Του Νίκου Μπίστη
Η αποχώρηση του Ιγκλέσιας από την πολιτική μετά την ήττα της Αριστεράς και προσωπικά του ίδιου και η μεγάλη νίκη της Ισαβέλλας Ντίας Αγιούσο επισκίασαν όπως ήταν αναμενόμενο κάθε άλλη πλευρά του αποτελέσματος των περιφερειακών εκλογών στην Μαδρίτη. Και οδήγησε κάποιους σε επιπόλαια συμπεράσματα και αδόκιμες συγκρίσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το αποτέλεσμα αυτό καθεαυτό συνιστά ήττα για την κυβέρνηση Σοσιαλιστών Podemos. Η παρακινδυνευμένη – για εμένα και ακατανόητη αλλά δεν έχω πλήρη εικόνα – απόφαση του Ιγκλέσιας να παραιτηθεί της θέσης του Αντιπροέδρου στην κυβέρνηση για να ηγηθεί του ψηφοδελτίου του κόμματος του στην Μαδρίτη αποδοκιμάστηκε από τους ψηφοφόρους. Παρότι το κόμμα του ενισχύθηκε κατά 3 έδρες ( 10 από 7) το στοίχημα που έβαλε για μεγάλη ώθηση λόγω της αυτοπρόσωπης συμμετοχής του, το έχασε. Να θυμηθούμε ότι χάνοντας ένα παρόμοιο – επίσης αψυχολόγητο – στοίχημα πάλι σε περιφερειακές εκλογές στην γειτονική Ιταλία, είδε ο Μάσιμο Ντ `Αλέμα να δύει το πολιτικό του άστρο και να μπαίνει το κόμμα του σε ατελεύτητη περιδίνηση. Οι Σοσιαλιστές έχασαν 13 έδρες ( 24 από 37) αλλά παραμένουν μακράν η μεγαλύτερη δύναμη της Αριστεράς και το στοίχημα του Σάντσεθ είναι σταθερά επικεντρωμένο στις εθνικές εκλογές. Γιατί όσο σημαντική και αν ήταν η μάχη της Μαδρίτης , παραμένει εκλογή για την περιφέρεια σε ιδιάζουσες μάλιστα συνθήκες της πανδημίας που καθόρισαν εν πολλοίς το αποτέλεσμα.
Η Μαδρίτη μετά την νίκη του Φράνκο στον εμφύλιο έγινε και παραμένει προπύργιο του συντηρητισμού . Είναι η πιο πλούσια περιφέρεια της Ισπανίας και αυτό οδηγεί σε ανταγωνισμούς και τοπικούς εγωισμούς με άλλες περιφέρειες . Το τι συμβαίνει , δηλαδή , στην πρωτεύουσα – χωρίς προφανώς να στερείται σημασίας- δεν προαναγγέλει υποχρεωτικά ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί σε εθνική κλίμακα. Τα τελευταία 26 χρόνια το Λαϊκό Κόμμα ( PP) της Αγιούσο ελέγχει την περιφέρεια της Μαδρίτης . Τελευταίος σύμμαχος του το Ισπανικό Ποτάμι ( Ciudadanos) που επιβεβαίωσε την εξαφάνιση του από τον πολιτικό χάρτη.
Μετά την κατάρρευση των Ciudadanos το Λαϊκό Κόμμα συνεργάστηκε με το ακροδεξιό Vox , που έδωσε μέχρι χτες καλοδεχούμενη ανοχή στην Αγιούσο. Τώρα το μόνο ερώτημα είναι αν θα επισημοποιηθεί η συνεργασία τους με την συμμετοχή του Vox στην τοπική κυβέρνηση. Πολιτικά αυτό που έχει σημασία είναι ότι η Αγιούσο κατάργησε την διαχωριστική γραμμή με την Ακροδεξιά, ενσωμάτωσε μεγάλο μέρος του προγράμματος του Vox με αιχμή την αντιμεταναστευτική πολιτική του και – πράγμα με μεγάλη σημασία στην παρούσα συγκυρία- είχε σημαία της την ανυπακοή και την πάλη κατά των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση του Covid-19. Ο ακροδεξιός λαϊκισμός χωρίς κανένα καμουφλάζ.
Tο σύνθημα της Αγιούστο « Σοσιαλισμός ή Ελευθερία» απευθυνόταν και στην ισχυρή ιδεολογικά προσηλωμένη αντικομμουνιστική βάση της Δεξιάς και σε όσους με μια παραμορφωμένη και στρεβλή « Ελευθερία» ήσαν προσηλωμένοι στην καταπολέμηση των αναγκαίων μέτρων που η κυβέρνηση Σοσιαλιστών – Podemos είχε επιβάλλει Η πρόκληση για το Λαϊκό Κόμμα να γενικεύσει την συνταγή της Μαδρίτης σε εθνική κλίμακα θα είναι μεγάλη. Το ερώτημα είναι αν η υπόλοιπη χώρα θα αντιμετωπίσει με τον ίδιο ενθουσιασμό την ακροδεξιά στροφή του Λαϊκού Κόμματος. Σε κάθε περίπτωση η πόλωση είναι γεγονός αναμφισβήτητο και η σύγκρουση θα είναι μετωπική . Ίσως αυτή η νίκη να αποδειχθεί παγίδα για το Λαϊκό Κόμμα και ευκαιρία για τον Σάντσεθ να συσπειρώσει την δημοκρατική Ισπανία.
