Του Γ.Λακόπουλου
Η πρώτη προεκλογική τηλεοπτική συνέντευξη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ήταν μάλλον απογοητευτική. Για πολλούς λόγους.Ο πρώτος ήταν γιατί δεν άρχισε ως εξής: «Όσα είπε σήμερα ο κοινοβουλευτικός μου εκπρόσωπος Νίκος Φίλης συνιστούν προβοκάτσια σε βάρος μου και τα αποδοκιμάζω». Ή κάπως έτσι…
Τι είχε πει ο Φίλης; ; ‘Οτι η συμφωνία με τους εταίρους «ήταν ελιγμός για να μην συντριβεί η χώρα και δεν μπορεί να υλοποιηθεί ως έχει» -επιμένοντας ότι το κόμμα παραμένει αντιμνημονιακό και επιδιώκει να σχηματιστεί «προοδευτική και όχι μνημονιακή κυβέρνηση».
Από εκεί και πέρα ό,τι και αν έλεγε ο Πρωθυπουργός είχε ήδη υπονομευθεί από όσα είχε πει ο άνθρωπος που τον αντικαθιστά στη Βουλή. Ή ο Φίλης μας κοροϊδεύει ή ο Τσίπρας.
Κατά τα λοιπά, η συνέντευξη του Πρωθυπουργού είχε ενδιαφέρουσες απαντήσεις και θετικές τοποθετήσεις. Αλλά είχε και κενά, γκρίζες αντιδράσεις και λανθασμένες αναφορές. Αυτές οι αντιφάσεις έδιναν την εντύπωση ενός πολιτικού που προσπαθεί να πατήσει σε δύο βάρκες. Και να υπερασπιστεί τη συμφωνία που υπέγραψε και να την επικρίνει. Και να την υιοθετήσει και να την απορρίψει. Και να υποσχεθεί ότι θα την τηρήσει και να υπονοήσει ότι θα την αλλάξει. Και να τιμήσει την υπογραφή του, όπως έλεγε και να την αθετήσει,όπως προανήγγειλε ο Φίλης.
Ενδεχομένως αυτή η επαμφοτερίζουσα στάση να οφείλεται σε ψηφοθηρικούς λόγους -κατανοητούς σε τέτοιες περιπτώσεις. Θέλει και να ψαρέψει στο χώρο των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων και να μην χάσει ψήφους από τους αντιευρωπαϊστές του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως, στο τέλος έμενε μια απορία: είναι ή δεν είναι συνειδητός οπαδός της Ευρώπης πλέον;
Αυτό το «πλέον» έχει σημασία γιατί από αυτό θα κριθεί αν δικαιούται μια δεύτερη ευκαιρία -όπως κατ’ ουσίαν ζητάει. Και αυτή η κρίση δεν μπορεί να γίνει με ασφάλεια με βάση τις απαντήσεις του και ιδίως με βάση τους ισχυρισμούς των Φίληδων ότι …κάνουν πως αποδέχονται τη συμφωνία ως τις εκλογές.
Πως είναι δυνατόν να έχεις ευρωπαϊκή συνείδηση αλλά και να θεωρείς τους εταίρους αντίπαλους της χώρας; Αν ο Πρωθυπουργός πιστεύει στο ευρωπαϊκό μέλλον της Ελλάδας γιατί μένει στα αντιευρωπαϊκά χαρακώματα σε ότι αφορά την ουσία της πολιτικής, όπως είναι οι μεταρρυθμίσεις; Γιατί δεν θεωρεί την παρουσία της στην Ευρωζώνη αδιαπραγμάτευτη ως ιστορική κατάκτηση, αλλά λέει ότι θα μπορούσε να τεθεί σε δημοψήφισμα υπό ορισμένες συνθήκες;
Στην κοινωνία -ειδικά όταν συγκρίνεται με τους αντιπάλους του- υπάρχει διάθεση να γίνει πιστευτός ότι άλλαξε και «ωρίμασε» από όσα βίωσε το τελευταίο επτάμηνο. Αλλά όταν επιμένει ότι η ιδιοκτησία της συμφωνίας που υπέγραψε δεν του ανήκει, αλλά τη θεωρεί προϊόν καταναγκασμού και επιβολής ανθελληνικών επιδιώξεων σε τι ακριβώς άλλαξε; Η πιστεύει οτι η ελληνική οικονομία μπορεί να βγεί απο την κρίση στηριζόμενη στην Ευρώπη ή οχι. Η είναι οπαδός της ευρωπαικής ιδέας ή δεν είναι. Η αντιλαμβάνεται τη γεωπολιτική αξία της ελληνικκής σημετοχής στην Ενωση ή όχι.
Ο Τσίπρας προσπάθησε να δείξει ανοικτός στην αυτοκριτική και παραδέχθηκε κάποια λάθη του. Αλλά έλειπε η παραδοχή ότι η κατάσταση στην οποία βρέθηκε τον Ιούλιο ήταν αποτέλεσμα των χειρισμών που έκανε ο ίδιος από τον Ιανουάριο. Οι δικές του εκτιμήσεις έπεσαν έξω οχι των συνομιλητών του.
Αν έφταιγε για αυτό ο Βαρουφάκης, πως τον θεωρεί ακόμη σπουδαίο οικονομολόγο, παρ’ ότι διαπίστωσε ότι όταν μιλάει κατεβαίνουν τα ακουστικά;. Αν επηρέασε ότι έβαλε στην ευρωπαϊκή κυβέρνησή του το αντιευρωπαϊκό τσίρκο του Λαφαζάνη και αν δυσκόλευε η παραφροσύνη της Ζωής ποιος φταίει. Και αν ήταν λάθος η αυταπάτη της αναζήτησης πόρων εκτός Ευρώπης, άραγε αν τους έβρισκε θα έφευγε από την Ευρώπη υπέρ των Ρώσων;
Για τους πολίτες μικρή σημασία έχει ποιοι ήταν οι κακοί δαίμονες του εφταμήνου. Τον Τσίπρα ψήφισαν και στην ούγια των επιζήμιων χειρισμών το δικό του όνομα υπάρχει. Η ανάληψη της ευθύνης των επιλογών του για προσωπα και πολιτικές συνιστά γενναιότητα εκ μέρους του. Αλλά η υποβόσκουσα λογική που τον οδήγησε σ’ αυτές προβληματίζει οσο παραμένει ενεργή.
Υπάρχουν, λοιπόν, ελλείψεις και ανοιχτά θέματα στην προσπάθεια του Πρωθυπουργού να δώσει νέο στίγμα και με βάση αυτό να κριθεί . Αυτό το στίγμα απαιτεί διαύγεια, καθαρές επιλογές, ατόφιες κουβέντες, διαχωριστική γραμμή με το παρελθόν, τη νοοτροπία, τα ιδεολογήματα, τα πρόσωπα και τις πρακτικές του. Η εγκατέλειψε τις προεκλογικές θεωρίες του κόμματός του ή τις κουβαλάει μέσα του ακόμη και απλώς κάνει την ανάγκη φιλοτιμία στο κοινοτικο πεδιο.
Ωραία παρουσίασε το όραμά του για την παιδεία. Αλλά με την αντίληψη Μπαλτά -που τη φέρνει δεκαετίες πίσω- είναι γράμμα κενό. Μια χαρά μίλησε για την ανάπτυξη και την αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, αλλά με τις θεωρίες του Δρίτσα για τις ιδιωτικοποιήσεις στο λιμάνι και τις κινήσεις του Σκουρλέτη στη Χαλκιδική, ανάπτυξη δεν θα υπάρξει. Περίφημα μίλησε για διαυγές πολιτικό σύστημα και αξιοκρατία, αλλά οι δύο κυβερνήσεις του και η στελέχωση του κρατικού μηχανισμού από τον ίδιο πάσχουν. Σωστά τα είπε για έντιμες συμπεριφορές και διαυγείς συνεργασίες, αλλά όταν αυτά τα βρίσκει μόνο στον …Καμμένο, το χαλάει.
Το στοίχημα που έβαλε ο Τσίπρας με τις εκλογές είναι να πείσει ότι υπάρχει ένας άλλος Τσίπρας ενώπιόν μας πλέον. Ότι είδε, έπαθε, έμαθε και κλείδωσε τη ρότα της πολιτικής του προς την Ευρώπη.
Θα το κερδίσει μόνο αν μιλάει με ανοικτά χαρτιά για την ιδεολογία του, την πολιτική του, τις επιλογές του και τις συνεργασίες του. Ότι δεσμεύεται πω; μετά τις εκλογές θα ακολουθήσει ευρωπαϊκές πολιτικές αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης. Ότι η θεμιτή φιλοδοξία του να συμβάλλει στην αλλαγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αναπτυχθεί με τους κανόνες της. Οτι μαζί με τους Λαφαζάνηδες εφυγαν και τα ιδεολογήματά τους.
Άλλωστε για να αλλάξεις την Ευρώπη πρωτίστως πρέπει να διασφαλίσεις ότι η χώρα θα παραμείνεις στους κόλπους της. Αν όμως ισχύουν αυτά που λέει ανεμπόδιστα ο Φίλης και δεν αποκηρύξει ο ίδιος, αυτό λίγο χλωμό δείχνει.
* Στίχος από το τραγούδι του Άλκη Αλκαίου «Κούκος μονός σ’ ένα ταμπλό» που μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και τραγούδησε ο Μανώλης Μητσιάς.
