Του Κώστα Δουζίνα
Το πανεπιστήμιο βασίζεται στην απόλυτη ελευθερία να αμφισβητεί κανείς δημόσια και να ανακοινώνει ελεύθερα ό,τι μας λέει η έρευνα και η γνώση σχετικά με την αλήθεια.
Η σκέψη πρέπει να λειτουργεί άνευ όρων, για την ακρίβεια, η σκέψη είναι η ίδια η εμπειρία του απροϋπόθετου, του να θέτουμε ερωτήματα για τα πάντα, ακόμα και για την ίδια την αξία του να θέτουμε ερωτήματα, ή για την αξία της αλήθειας.
Σήμερα, αυτό είναι ακόμα πιο καίριο, καθώς η αλήθεια έχει μετατραπεί σε πολλές αλήθειες. Το πανεπιστήμιο παραμένει η μητέρα της αλήθειας. Η μοναδική προϋπόθεση της γνώσης και της αλήθειας είναι η προστασία από εξωτερικές απειλές και αντίποινα. Όμως, η προστασία αυτή δεν υπήρξε ποτέ de facto ή de jure.
Το ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο πρέπει να αντισταθεί όσο μπορεί στην εξουσία, την κρατική, την οικονομική ή την εξουσία των μέσων ενημέρωσης, την εξουσία της ιδεολογίας και της θρησκείας, στο όνομα της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Πρέπει να παραμείνει ένας χώρος άνευ όρων αντίστασης στο δογματισμό, την ηθικολογία, τον κομφορμισμό, την καταπίεση. Σίγουρα, πρόκειται για ένα αίτημα σχεδόν αδύνατο, όπως είχε αναγνωρίσει και ο ίδιος ο Καντ κατά την πρώιμη νεωτερικότητα. Αλλά είναι ακριβώς αυτό το αδύνατο αίτημα που κάνει το πανεπιστήμιο δυνατό, όπως υποστήριζε ο Ζακ Ντεριντά, τα δέκα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Όλες οι πρόσφατες αποφάσεις της κυβέρνησης οδηγούν στην απονομιμοποίηση του Πανεπιστημίου και την de facto ιδιωτικοποίηση, στέλνοντας χιλιάδες νέων στα κολέγια της βιομηχανικής αγοράς πτυχίων – μια και η de jure απέτυχε με την διατήρηση του άρθρου 16. Αλλά οι επιθέσεις της αστυνομίας στα Πανεπιστήμια και τους φοιτητές πάνε πιο μακριά: αυτό που έλεγε ο Καντ στον 18ο αιώνα γίνεται ακόμη σκληρότερο σήμερα.
Η κρατική καταστολή συναντά την ιδεολογική πίεση και κάνει το Πανεπιστήμιο αδύνατο. Όμως οι νέοι, τα παιδιά της Αντιγόνης, δεν θα το επιτρέψουν. Παρά την μιζέρια όσων μεμψιμοιρούν από την πολυθρόνα τους γιατί οι «νέοι είναι απολιτικοί, παθητικοί, δεν ενδιαφέρονται», όταν ανάψει η σπίθα θα είναι πάλι στο δρόμο.
Η σύγκλητος του Πολυτεχνείου συμφωνεί:
«Το πανεπιστημιακό άσυλο προσδιορίζει ένα χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών και πρέπει να προστατεύεται και να αξιοποιείται από την πανεπιστημιακή κοινότητα για την ευρεία ανταλλαγή απόψεων και την καλλιέργεια νέων ιδεών με βασικό σκοπό το όφελος του κοινωνικού συνόλου».