Του Διογένη Λόππα
Αν οι Βρετανοί έπρεπε επειγόντως να αναδείξουν μια ηγετική περσόνα που θα τους βγάλει από το προφανές αδιέξοδο, νομίζω πως επιτέλους την ανακάλυψαν. Ο νέος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου έχει πολλές αντιπάθειες και αυτό τού είναι προδήλως χρήσιμο: Αναδύει το authorityπου έχει ανάγκη ο ίδιος και η χώρα του σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή. Τα πράγματα δεν δείχνουν εύκολα για την αυτοκρατορία. Τώρα ο εχθρός δεν είναι ούτε μια τριτοκοσμική αποικία, ούτε η ανίσχυρη Αργεντινή.
Για πολλούς επικριτές του αρκούν μερικοί κοινότοποι αφορισμοί, όμως ο κ. Alexander Boris de Pfeffel Johnson (!!!) – δεν είναι πλάκα, αυτό είναι το πλήρες όνομά του – διαθέτει περισσότερο βάθος από ότι δείχνει η ατημέλητη, σε βαθμό καρικατούρας, εμφάνισή του. Είναι οπωσδήποτε εξυπνότερος από πολλούς ανταγωνιστές του, είναι εξαιρετικός τακτικιστής και, το κυριότερο, μύστης της ιστορίας και δη της αρχαίας Ρωμαϊκής δημοκρατίας. Πολλές μέθοδοι που έχει χρησιμοποιήσει στη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας είναι copy paste από την εποχή του ραδιούργου ύπατου Μάρκου Τύλλιου Κικέρωνα.
Το κλίμα στο ΗΒ τις τελευταίες μέρες είναι πολεμικό. Εύκολα διακρίνει κανείς από τη μια πλευρά έναν συγκρουσιακό ενθουσιασμό στους μέχρι πρότινος απογοητευμένους μπρέξιτερς και από την άλλη μια παραίτηση στους ριμέινερς, σαν κάποιον που μοιραία αναμένει το αναπόφευκτο. Ακόμα και οι πιο ενθουσιώδεις πολέμιοι του Brexit μιλούν πια ανοικτά για no deal και αυτό πιστώνεται ως μια πρώτη επιτυχία του νέου πρωθυπουργού και μάλιστα σε ιδιαίτερα σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς η γκρί ζώνη αρχίζει να συνηθίζει στην ιδέα μιας εξόδου χωρίς συμφωνία που πριν λίγο καιρό έμοιαζε με χίμαιρα.
Εκλογές, νέο δημοψήφισμα ή παράταση;
Τίποτα από τα παραπάνω. Το σχέδιο του Bojo αρχίζει να παίρνει μορφή. Οι εκλογές στο ΗΒ δεν γίνονται για ψύλλου πήδημα. Οι Τόρηδες έχουν καθαρή εντολή και ο νέος ηγέτης τους έχει εκλεγεί σύμφωνα με όλες τις διαδικασίες που προβλέπονται από το σύνταγμα. Υπάρχει βεβαίως και η αδιαμφισβήτητη νομιμοποίηση στο πρόσωπο του ίδιου του Bojo, καθώς υπήρξε ο ηγέτης του Brexit στο δημοψήφισμα και καλείται τώρα να φέρει σε πέρας μια αποστολή στην οποία απέτυχαν παταγωδώς οι προηγούμενοι και σε αυτό το σημείο δεν μπορώ να αποφύγω το συνειρμό με τον Πομπήιο, ο οποίος ανακλήθηκε ομόφωνα από τη σύγκλητο και το λαό της Ρώμης προκειμένου να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των πειρατών, λαμβάνοντας υπερεξουσίες έπειτα από ένα εξέχον τέχνασμα του Κικέρωνα. Εκλογές θα γίνουν αμέσως μετά την έξοδο από την ΕΕ και εκτός απροόπτου ο Bojo θα θριαμβεύσει. Δεν είναι ο τύπος που θα διακινδύνευε εκλογές τώρα, με αμφίβολο αποτέλεσμα και χωρίς διαφαινόμενο όφελος. Είναι αρκούντως τακτικιστής για να τις αποφύγει με κάθε μέσο.
