσχα κόντρα στο αποσταθεροποιητικό παιχνίδι της Δύσης στη χώρα του, γι’ αυτό και με τη σειρά του εξέφρασε την αλληλεγγύη του στον Βλαντιμίρ Πούτιν στην υπόθεση της Ουκρανίας.
Δεν παραβιάζει τα σύνορα της Συρίας καταδιώκοντας τους Κούρδους ο Ερντογάν; Δεν είναι αυτό εισβολή συνοδευόμενη με άγρια εθνοκάθαρση ή «αναθεωρητισμός» κατά τη sic έκφραση της εποχής; Δεν επιμένει στα αποτελέσματα του Αττίλα στην Κύπρο απειλώντας μάλιστα με τα περαιτέρω; Δεν ασκεί ωμή επεκτατική (συγνώμη, «αναθεωρητική») πολιτική σε βάρος της Ελλάδας απειλώντας με απόβαση στα νησιά της;
Λοιπόν, πώς να τα «βρούμε» με τον Τούρκο, όπως μας ζητάνε Λευκός Οίκος και γκρίζο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με διαιτητές μάλιστα αυτούς τους ίδιους που έχουν επιλεκτική συμπεριφορά απέναντι σε «αναθεωρητισμούς»; Γιατί ο πρωθυπουργός αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο «να τα βρούμε» σε κάποιον διεθνή οργανισμό ή δικαστήριο; Τι «να βρούμε»; Η Ελλάδα ως γνωστόν δεν αναγνωρίζει καμία διαφορά με την Τουρκία πέραν του προσδιορισμού της υφαλοκρηπίδας και εξ αυτής της χάραξης της ΑΟΖ.
Δεν προϊδεάζει για καλά αποτελέσματα η ανοχή της Αθήνας στις ύποπτες συστάσεις του μεγάλου συμμάχου. Διότι σ’ αυτόν οφείλει πλέον να απευθυνθεί με τον πλέον αυστηρό τόνο ο Κυριάκος Μητσοτάκης και όχι άλλο στον προβλέψιμο Ερντογάν. Ας μην ξεχνούν εξάλλου εκεί στο Μαξίμου τη διδαχή του μεγάλου ρήτορα και πολιτικού Δημοσθένη: «Προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται», τουτέστιν «με βάση το αποτέλεσμα του τελευταίου συμβάντος κρίνονται όλα όσα έχουν προηγηθεί», ή αλλιώς εκ του αποτελέσματος κρίνεται η χρησιμότητα της κάθε πρωτοβουλίας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