Toυ Γ. Λακόπουλου
Τώρα που οι οικείοι του τον έκλαψαν και του απέδωσαν τα δέοντα και οι φίλοι τον αποχαιρέτησαν – και με κάθε σεβασμό στο πένθος τους- ας πούμε κάποια πράγματα για τον εκλιπόντα εκδότη Θέμο Αναστασιάδη.
Ο νεκρός δεδικαίωται. Αλλά όχι αναγκαστικά και το έργο του. Αλλιώς η Ιστορία θα ήταν αγιογραφίες και συναξάρια. Φυσικά και κρίνεται το μοντέλο δημοσιογραφίας που υπηρέτησε και εν πολλοίς καθιέρωσε ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος. Μετά την πρώτη ελκυστική περίοδο της σταδιοδρομίας του -που εγκαταλείφθηκε από τον ίδιο στην πορεία.
Ανεξάρτητα απο προθέσεις , αυτό το μοντέλο έβλαψε τη δημοσιογραφία. Απευθύνονταν -ευφυολογώντας- στα κατώτερα αισθήματα της κοινωνίας. Με ‘πιασάρικες” φόρμες έκφρασης και κυνισμό καλλιέργησε την ευτέλεια, αν όχι τη χυδαιότητα σε κάποιες περιπτώσεις. Οι καλές στιγμές του κατέληγαν έτσι να λειτουργούν σαν άλλοθι. Οσα ήταν χαμηλού επιπέδου- και ήταν πολλά- επισκίαζαν οσα ήταν κανονική δημοσιογραφία…Με πρόσχημα το χιούμορ, ενίοτε υποδαύλιζε το ρατσισμό, ή έριχνε νερό στο μύλο της Ακροδεξιάς. Σχεδόν από… άποψη, στην τηλεοπτική εκδοχή του κυρίως,” διασκέδαζε” το κοινό του με το διασυρμό της γυναικείας υπόστασης. Για πλάκα υποτίθεται.
Με το ιδιο πρόσχημα συνδέθηκε με παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων, με φημολογούμενη απόπειρα εκβιασμού Πρωθυπουργού- με το διαβόητο DVD- και σύνδεση της δημοσιογραφικής λειτουργίας με διακίνηση έκνομου χρήματος.
Το ύφος και το ήθος που ανέδυε το συγκεκριμένο είδος γραπτού και τηλεοπτικού σχολιασμού προσώπων και καταστάσεων, είχε πράγματι μια ιδιαίτερη ευρηματικότητα. Αλλά εκτός από πραγματικό χιούμορ, παρήγαγε και εύκολους εξυπνακισμούς, ελεεινά αστειάκια, φτηνά υπονοούμενα, εκμετάλλευση του γυμνού, «αξιοποίηση» ανθρώπων ακόμη και με διανοητικά προβλήματα- ενώ σε μία περίπτωση εξώθησε σε απονενοημένο διάβημα.Εκτός από το πραγματικό ρεπορτάζ, παρήγαγε ένα συγκεκριμένο προιόν, που δεν ήταν ακριβώς ενημέρωση-έστω με την οριακή και ακραία εκδοχή της. Ηταν μηχανισμός ισοπέδωσης για λογαριασμό όσων κινούσαν τον μηχανισμό.
Κατά περίπτωση ο αντικομφορμισμός αυτού του μοντέλου, είχε στην ούγια ιδιοτέλειες συμφερόντων, όχι προθέσεις πληροφόρησης χωρίς περιορισμούς. Αλλο η άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης έκφρασης και άλλο η ασυδοσία. Αν η η δημοσιογραφία συνιστά εξουσία, δεν μπορεί να ασκείται σαρδώνεια και καταχρηστικά απέναντι σε ανίσχυρους να τα βάλλουν με ολόκληρο σύστημα ισχύος. Ούτε μπορεί να αντιμετωπίζει ελαφρά΄τη καρδία – για να <πουλάει>- πολύ σοβαρές ,ή πολύ ελαφρές καταστάσεις ανθρώπων.
Δεν είναι υγιής δημοσιογραφία η στοχοποίηση προσώπων, η καλλιέργεια αντιπολιτικής κουλτούρας, τα βιτριολικά σχόλια κατά πολιτικών, μεταναστών, συνδικαλιστών, ιδεολογιών και ιδιαίτερων προσωπικών συμπεριφορών. Η δημοσιογραφία του χαβαλέ δεν μπορεί να θίγει ανθρώπινα δικαιώματα, να χλευάζει δημοκρατικούς θεσμούς και προοδευτικές ιδέες. Άλλο δημοσιογράφος, άλλο διασκεδαστής.
Δεν μπορεί να προβάλλεται ως πρότυπο αυτό το μοντέλο, όταν συνδέεται με αλλεπάλληλα κρούσματα αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς, στρεβλώσεις της αλήθειας, παραπληροφόρηση και αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης. Αλλιώς ας καταργήσουμε τον Κώδικα Δεοντολογίας των δημοσιογράφων.
Άλλωστε το ίδιο μοντέλο υπέβαλε τη ιδέα ότι είναι «μαγκιά» και «αντίσταση» η κατ’ επανάληψη διαγραφή από τη ΕΣΗΕΑ για παραβιάσεις βασικών αρχών της δημοσιογραφίας. Αν υπάρχει δημοσιογραφική δεοντολογία την αγνοούσε προκλητικά και αν υπάρχει δημοσιογραφική ηθική, την παραβίαζε με… ικανοποίηση.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Αλλά με κριτήριο τα οκτώ άρθρα των «Αρχών Δεοντολογίας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος», το είδος της δημοσιογραφίας που εκπροσώπησε ο Θέμος Αναστασιάδης, δεν θα ήταν καλό για την κοινωνία και τη Δημοκρατία να διδάσκεται στους νεότερους.
ΥΓ1. Προς τιμήν του ο Αλέξης Τσίπρας συλλυπήθηκε τους οικείους του. Είναι Πρωθυπουργός, έφυγε ένας εκδότης και όπως είπε «ζωή κι ο θάνατος , έχουν τους δικούς τους κανόνες, που επιβάλλουν τον σεβασμό πάνω και πέρα από διαφορές». Αλλά και προς τιμήν του επίσης, ο πρώην Πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής δεν μίλησε: ο εκλιπών είχε θίξει αγοραία τον πυρήνα της προσωπικής και οικογενειακής του αξιοπρέπειας. Καμιά σχέση με δημοσιογραφία.
ΥΓ2. Αρκετοί πολιτικοί αποχαιρέτησαν τον Θέμο Αναστασιάδη. Είτε με λύπη, επειδή ήταν φίλος τους, είτε με τη συνήθη αρπαγή ευκαιρίας για προβολή. Θα μείνει η ανάρτηση της Εύας Καϊλή- επίσης μοντέλου για ένα συγκεκριμένο είδος πολιτικής: “Μερικοί άνθρωποι είναι αναντικατάστατοι. Έφυγε ένας Έλληνας που διακρίθηκε για το ήθος, το θάρρος και την τόλμη του. Στεναχωριέμαι που σε αυτή την χώρα, οι άριστοι στοχοποιούνται αντί να γίνονται πρότυπα».
