Του Δημήτρη Ελέα*
Οι Έλληνες, σε γενικές γραμμές, αγαπάμε τους Τούρκους πολίτες! Προσωπικά, δούλεψα με Τούρκους στο Λονδίνο, και τους είδα να είναι καλά παιδιά: αγαπάνε με πάθος, όπως οι Έλληνες, τους αρέσει το καλό φαγητό, το ποτό, οι φίλοι… Το πρόβλημα, εμείς οι Ελληνες, το έχουμε με το τουρκικό κράτος, που τους εκπροσωπεί, και όχι με τον τουρκικό λαό. Έχουμε πρόβλημα με το σύγχρονο πολιτικό σύστημα που κυβερνάει την Τουρκία, που έχει μετεξελιχθεί σταδιακά σε «μια εκλεγμένη δικτατορία» και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε «έναν εκλεγμένο δικτάτορα» με τρέλα μεγαλείου [1]. Για αυτό το σύστημα εξουσίας και διά στόματος Ερντογάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πλέον «μια ένωση σταυροφόρων» και οι Γερμανοί μαζί με τους Ολλανδούς είναι «τα εγγόνια των ναζιστών»!
Τι δείχνει όμως η τουρκική επιθετικότητα εναντίον της Ελλάδας; Γιατί η τουρκική στρατηγική είναι μπουκωμένη με καθαρές απειλές για τα νησιά του Αιγαίου και τη Δυτική Θράκη; Γιατί οι Τούρκοι συμπεριφέρονται σαν να θέλουν ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο;
Ένα επεισόδιο, το οποίο, αν ξεφύγει από κάθε έλεγχο, [2] θα οδηγήσει σε πολεμική σύρραξη με την Ελλάδα. Ήδη, την ώρα ακόμη που διαβάζετε το άρθρο αυτό συνεχίζεται με αμείωτη ένταση ένας κλιμακούμενος πόλεμος με λέξεις, δηλώσεις, πολεμικές ιαχές και αμέτρητες παραβιάσεις. Η Τουρκία απειλεί την Κύπρο, Casus Belli οι εξορύξεις στο Οικόπεδο 6 στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Αν η Τουρκία προβεί σε θερμό επεισόδιο, προκύπτει αμέσως το ερώτημα: Τι είναι πιθανό να πράξει η ίδια μετά ή κατά τη διάρκεια ενός θερμού επεισοδίου; (Και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι ένα θερμό επεισόδιο μπορεί να ξεκινήσει από ένα ατύχημα ή και από μια δόλια προβοκάτσια.)
Είναι πιθανό η Τουρκία να χτυπήσει με πυραύλους και με στρατηγικά όπλα και, με τη συνδρομή της ισχυρής αεροπορίας της, να επιφέρει πλήγματα στα ελληνικά αεροδρόμια, στους ναύσταθμους, στα λιμάνια, στις αποθήκες των πυρομαχικών, στα στρατόπεδα, ώστε να σπάσει την αμυντική ικανότητα της Ελλάδας. (Και, σε έναν μαζικό βομβαρδισμό της ελληνικής επικράτειας, είναι πολύ πιθανό ‒«κατά λάθος» όπως θα ισχυριστεί εκ των υστέρων η Άγκυρα‒ να βομβαρδίσει μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, πόλεις, νοσοκομεία και γέφυρες.) Και, γοργοκίνητα ή και ταυτόχρονα, να προχωρήσει σε αιφνιδιαστική κατάκτηση των μεγαλύτερων νησιών στο Αιγαίο, να εισβάλει στον Έβρο ή και να προχωρήσει ακόμη στη νότια Κύπρο.
Υπάρχει βέβαια και η εκδοχή για να μειώσει τη διεθνή κατακραυγή (διότι στην προηγούμενη περίπτωση θα υπάρξουν εκατοντάδες θύματα αμάχων και στρατιωτικού προσωπικού) να προχωρήσει στην κατάκτηση των μεγαλύτερων ακατοίκητων νησιών και βραχονησίδων του Αιγαίου. Βεβαίως, «παρά τις πληγές που θα τρέχουν αίμα», η στρατιωτική θωράκιση της Ελλάδας είναι τέτοια, που εκ των πραγμάτων η χώρα θα σηκωθεί και θα σταθεί στα πόδια της.
Υπερβολές, θα σκεφτεί κανείς; Ίσως και σενάριο φαντασίας; Καθόλου. Οι νεο-οθωμανικές απειλές είναι η καθημερινή πραγματικότητα. Για κάποιο λόγο λαμβάνουν χώρα οι διαρκείς τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο. Έτσι δεν είναι; Οι Τούρκοι ίσως μια μέρα να θελήσουν να δώσουν σάρκα και οστά στις παραβιάσεις και στις διεκδικήσεις τους (ας τονιστεί ότι: μετά την κρίση στα Ίμια το 1996, η Τουρκία μιλάει για «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο) [3].
Οι παραβιάσεις αυτές κοστίζουν εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο, για μια οικονομία που βαδίζει στον δρόμο της Αργεντινής, ενώ η λίρα κατρακυλάει [4]. Τι κι αν μια μέρα θέλησουν οι Τούρκοι «να κάνουν ταμείο» για τις παραβιάσεις αυτές; Το Αιγαίο πέλαγος για τους γείτονες είναι ένας πειρασμός και, αν αποφασίσουν να ενδώσουν στον πειρασμό αυτόν, τότε θα αρχίσουν την «πολεμική παράσταση», με την πιθανή ανοχή της Αμερικής και της Ρωσίας. Μια ανοχή που θα είναι μεγαλύτερη όταν στο ένα τιμόνι –ρωμαϊκού στυλ ηγεσίας– είναι ο Ντόναλντ Τραμπ και στο άλλο ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Και η ανοχή αυτή έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Τουρκία είναι η τοπική υπερδύναμη σε όλα τα επίπεδα: πληθυσμιακό, οικονομικό και στρατιωτικό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για την Αμερική λειτουργεί ακόμη το δόγμα περί «αναντικατάστατης Τουρκίας», ένα κατάλοιπο του Ψυχρού Πολέμου. Γι’ αυτόν τον λόγο ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς τρέχει στην Ουάσιγκτον με χάρτες που δείχνουν την κρίσιμη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας. Η Ελλάδα πρέπει να ανησυχεί; Σαφώς και ναι.
Η ισχύς της Ελλάδας πρέπει να δυναμώσει σταδιακά στα επόμενα δεκαπέντε χρόνια, ώστε να διπλασιάσει τις δυνάμεις της στο Πολεμικό Ναυτικό, στην Πολεμική Αεροπορία και στον Στρατό Ξηράς. Η Ελλάδα οφείλει να βελτιώσει με υλικό εξοπλισμό και να διπλασιάσει τη μαχητική ισχύ των Ειδικών Δυνάμεών της, oι οποίες και θα διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο σε περιόδους ανορθόδοξου πολέμου.
Ο τουρκικός πολιτικός λόγος δεν θα ωριμάσει μέσα στον διαφαινόμενο ιστορικό ορίζοντα, εφόσον η ωριμότητα προϋποθέτει για τους Τούρκους και την ερντογανική Τουρκία την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι φλύαροι Τούρκοι πολιτικοί υπόσχονται πολλά στον λαό τους μέσω της δημαγωγίας και του λαϊκισμού. Και βέβαια, αρέσει στον λαό να ακούει τα παχιά άδεια λόγια. Αρέσει στον λαό να ακούει έναν βουλευτή του τουρκικού Κοινοβουλίου –όπως και έγινε άλλωστε– να δηλώνει: «Θα σηκώσω την τουρκική σημαία σε ελληνικό νησί…». Οι Τούρκοι πολιτικοί –και σαφώς και οι στρατιωτικοί– γνωρίζουν ότι η χώρα τους μπορεί να συγκεντρώσει πάνω σε ένα νησί αξιοζήλευτο όγκο πυρός, πράγμα που είναι δύσκολο να κάνει η Ελλάδα. Παραγνωρίζουν όμως, ηθελημένα, ότι σε ένα θερμό επεισόδιο, ή και πολεμική σύρραξη ακόμη, η ποσοτική υπεροχή της Τουρκίας δεν είναι απαραίτητα χρήσιμη και δεν είναι αυτή που θα κρίνει το αποτέλεσμα.
Η Ελλάδα χρειάζεται να δυναμώσει την ισχύ της, και η ισχύς της Ελλάδας δεν πρέπει ποτέ να υποταχθεί στη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας. Η ισχύς της Ελλάδας πρέπει να δυναμώσει σταδιακά στα επόμενα δεκαπέντε χρόνια, ώστε να διπλασιάσει τις δυνάμεις της στο Πολεμικό Ναυτικό, στην Πολεμική Αεροπορία και στον Στρατό Ξηράς. Η Ελλάδα οφείλει να βελτιώσει με υλικό εξοπλισμό και να διπλασιάσει τη μαχητική ισχύ των Ειδικών Δυνάμεών της, oι οποίες και θα διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο σε περιόδους ανορθόδοξου πολέμου. Ένα ρητό λέει ότι «πρέπει πρώτα να ξοδέψεις για να κερδίσεις» [5] και, αν η Ελλάδα το τηρήσει, έχει να κερδίσει πολλά. Και ίσως η χώρα μας θα πρέπει να κάνει τις απαραίτητες κινήσεις, ώστε να μην αφήσει την ισχύ της Τουρκίας να μεγαλώνει απεριόριστα. Κάτι που είναι δύσκολο. Στην αρχαιότητα, η Κόρινθος σκανδάλιζε τη Σπάρτη όταν έβλεπε την ισχύ της Αθήνας να μεγαλώνει τόσο πολύ – μαθαίνουμε από τον πρώτο διδάξαντα Θουκυδίδη. Τον ρόλο της Σπάρτης για τα σημερινά δεδομένα μπορεί να παίξει η Ρωσία (ταυτόχρονα, η ορθόδοξη Ρωσία τυγχάνει να είναι ο παραδοσιακός εχθρός της Τουρκίας).
