Οι ηγεσίες των προοδευτικών κομμάτων να δημιουργήσουν το πολιτικό κλίμα για σύγκλιση όλων των φορέων, εκφράσεων και ατόμων του προοδευτικού κόσμου, χωρίς αποκλεισμούς.
Βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και θα ήταν κατανοητή η προσπάθεια κάθε κόμματος και της ηγετικής του ομάδας, να προβαίνει σε τακτικές συσπείρωσης της βάσης του, των κοινωνικών στρωμάτων και των πολιτών που απευθύνεται, σε βάρος ακόμη και όμορων πολιτικά και ιδεολογικά κομμάτων.
Όμως, δυστυχώς, ο προοδευτικός χώρος δεν έχει πλέον αυτή την πολυτέλεια.
Οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες σε όλη την Ευρώπη, οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι περιφερειακοί πόλεμοι, τα ολοκληρωτικά καθεστώτα σε Ασία και Αφρική και οι μεγάλες μεταναστευτικές ροές, οι ραγδαίες αλλαγές λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων, τα μεγάλα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής δημιουργούν ανασφάλεια και φόβο σε κάθε πολίτη. Η συντηρητική παράταξη, στις διαφορετικές εκδοχές της, έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί την αδυναμία πειστικών απαντήσεων του προοδευτικού χώρου. Το αποτέλεσμα το βιώνουμε στην πλειοψηφία των Ευρωπαϊκών χωρών, ακόμη και σε χώρες με μεγάλη δημοκρατική παράδοση, όπως η Ιταλία και η Γαλλία: η συντηρητικοποίηση και η μεταφορά του πολιτικού διπόλου εντός των γραμμών της δεξιάς, στις διάφορες εκδοχές της. Όποια και να είναι όμως η συντηρητική απόχρωση που επικρατεί για την διακυβέρνηση κάθε ευρωπαϊκής χώρας, το αποτέλεσμα στα μεγάλα ζητήματα είναι κοινό, ειδικά στις ευρωπαϊκές χώρες. Το έλλειμα δημοκρατικής νομιμοποίησης κρίσιμων δομών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το έλλειμα ευρωπαϊκής στρατηγικής τόσο στις γεωπολιτικές εξελίξεις όσο και σε κρίσιμους τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας, στην ενέργεια, στις τηλεπικοινωνίες, στις μεταφορές, η απομείωση του κοινωνικού κράτους, οι ασφυκτικές συνθήκες επιβίωσης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στις υγιείς παραγωγικές δυνάμεις τόσο του πρωτογενούς τομέα όσο και του δευτερογενούς, η ακρίβεια και η μείωση της αγοραστικής δυνατότητας, η υποχώρηση των δημοκρατικών θεσμών και της κατεύθυνσης της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Είναι προφανές ότι οι πανανθρώπινες αξίες και η ιδεολογική υπεροχή του προοδευτικού κόσμου έχει χαθεί. Έχει κυριαρχήσει το «εγώ», η ιδιώτευση, ο φόβος, το καταναλωτικό πρότυπο, το life style, το «φαίνεσθαι», στη θέση του «εμείς», των κοινωνικών διεκδικήσεων, του κοινωνικού κράτους, της πολιτικής.
Στην χώρα μας, οι πολιτικές εξελίξεις κινούνται στην ίδια κατεύθυνση. Η ΝΔ κατάφερε μέσω μιας πρωτοφανούς προπαγανδιστικής πρακτικής να κυριαρχήσει απόλυτα. Κατακερμάτισε τον προοδευτικό κόσμο. Δημιούργησε την εικόνα ενός κεντρώου κόμματος, υιοθετώντας εν μέρει μια δικαιωματική ατζέντα στα κοινωνικά ζητήματα και μια σκληρή δεξιά ατζέντα στα θέματα της οικονομίας, του κοινωνικού κράτους, των εργασιακών δικαιωμάτων, της συσσώρευσης πλούτου σε λίγους, του δόγματος «Νόμος και Τάξη» και του δεδομένου ακολούθου στα γεωπολιτικά ζητήματα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν μπόρεσε, στην τετραετία 2019-2023, να θεραπεύσει τις πληγές που άνοιξε με κοινωνικά στρώματα και πολιτικές κοινωνικές δυνάμεις είτε από τις επιβαλλόμενες πολιτικές στο πλαίσιο των μνημονιακών δεσμεύσεων, είτε από δογματικές αντιλήψεις και λάθη, είτε από την πλήρη αναντιστοιχία του κόμματος με τις κοινωνικοπολιτικές δυνάμεις που το στήριζαν. Το πλήρωσε στις εκλογές του 2023, με δραματικές συνέπειες τόσο με την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα από την προεδρία όσο και με τη συνοχή του.
Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ συνέχισε εγκλωβισμένο ακόμη και σήμερα, από την διακυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, σε μια αντι-ΣΥΡΙΖΑ τακτική και σε μια εσωτερική πολύχρονη διαφωνία για τις στρατηγικές συμμαχίες του και τις αντικρουόμενες πολιτικές κατευθύνσεις, που εμπεριέχει.
Το Κ.Κ.Ε. από το 1989, στέκεται απομακρυσμένο από τον υπόλοιπο προοδευτικό κόσμο, για να μην αλλοιωθεί η «ορθοδοξία» της ιδεολογικής του καθαρότητας, αναμένοντας πότε θα ωριμάσουν οι συνθήκες.
Δυστυχώς κανένα κόμμα του προοδευτικού κόσμου της χώρας μας δεν κατόρθωσε να δώσει πειστικές απαντήσεις στις αγωνίες, στις ανασφάλειες και στον καλλιεργούμενο φόβο των συμπολιτών μας. Κανένα κόμμα του προοδευτικού κόσμου της χώρας μας δεν κατόρθωσε να μιλήσει για όσα δικά του πεπραγμένα πλήγωσαν, αποθάρρυναν και απογοήτευσαν τον προοδευτικό κόσμο και τον ελληνικό λαό. Κανένα κόμμα του προοδευτικού κόσμου της χώρας μας δεν μπόρεσε να υπερβεί κομματικές τακτικές και σκοπιμότητες του μικρόκοσμου του. Κανένα κόμμα του προοδευτικού κόσμου της χώρας μας δεν μπόρεσε να ενσωματώσει το ένα το άλλο. Είναι προφανής η ένδεια απαντήσεων κοινής κατεύθυνσης στον χώρο του Προοδευτικού κόσμου.
Σήμερα με μια κοινωνία σε αδιέξοδο από τις πολιτικές της ακρίβειας, της συμπίεσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της ανασφάλειας από την εγκληματική δράση και την αποσάθρωση των κρατικών υπηρεσιών, τις μεσαιωνικές αντικοινωνικές και αντιλαϊκές πολιτικές με θεσμοθέτηση της 6ημερης ακόμη και της 7ημερης εργασίας, το άθροισμα των κομμάτων του προοδευτικού κόσμου δεν αγγίζουν το ποσοστό της ΝΔ. Οι ελληνικός λαός δεν έχει εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης και η αγανάκτηση για τις κυβερνητικές πολιτικές οδηγούν μεγάλο τμήμα του, να εκφραστεί μέσω άλλων λαϊκίστικων και ακραίων εκφράσεων της δεξιάς.
Αυτή η πολιτική παρακμή πρέπει να λάβει τέλος.
Ο προοδευτικός χώρος, με τις σημερινές πολιτικές συνθήκες και την δυσφορία του ελληνικού λαού όφειλε να αποτελεί κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία, στον αντίποδα της διεκδίκησης της μιζέριας του μακράν σε απόσταση αλλά δεύτερου.
Η ελπίδα του ελληνικού λαού, για κοινωνική δικαιοσύνη, για πρόοδο και πραγματική δημοκρατία, για κοινωνικό κράτος και αναδιανομή του πλούτου θα εκπληρωθεί μόνο μέσα από την υπέρβαση κομματικών και προσωπικών σκοπιμοτήτων, ιδεολογικών δογματισμών, πολιτικών αγκυλώσεων, κυρίως όμως μέσα από την αποκατάσταση των πολιτικών σχέσεων του προοδευτικού κόσμου.
Η ελληνική κοινωνία περιμένει απαντήσεις στα προβλήματα και στις αλλαγές που δημιουργούν αβεβαιότητα και φόβο. Δεν περιμένει ούτε αλλαγή style, ούτε μικρομεγαλισμούς, ούτε υιοθέτηση απαντήσεων της δεξιάς πολιτικής και ρητορικής.