Δημοψήφισμα; Σε καμία περίπτωση. Το προηγούμενο αποτέλεσμα είναι ήδη νωπό. Καθώς μάλιστα οι εργατικοί παρασύρθηκαν εκόντες άκοντες στην παράτολμη αυτή πρόταση είναι προφανές ότι με τον τρόπο αυτό, από ένα χρήσιμο εργαλείο μετατράπηκε σε κεντρικό ζήτημα της πολιτικής αντιπαράθεσης, οπότε αυτοακυρώθηκε. Δεν είναι βέβαια δυνατόν κυβέρνηση να κάνει τέτοιο δώρο σε αντιπολίτευση, αυτά τα πράγματα στην πολιτική δεν γίνονται. Δείτε το απλά και ρεαλιστικά: Όσο ρεύμα και αν υπάρχει (που δεν υπάρχει είναι η πικρή αλήθεια) υπέρ του Remain, η κεντρική εντολή προς τους κυβερνώντες, τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες εκλογές, είναι να παραδώσουν Brexit.
Παράταση; Δε φαίνεται στον ορίζοντα. Ήδη οι έξι μήνες της προηγούμενης παράτασης έδωσαν αρκετό χρόνο για ενδεχόμενες διευθετήσεις που βέβαια δεν έδωσαν ποτέ καρπό και ο κ. Macron καραδοκεί στη γωνία. Μια νέα παράταση θα ήταν περίπου αδύνατον να συμφωνηθεί μέσα στην ΕΕ και δεν αποτελεί καν ενδεχόμενο στην τωρινή στρατηγική των Βρετανών.
Τότε τι; Διαβάζοντας πίσω από το χαρακτήρα του νέου πρωθυπουργού και έχοντας μελετήσει σε βάθος τις πηγές της έμπνευσής του, θα δοκιμάσω μια τολμηρή πρόβλεψη. Πρέπει εδώ να αναφέρω ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός είναι επίσης και (αξιόλογος) συγγραφέας. Το πρώτο βιβλίο του (The dream of Rome) το είχα διαβάσει πριν πάρα πολλά χρόνια, όταν μελετούσα Ρωμαϊκή ιστορία (για ένα δικό μου πόνημα) και μου άρεσε ιδιαίτερα. Στο ενεργητικό του έχει επίσης και ένα βιβλίο αφιερωμένο στο ίνδαλμά του, (ποιόν άλλον; Τον Churchill). Αν λοιπόν ο Bojo εμπνέεται από τον φοβερό sir Winston Churchill και από τις ίντριγκες της αρχαίας Ρώμης και σε συνδυασμό με το προσωπικό του ταμπεραμέντο, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η στρατηγική που θα επιλέξει θα είναι αφενός να προετοιμάσει το ΗΒ για ”πόλεμο” (οικονομικό) και αφετέρου να χρονοτριβήσει αποφεύγοντας επιμελώς το κοινοβούλιο.
Είναι δεδομένο, ήδη από τις ατιμωτικές ήττες της κας May, ότι με το συγκεκριμένο κοινοβούλιο με τη συγκεκριμένη σύνθεση, δεν υπάρχει περίπτωση να ψηφιστεί ούτε συμφωνία, ούτε μη συμφωνία. Αν όμως βρεθεί τρόπος (και, πιστέψτε με, υπάρχει δυνατότητα να βρεθεί) να παρακαμθεί ή απλά να παρακωλυθεί (όπως πολλές φορές γινόταν στην αρχαία Ρώμη προκειμένου να εξυπηρετηθούν κάθε είδους ιδιοτέλειες και ιδιαίτερα όταν διαφαίνονταν ρίσκο) τότε ξημερώματα 1ης Νοεμβρίου τα πάντα θα έχουν λυθεί, χωρίς να πέσει ούτε μία (λεκτική) σφαίρα.