Ένας πόλεμος με την Τουρκία πρέπει να αποφευχθεί και να μην προχωρήσει από τα φραστικά πυρά στα πραγματικά πυρά. Στο πλαίσιο βέβαια που δεν παραχωρείται ούτε σπιθαμή ελληνικού χώρου – χερσαίου, θαλάσσιου και εναέριου! Αν όμως μια μέρα ένας τέτοιος πόλεμος ξεκινήσει, θα είναι απίστευτα καταστροφικός και θα μείνει στην ιστορία ως «η μητέρα όλων των πολέμων». Η Τουρκία, διαθέτοντας στρατιωτική υπεροπλία, θα προκαλέσει μια ανείπωτη τραγωδία στην Ελλάδα. Συνάμα, οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας είναι ικανές να ανταπαντήσουν, κάνοντας μια απίστευτα μεγάλη ζημιά στην Τουρκία. Η Ιστορία δείχνει ότι ο πρωτόγνωρος ηρωισμός των Ελλήνων αναγνωρίστηκε από τους Ουίνστον Τσόρτσιλ, Αδόλφο Χίτλερ και Ιωσήφ Στάλιν, αλλά και στον πόλεμο της Κορέας από τους Κινέζους, που πολεμούσαν στο πλευρό των Βορείων. Οι Κινέζοι στρατιώτες ρωτούσαν έντρομοι αν στο μέτωπο και στις πρώτες γραμμές του υπάρχουν Έλληνες. Η Ελλάδα θα συνεχίσει και μετά τον πόλεμο, όπως συνέχισε και μετά τους πολέμους του 20ού αιώνα, η Τουρκία όμως μετά τον πόλεμο αυτό θα είναι η επόμενη Γιουγκοσλαβία.
Θα θελήσει άραγε η Τουρκία να προκαλέσει τη μοίρα της, γεγονός που θα οδηγήσει στη διάλυσή της; Οι Κούρδοι θα
συνεχίσουν, για πολλές δεκαετίες ακόμη, να είναι ένα μεγάλο έθνος που θα ζει διασκορπισμένο σε διάφορα εδάφη εντός και εκτός Τουρκίας; Θα εγκαταλείψει η Αμερική τους Κούρδους, στους οποίους έχει επενδύσει πολλά λόγω Συρίας; [6] Στο τι μέλλει γενέσθαι έχει μεγάλο ενδιαφέρον και βαρύτητα και το πώς θα εξελιχθεί η διαμάχη μεταξύ Ισλαμιστών και Κεμαλιστών. Το αποτέλεσμα σαφώς δεν προεξοφλείται. Αμφότεροι ως νικητές, όταν η συζήτηση φτάνει στο Αιγαίο, είναι εξίσου φανατισμένοι και επικίνδυνοι. Πρότινος, η τουρκική αξιωματική αντιπολίτευση, υπό τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κατηγορούσε τον Ερντογάν ότι παραχωρεί το Αιγαίο στους Έλληνες! Ταυτόχρονα, αξίζει να τονιστεί ότι ο Ερντογάν ήταν θορυβώδης και κάπως προβλέψιμος μέχρι το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του, τον Ιούλιο του 2016. Το πραξικόπημα όμως έκανε την πολιτική ηγεσία της Τουρκίας, υπό τον ίδιο, μη προβλέψιμη. [7] Την ίδια ώρα, πληθαίνουν οι ομάδες που εναντιώνονται στο σύστημα Ερντογάν, με πολλά έμπειρα στελέχη, συνήθως κεμαλικά, να έχουν «ξηλωθεί» από την αστυνομία, τις Ένοπλες Δυνάμεις (έχουν αποδυναμωθεί χάνοντας τα πιο έμπειρα στελέχη τους), την πυροσβεστική, το λιμενικό, το δικαστικό σώμα, αλλά και δημοσιογράφοι και ακτιβιστές να έχουν παραγκωνιστεί ή και φυλακιστεί ακόμη. Πολλά μπορεί να συμβούν και για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης, δημοψηφισμάτων, εκλογών κτλ. Μένει να φανεί και πώς θα αντιδράσουν τα πρώην σημαντικά στελέχη του AKP, όπως οι Αχμέτ Νταβούτογλου, Αμπντουλάχ Γκιούλ και Μπουλέντ Αρίντς.