Εκτός από τον στενό κύκλο των ανθρώπων κάθε κόμματος κανένα δεν ενδιαφέρει ποιο κόμμα θα είναι δεύτερο, ποιος Πρόεδρος θα βγει να πανηγυρίσει για αμελητέα αύξηση ή διατήρηση των ποσοστών του, ποιος θα μείνει ή ποιος και από ποιους θα αμφισβητηθεί, όταν τα ποσοστά κάθε κόμματος του προοδευτικού κόσμου, δεν θα ξεπερνούν το μισό ποσοστό της ΝΔ.
Η ελληνική κοινωνία δεν μπορεί να αντέξει ούτε σκοπιμότητες ύπαρξης και διατήρησης ηγετικών ομάδων και κομμάτων χωρίς κυβερνητική προοπτική, ούτε ομάδες που δεν πείθουν για την ικανότητα διακυβέρνησης, ούτε τακτικές κλειστών κομματικών συσχετισμών, ούτε προσπάθειες απορρόφησης.
Σε αυτή την κατεύθυνση οφείλουμε να βρούμε τις απαιτούμενες πολιτικές συγκλίσεις, χωρίς πρωτοκαθεδρίες, εγωισμούς και τακτικισμούς.
Να ενημερώσουμε κάθε πολίτη για όσα δεν αναδείξαμε, αφήνοντας την ελληνική κοινωνία ευάλωτη σε κάθε λαϊκίστικη προσέγγιση και στα αισθήματα της αγανάκτησης και του φόβου να οδηγούν στην επικράτηση του «εγώ», στην θέση του «εμείς».
Οφείλουμε να βάλουμε στην άκρη όσα μας πλήγωσαν στο παρελθόν. Να αποκατασταθεί το αίσθημα της αλληλεγγύης, της συμπόρευσης και των κοινών στόχων του συνόλου του δημοκρατικού προοδευτικού κόσμου.
Να αποκαταστήσουμε την πολιτική κυριαρχία των κοινών ιδεολογικών αρχών των προοδευτικών κομμάτων για δικαιοσύνη, ασφάλεια, μη εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, ειρήνη, ισονομία, ισότητα στον αντίποδα της δεξιάς συμμαχίας των αγορών.
Να αποκαταστήσουμε στην ιεράρχηση των θεμάτων της ελληνικής κοινωνίας, τα ζητήματα που βαθαίνουν τη δημοκρατία μας, το κράτος δικαίου, τη δικαιοσύνη, την αναβάθμιση των θεσμών και των πυλώνων μιας δημοκρατικής κοινωνίας, την ευλαβική τήρηση του Συντάγματος.
Οφείλουμε να θέσουμε νέα και ταυτόχρονα καινοτόμα ζητήματα για την λειτουργία του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος και τον αντίκτυπο στην καθημερινότητα κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδας, φεύγοντας από τις άγραφες δεσμεύσεις της ευρωπαϊκής συντηρητικής γραφειοκρατίας.
Να παλέψουμε για την ενιαία ευρωπαϊκή στρατηγική σε κρίσιμους τομείς, που θα απαλλάξουν από βάρη τον ελληνικό λαό, όπως οι αμυντικές δαπάνες. Να τεθούν άλλοι κανόνες χρηματοδότησης για αναπτυξιακές και κοινωνικές δομές. Να μην υπάρξει μείωση των πόρων για το κοινωνικό κράτος και την ανάπτυξη, σε όφελος εξοπλιστικών προγραμμάτων. Να τεθούν ενιαίοι κανόνες, όροι λειτουργίας, όροι και επιτόκια χρηματοδότησης στο Ευρωπαϊκό Τραπεζικό Σύστημα, για να μπορέσουν οι πολίτες, οι εταιρείες των χωρών του Νότου και οι ίδιες οι χώρες να ανταγωνιστούν με ίσους όρους τις χώρες του Βορρά, που σήμερα αθέμιτα λειτουργούν με άλλο κόστος χρήματος, με άλλους κανόνες χρηματοδότησης, με άλλες χρεώσεις σε όσους συναλλάσσονται. Να υπάρχει ευρωπαϊκή στρατηγική για κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, οι μεταφορές. Να θεσπιστεί ενιαίο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για κάθε πολίτη. Να θεσμοθετηθεί η τετραήμερη εργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ιδιαίτερα με την εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης στην παραγωγική δομή και τις υπηρεσίες. Να υπάρξει ισοκατανομή των βαρών του προσφυγικού μεταναστατευτικού προβλήματος με πράξεις και όχι με λόγια. Να ληφθούν οι απαραίτητες πρωτοβουλίες για λήξη των πολέμων στην Ουκρανία και στην Μέση Ανατολή, με συγκεκριμένες ενέργειες και όχι με ευχές και προετοιμασίες εμπλοκής ευρωπαϊκών χωρών.