Σε κάθε περίπτωση οι αναλογίες με την Ελλάδα είναι λίγες και μόνο για τους φανατικούς του Facebook που από μίσος στον Τσίπρα καταπίνουν την κάμηλον, δηλαδή την Αγιούσο και τον λαϊκισμό της . Παραβλέπουν ότι η Αγιούσο αρνήθηκε να κλείσει μπαρ και εστιατόρια για τον περιορισμό της πανδημίας, ότι αποθέωσε την ζυθοποσία ενώ συμπεριέλαβε τα πάρτυ στο προεκλογικό της πρόγραμμα. Ανακηρύχθηκε σύμφωνα με την Deutsche Welle « βασίλισσα των ταβερνών» , εδώ δηλαδή θα ήταν τουλάχιστον πριγκίπισσα της Πλατείας Βαρνάβα και ακόλουθος του Βελόπουλου. Παρακαλάνε να έχει ο Τσίπρας την τύχη του «αντιευρωπαιστή και λαϊκιστή « Ιγγλέσιας , παραβλέποντας ότι η αριστερή κυβέρνηση της Ισπανίας εφαρμόζει μέτρα , τα οποία υποτίθεται ότι οι ίδιοι επικροτούν όταν εφαρμόζονται στην Ελλάδα.
Η ίδια η ΝΔ στο θέμα της αντιμετώπισης της πανδημίας δεν λειτουργεί όπως η Αγιούστο και το Λαϊκό Κόμμα. Ούτε αυτή την στιγμή έχει πίεση από αξιόλογο ακροδεξιό πολιτικό σχηματισμό. Το πρόβλημα σε αυτό το σημείο το έχει εντός της και κυρίως στο μεταναστευτικό – προσφυγικό όπως μας υπενθύμισε πασχαλιάτικα ο επίμονος κ. Βορίδης.
Το άλλο ερώτημα – μάλλον επιθυμία ορισμένων – είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει την εξέλιξη των Podemos. Με αποτέλεσμα – αυτή είναι και η μητέρα των επιθυμιών τους- να κάνει ο Τσίπρας παρέα με τον Ιγγλέσιας. Πρώτον δεν φαίνεται ο Τσίπρας να έχει αυτοκτονικές τάσεις. Και δεύτερον το ερώτημα αυτό έχει προ πολλού απαντηθεί από τις εξελίξεις και τους συσχετισμούς. Το ερώτημα, βέβαια, είναι εύλογο αν κάποιος περιοριστεί στην αρχική εγγύτητα και κοινή μήτρα των δυο κομμάτων. Όμως έκτοτε κύλησε πολύ και διαφορετικό νερό στο αυλάκι.
Η πιο σημαντική εξέλιξη είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ απορροφώντας το μεγαλύτερο μέρος του ΠΑΣΟΚ αναδείχθηκε – και κυβέρνησε – ως ο κύριος πόλος της προοδευτικής παράταξης. Σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία ( καθόλου τυχαία η προσθήκη στον τίτλο για το θέμα μας) διατηρεί αυτή την θέση. Και στις πιο δυσμενείς για αυτόν μετρήσεις κινείται στα ποσοστά των ευρωεκλογών , χωρίς να απειλείται από άλλες δυνάμεις. Αυτό βεβαίως δεν αρκεί , οφείλει να δημιουργήσει ένα μεγάλο πλειοψηφικό ρεύμα.
Αυτή όμως είναι η εν εξελίξει συζήτηση στο εσωτερικό μας. Και γίνεται από ισχυρή θέση. Οι Podemos αντιθέτως και στην καλύτερη στιγμή τους δεν μπόρεσαν να υποσκελίσουνε τους Σοσιαλιστές. Οι οποίοι με την σειρά τους έκαναν έγκαιρα αριστερή στροφή και σε κάθε περίπτωση δεν εξαερώθηκαν όπως το ΠΑΣΟΚ. Παρέμειναν έτσι ο κύριος κορμός της δημοκρατικής παράταξης στην Ισπανία. Κολοσσιαία διαφορά με πρακτικές συνέπειες.
Ήταν , λοιπόν, ανησυχητικά τα μηνύματα από την Μαδρίτη. Μπορούν όμως να λειτουργήσουν και στην Ισπανία και στην Ελλάδα ως επιταχυντές για δημοκρατική εγρήγορση.
Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία