Του Νίκου Λακόπουλου
«Η Ελλάδα δέχθηκε χθες μία οργανωμένη, μαζική, παράνομη απόπειρα παραβίασης των συνόρων της και άντεξε, προστατεύοντας τα σύνορά μας και της Ευρώπης» ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας -μετά από έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου.
«Απετράπησαν περισσότερες από 4.000 παράνομες είσοδοι” είπε. “Ενισχύουμε τις δυνάμεις μας στην ξηρά και στη θάλασσα”.
Θα μπορούσε μα είναι πολεμικό ανακοινωθέν σε ένα πόλεμο που δεν είναι μόνο επικοινωνιακός. Τα ρεπορτάζ μιλάνε για κανονικές μάχες, ενώ ο Πρόεδρος Ερντογάν υποστήριξε ότι περίπου 18.000 πρόσφυγες ήδη έχουν διασχίσει τα σύνορα με την Ευρωπαϊκή Ένωση και αναμένεται να το κάνουν σήμερα άλλες 25- 30. 000 πρόσφυγες.
«Εδώ και καιρό λέμε ότι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να δεχόμαστε τόσο μεγάλο αριθμό προσφύγων. Μας υποσχεθήκατε βοήθεια, ωστόσο δεν κάνατε τίποτα, γι’ αυτό κι εμείς ανοίξαμε χθες τα σύνορά μας δήλωσε ο Ερντογάν ζητώντας ταυτόχρονα «να φύγει από τον δρόμο μας» στη Συρία η Ρωσία.
Πιθανότατα η ουσία βρίσκεται στη δήλωση ότι “δεν θα κλείσουμε τις πύλες στους πρόσφυγες, η Ε.Ε. οφείλει να τηρήσει τις υποσχέσεις της». Η Ευρωπαϊκή Ένωση “δεν βοήθησε επαρκώς την Άγκυρα να αντιμετωπίσει το μεταναστευτικό βάρος”.
Η Αθήνα βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ -“δεν θα ανεχθούμε παράνομες εισόδους στην Ελλάδα» έγραψε στο twitter ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Οι επαφές με Μέρκελ, Σαρλ Μισέλ και Μακρόν δεν απέφεραν κάτι, ενώ η Σύνοδος Κορυφής που ζητάει η Ελλάδα κρίνεται “άνευ ουσίας”.
Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης φαίνεται πως οργάνωσαν την επιχείρηση -με δωρεάν πούλμαν και οδηγίες σε SMS στους πρόσφυγες και μετανάστες και τον Ερντογάν να λέει πως περιμένει ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από την Συρία. Φαίνεται πως αυτή τη φορά δεν θέλει απλώς ένα νέο “μπαξίσι” από την ΕΕ μουρμουρίζοντας ότι η Τουρκία δεν έλαβε επαρκή βοήθεια για τη φιλοξενία 3,7 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων. Ζητάει πολύ περισσότερα απέναντι σε μια Ελλάδα που δεν ζητάει, ούτε παραχωρεί τίποτε και λοιπά και λοιπά.
Πολλοί αναλυτές βλέπουν εδώ μια πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ να εμπλακούν στα τεκταινόμενα στη βορειοδυτική Συρία. Άλλοι συνδέουν τα γεγονότα που συμβαίνουν με τον παραλαβή φερέτρων από την Συρία, μια πρόσφατη δημοσκόπηση που δείχνει το κόμμα να βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 17 ετών και την κακή οικονομική κατάσταση της χώρας και την πτώση της τουρκικής λίρας.
Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα θα γίνει και πάλι ένα κλωτσοσκούφι σε ένα μεγάλο παζάρι όπου η απειλή για την Ευρώπη του Ερντογάν θα την οδηγήσουν να χάσει κάτι. Ο Ερντογάν βάζει πάνω στο τραπέζι όλα τα θέματα από την ΑΟΖ με την Λιβύη και την συνεκμετάλλευση του Ανατολικής Μεσογείου με πολιορκητικό κριό τους πρόσφυγες που χρησιμοποιεί με άλλους στόχους.
Η Ελλάδα από την άλλη πλευρά σε όλα τα θέματα ακολουθεί με ένα βήμα πίσω πάντα με δηλώσεις και με “ψυχραιμία”. Προφανώς η “εθνική συνεννόηση” -που σε μεγάλο βαθμό υπάρχει- δεν μπορεί να λύσει ένα πρόβλημα που δεν ανέκυψε τώρα. Απλά “έχουμε μπλέξει”.
Η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί να λύσει το πρόβλημα -που “δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ” με την πολιτική των ανοιχτών συνόρων- στέλνοντας πίσω πρόσφυγες, αλλά όπως φαίνεται δεν είχε υπολογίσει πόσο γρήγορα ο Ερντογάν θα τους στείλει χιλιάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες -όπως απειλεί- άλλους.
Φαίνεται πως η πυγμή που έδειξε στους νησιώτες η κυβέρνηση -για να υποστεί μια ήττα, δεν υπάρχει απέναντι στον Ερντογάν ή την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα για μια ακόμα φορά αντιμετωπίζει ένα πρωτίστως δικό της πρόβλημα, ως πρόβλημα της Ένωσης με τον Μητσοτάκη να δηλώνει ότι “δεν θα ανεχθούμε παράνομες εισόδους στην Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν φέρει καμία ευθύνη για τα τραγικά γεγονότα στη Συρία και δεν θα υποστεί τις συνέπειες των αποφάσεων άλλων».
Αφέλεια; Άγνοια κινδύνου; Ή μήπως η απόδειξη πως η Ελλάδα δεν έχει εθνική εξωτερική πολιτική πέρα από υπερήφανες δηλώσεις και ευχές; Aγνοώντας ότι κανείς άλλος δεν θα λύσει τα δικά της προβλήματα, ούτε θα υπερασπιστεί τα σύνορά της.
Πολύ περισσότερο όταν δεν αντιλαμβάνεται πια ακριβώς είναι αυτά τα προβλήματα που δεν οδηγούν απλώς σε ένα νέο μεταναστευτικό πρόβλημα -όπως το 2015. Μένει να δούμε τις επόμενες μέρες τι ακριβώς ζητάει ο Ερντογάν, αν και ξέρουμε ήδη. Η Ελλάδα σ΄αυτό το παιχνίδι όχι μόνο δεν θα κερδίσει κάτι, αλλά μπορεί να έχει ήδη χάσει πολλά -με “περηφάνια, αποφασιστικότητα και ψυχραιμία”.