Να επανέλθει ο όρος σύγκλιση, ως πράξη, όχι ως στόχος, σε κάθε πτυχή της Ευρωπαϊκής πολιτικής.
Ο κύκλος της μεταπολίτευσης ολοκληρώθηκε.
Τα μεταπολιτευτικά αιτήματα του ελληνικού λαού έμειναν σε μεγάλο ποσοστό ανεκπλήρωτα.
Η απόλυτη κυριαρχία της ΝΔ του κ. Μητσοτάκη αμφισβητείται από την ελληνική κοινωνία. Εκφράστηκε στην τοπική αυτοδιοίκηση, σε κορυφαίους συνδικαλιστικούς φορείς, στα κινήματα των αγροτών, των επιστημόνων, των φοιτητών, στο κίνημα των Τεμπών για κράτος Δικαίου, για διαφάνεια, για ανθρωπιά.
Η σύγκλιση των προοδευτικών δυνάμεων από «κάτω», έχει ήδη γίνει. Και δεν περιλαμβάνει μόνο τον προοδευτικό κόσμο αλλά κάθε δημοκράτη πολίτη, που δεν έχει αξιόπιστη διέξοδο, ενάντια στις πολιτικές και τις πρακτικές της κυβέρνησης της ΝΔ.
Όσοι επικαλούνται ότι την περιμένουν για να συντελεστεί και από «επάνω», απλά ψάχνουν άλλοθι για να μην αρνηθούν, προσμένοντας στη διατήρηση του σημερινού αδιέξοδου και παρακμιακού πολιτικού μονόπολου.
Το ίδιο όσοι επικαλούνται συζητήσεις σύγκλισης σε σαλόνια της Αθήνας, μιας και όσοι προτείνουν την σύγκλιση δεν συχνάζουν και δεν σύχναζαν ποτέ στα σαλόνια των συμφερόντων είτε της Αθήνας, είτε της Ευρώπης.
Οι ηγεσίες των προοδευτικών κομμάτων οφείλουν παρά τις προεκλογικές τακτικές και τους εκλογικούς στόχους τους ο καθένας, να αφήσουν στην άκρη τους μεταξύ τους ανταγωνισμούς και τις ενέργειες επικοινωνιακού εντυπωσιασμού και να στραφούν στην μάχη ενάντια στη συντήρηση, στη δεξιά με όποια απόχρωση της και στην διατύπωση σοβαρών, συγκεκριμένων και πειστικών απαντήσεων προς την ελληνική κοινωνία.
Να αισθανθούν την αγωνία, την απογοήτευση και τα αδιέξοδα του προοδευτικού κόσμου και του ελληνικού λαού.
Να δημιουργήσουν το πολιτικό κλίμα για σύγκλιση όλων των φορέων, εκφράσεων και ατόμων του προοδευτικού κόσμου, χωρίς αποκλεισμούς.
Αν οι ηγεσίες και οι ηγετικές ομάδες δεν μπορέσουν να ανταπεξέλθουν σε αυτή την αγωνία και ταυτόχρονα απαίτηση του προοδευτικού κόσμου και της ελληνικής κοινωνίας, υπάρχουν δύο ενδεχόμενα.
Το πρώτο να ξεπεραστούν από πρωτοβουλίες που θα υπερβαίνουν και τις ηγεσίες και τους υπάρχοντες πολιτικούς φορείς.
Η δεύτερη να συμβάλουν στην μετακίνηση του πολιτικού διπόλου στα όρια της συντηρητικής παράταξης.
Είναι χρέος όσων μπορούν να αντιληφθούν την καταστροφική για την κοινωνία και την χώρα δεύτερη εκδοχή, να μην επιτρέψουμε την υλοποίηση της.
(Ο Χρήστος Σπίρτζης είναι πρώην υπουργός)
ΑΠΟ ΤΟ DNEWS