Το Βερολίνο σε κλοιό
Οι τελευταίες εξελίξεις γύρω από το Brexit έπιασαν τους Γερμανούς στον ύπνο. Πρώτα από όλα δεν είχαν ποτέ πιστέψει ότι οι Βρετανοί θα προχωρούσαν σε κάτι που εκ πρώτης όψεως έμοιαζε αυτοκτονικό. Πίστεψαν ότι το δημοψήφισμα θα έβγαζε Remain. Μετά άρχισαν τα λάθη τακτικής, τυπικά στην ιστορία τους κυρίως λόγω υπεροψίας και υποτίμησης του αντιπάλου. Θεώρησαν λανθασμένα ότι έχουν τους Βρετανούς στο χέρι, καθώς αρκούσε κατά τη γνώμη τους μια άτεγκτη στάση κατά τη διαπραγμάτευση της συμφωνίας για να τους εξαναγκάσουν σε ταπεινωτική υποχώρηση, βάζοντας απλά το χρόνο να δουλέψει υπέρ τους. Έτσι οργάνωσαν μια παρωδία συνομιλιών, χωρίς να έχουν καν σχεδιάσει ένα plan B.Πράγματι οι Βρετανοί αναγκάστηκαν να συρθούν σε μια ταπεινωτική συμφωνία που ουσιαστικά ακύρωνε τις βασικές αρχές πίσω από τη νίκη τουBrexit και με τον τρόπο αυτό έφερνε το Remain από την πίσω πόρτα και μάλιστα χωρίς καν τα πολιτικά οφέλη από τη συμμετοχή στην ΕΕ. Αρκεί μια απλή συζήτηση με έναν κανονικό Άγγλο για να κατανοηθούν όλα αυτά.
Και ύστερα ήρθαν οι μέλισσες, ένας απρόβλεπτος ένοικος στο οβάλ γραφείο και μια δυναμική ομάδα μέσα στους Τόρηδες που ήξερε να κρατά το προφίλ της χαμηλά…
Αν οι Βρετανοί έχουν ελάχιστο χρόνο να οργανώσουν μια στοιχειώδη άμυνα απέναντι στο τσουνάμι της 1ης Νοεμβρίου, οι Γερμανοί δεν έχουν καθόλου. Ο απρόβλεπτος παράγοντας τελικά ίσως αποδειχθούν οι ΗΠΑ και από εκεί που οι Γερμανοί σχεδόν μειδιούσαν με την κατρακύλα των Βρετανών, διαφαίνεται πως τελικά θα βρεθούν σε θέση άμυνας. Έτσι όπως εξελίσσεται η υπόθεση αυτή, θα χρειαστούν πολύ από το θρυλικό πείσμα τους για να ανταπεξέλθουν σε μια καταιγίδα που μοιάζει τέλεια. Και αυτό γιατί αμέσως μετά τα μπάνια του Αυγούστου και τις εξορμήσεις της Frau Merkel στις βαυαρικές Άλπεις, κινδυνεύουν να βρεθούν σε διασταυρούμενα πυρά, όχι για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία τους.