Η μόνη εγγύηση για την Ελλάδα είναι και θα είναι η ισχύ της (και οι συμμαχίες της). Και, για να αποφύγει η χώρα τον πόλεμο, «επιβάλλοντας την ειρήνη και τη λογική», είναι απαραίτητο να ετοιμάζεται γι’ αυτόν. Εγγύηση για τη συνέχεια της Ελλάδας είναι και θα είναι τα νέα μωρά που γεννιούνται, και ελπίζουμε το ανησυχητικό φαινόμενο της υπογεννητικότητας [8], εξαιτίας της κρίσης, να είναι παροδικό. Ταυτόχρονα, όλοι οι Έλληνες και όλες οι Ελληνίδες πρέπει να ξαναεκτιμήσουν αυτό που έχουμε δημιουργήσει σε περίπου διακόσια χρόνια, από το 1821, [9] και τότε θα το υπερασπιστούν καλύτερα. Όλοι μας οφείλουμε να γνωρίζουμε καλά τις σκαλισμένες λέξεις με κεφαλαία γράμματα στη βάση του αγάλματος του έφιππου στρατηγού Καραϊσκάκη στο Ζάππειο Μέγαρο: «ΕΓΩ ΠΕΘΑΙΝΩ, ΟΜΩΣ ΕΣΕΙΣ ΝΑ ΕΙΣΘΕ ΜΟΝΙΑΣΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΝΑ ΒΑΣΤΗΞΕΤΕ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ». Είναι λέξεις που μπορεί να χρειαστούν ως πηγή έμπνευσης εν καιρώ ειρήνης, αλλά προπαντός εν καιρώ πολέμου. Και στην κρίσιμη περίοδο που διανύουμε –αλλά και στα κρίσιμα χρόνια που θα ακολουθήσουν– οφείλουμε όλοι μαζί ενωμένοι να διαλέξουμε και την κατάλληλη πολιτική ηγεσία. Μια ικανή ηγεσία θα πολλαπλασιάσει θετικά και την στρατιωτική ισχύ της Ελλάδας!
Παραπομπές/Σύνδεσμοι:
[1] Le Monde http://www.lemonde.fr/international/article/2017/04/15/erdogan-la-folie-des-grandeurs_5111633_3210.html
[2] The Guardian https://www.theguardian.com/world/2017/mar/27/tensions-flare-greece-turkey-answer-provocation-erdogan
[3] The New York Times https://www.nytimes.com/2017/02/01/world/europe/turkey-and-greece-trade-jabs-in-island-dispute.html Η Τουρκία υποστηρίζει ότι τα Ίμια –Καρντάκ τα αποκαλούν οι γείτονες– δεν δόθηκαν το 1947 στην Ελλάδα, τα οποία πρωτύτερα είχαν παραχωρηθεί στην Ιταλία το 1923 μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
[4] The Wall Street Journal https://www.wsj.com/articles/turkeys-argentina-road-1484785687
[5] Ενώ η Ελλάδα συνεχίζει να απαξιώνει την αμυντική της βιομηχανία, η Τουρκία ξοδεύει μυθικά ποσά για να αναπτύξει τη δική της, ώστε να παραγάγει τα δικά της στρατηγικά όπλα, να συμπαραγάγει άλλα, υπερσύγχρονα (άρα, έτσι, να μεταφέρεται τεχνογνωσία…), όπως το πολλά υποσχόμενο stealth –«αφήνει» μηδενικό ίχνος στα ρανταρ– μαχητικό πέμπτης γενιάς F 35. Ξοδεύει ποσά για την προμήθεια του συστήματος αντιεροπορικής και αντιβαλλιστικής άμυνας S-400 Triumf. Επίσης, δαπανά χρήματα σε μέσα ηλεκτρονικού πολέμου και στη ρομποτική τεχνολογία με στρατιωτικές εφαρμογές, ενώ, σαφώς, σύμφωνα με όσους μελετούν προσεκτικά τις «τουρκικές φιλοδοξίες», ο επόμενος στόχος της είναι η πυρηνική ενέργεια με στρατιωτική προέκταση.
[7] Mignatiou.com http://mignatiou.com/2017/02/poso-konta-vriskomaste-se-ena-polemo-elladas-tourkias-o-erntogan-ine-pantos-aprovleptos/
[9] Κώστας Κωστής, Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας: Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους 18ος-21ος αιώνας, εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2013.
* Συγγραφέας και πολιτικός ακτιβιστής. Τελευταίο βιβλίο του «Ιδιωτικός Κορνήλιος: Προσωπική Mαρτυρία για τον Καστοριάδη» (Αγγελάκη, 2014). [email protected]