Δασμοί ΉΠΑ, δασμοί ΗΒ και ανυπάκουη Ιταλία
Φάρσα της ιστορίας; Από τη συγκυρία αυτή λείπουν μόνο οι σοβιετικές μεραρχίες να επελαύνουν προς το Βερολίνο. Έχουμε και λέμε:
- Ο κ. Trump φέρεται αποφασισμένος να πραγματοποιήσει τις απειλές του και να επιβάλει δασμούς στα οχήματα εκ Γερμανίας. Υπήρξε αρκετά σαφής στο παρελθόν σχετικά με τις προθέσεις του, θεωρώντας ότι το ισοζύγιο γέρνει απελπιστικά υπέρ της Γερμανίας. Λίγο πολύ έχει πει (χίλιες φορές) ότι οι ΗΠΑ θα πάψουν να είναι ο κερατάς της δύσης, να πληρώνουν δηλαδή όλο το κόστος της ευρωπαϊκής ασφάλειας αλλά την ίδια ώρα να πληρώνουν και από πάνω για ασύμμετρες ευρωπαϊκές εισαγωγές, την ώρα μάλιστα που οι Αμερικανοί εργάτες πλήττονται ανεπανόρθωτα από ανεργία, ιδιαίτερα στον κλάδο των αυτοκινήτων. Η άνοδος του κ. Johnson στην εξουσία έρχεται σαν το κερασάκι στη τούρτα και, αν μη τι άλλο, δείχνει σαν το τέλειο timing, αν πράγματι οι ΗΠΑ επιθυμούν να γονατίσουν το γερμανικό οικονομικό θαύμα. Η συγκυρία αναβοσβήνει, αν όχι τώρα, πότε;
- Τα ήδη ακριβά γερμανικά αυτοκίνητα και οι αγαπημένες BMW των Βρετανών θα ακριβύνουν κι άλλο, τόσο όσο χρειαστεί για να τονωθεί η εγχώρια παραγωγή (κυρίως Ιαπωνικών αυτοκινήτων) στη Βρετανία και, γιατί όχι, να αναστηθούν τα εγχώρια brands. Αν οι Γερμανοί είχαν τη δυνατότητα να στηρίξουν απώλειες στην Αμερικανική αγορά ή έστω να επιτύχουν ένα last minute deal, η σκέψη και μόνο μιας διπλής δασμολογικής επίθεσης προκαλεί τρόμο. Η αυτοκινητοβιομηχανία στη Γερμανία δεν είναι απλή υπόθεση. Είναι το θεμέλιο της εθνικής οικονομίας και συναρτάται από δεκάδες μικρότερους κλάδους τόσο προϊόντων όσο και υπηρεσιών. Υπάρχουν πόλεις που εξαρτώνται 100% από το συγκεκριμένο κλάδο. Όποιος έχει επισκεφθεί τελευταία το Detroit στις ΗΠΑ, μπορεί να πάρει μια γεύση από το κοντινό μέλλον, αν οι απειλές γίνουν πράξεις.
- Μια αλλοπρόσαλλη κυβέρνηση στην Ιταλία και ένας λαός σε εθνικιστικό οίστρο, τείνουν να αποτελέσουν τον εσωτερικό εχθρό και να οδηγήσουν την ΕΕ, άρα κατ επέκτασιν το ζωτικό χώρο της Γερμανίας, σε κατάσταση παροξυσμού. Οι Ιταλοί όχι μόνο αρνούνται να εφαρμόσουν οποιαδήποτε ευρωπαϊκή οδηγία δεν τους εξυπηρετεί, όχι μόνο αμφισβητούν εμπράκτως τους κανόνες του χρέους, πάνω στους οποίους στηρίζεται το ευρώ, (το λάδι στη μηχανή της γερμανικής οικονομίας), αλλά επιπλέον έκαναν πράξη το χειρότερο εφιάλτη της ΕΚΤ, προχώρησαν στην κυκλοφορία ενός παράλληλου νομίσματος. Μια μόνο λέξη μού έρχεται στο μυαλό: Ανυπακοή.
- Τα mini-BOT είναι εδώ και η κεντρική διοίκηση είναι σε δίλημμα, μόνο που τέτοιου είδους διλήμματα μπορεί να αποβούν καταστροφικά, για το λόγο ότι αν οι ιταλικές παρεκτροπές επιτραπούν, τότε τίθεται de facto σε αμφισβήτηση το κεντρικό οικονομικό δόγμα. Αν όχι, τότε η δυναμική καταστολή θα μπορούσε να σκορπίσει την Ιταλική οικονομία, να κλονίσει τις τοπικές τράπεζες και τελικά να απελευθερώσει έναν μουντζούρη 2,7 τρις χρέους, που κανένας δεν θα ήθελε να δει στη βάρδια του.
