“ENISA: μια μικρογραφία της νεοελληνικής μας χρεοκοπίας”

Του Σπύρου Δανέλλη*

 

Μια αντιπροσωπευτική μικρογραφία της χρεοκοπίας μας αποτελεί η διαχείριση του «Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών» (ENISA).

Το 2003, επί Ελληνικής Προεδρίας αποφασίζεται η εγκατάσταση του νέου Ευρωπαϊκού Οργανισμού (ENISA) στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Ηράκλειο. Η επιλογή γίνεται εξαιτίας της διεθνώς αναγνωρισμένης προσφοράς του ΙΤΕ και των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων του νησιού στους τομείς της καινοτομίας και τεχνολογικής και ερευνητικής αριστείας. Μελανό σημείο που σήμερα πληρώνουμε… η αβλεψία μας να δεχτούμε – για πρώτη φορά στην ιστορία των ευρωπαϊκών οργανισμών – να ορίζεται μόνο η χώρα φιλοξενίας, ενώ η πόλη να καθορίζεται με υπουργική απόφαση, καθώς και ότι αντί οριστικής διάρκειας εντολή λειτουργίας, να ορίζεται διάρκεια πενταετίας.

Όπως δυστυχώς αποδείχτηκε στην πορεία, οι μόνοι που δεν καταλάβαμε ότι πήραμε ένα διαμάντι που πολλοί εποφθαλμιούσαν, ήμασταν εμείς. Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία, Σουηδία δεν έκρυψαν ποτέ την βούλησή τους για φιλοξενία του πλέον στρατηγικού ευρωπαϊκού οργανισμού -έτσι όπως τα πράγματα εξελίσσονται στο χώρο του ψηφιακού μας σύμπαντος και της ολοένα μεγαλύτερης ανάγκης αντιμετώπισης του “κυβερνοεγκλήματος” στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα. Παράλληλα με τις κυβερνήσεις των χωρών, όλες οι μεγάλες εταιρίες που ασχολούνται με την πληροφορική και τις τηλεπικοινωνίες, καθώς και ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα διακαώς επιθυμούν τη μεταφορά του οργανισμού “δίπλα τους”.

Οι συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας μας ήταν τρείς. Η κατασκευή των εγκαταστάσεων του ENISA, η ίδρυση και λειτουργία σχολείου ευρωπαϊκής παιδείας για τα παιδιά των εργαζομένων και η απευθείας αεροπορική σύνδεση του Ηρακλείου με τις Βρυξέλλες. Τις αντιμετωπίσαμε με τον γνωστό «ελληνικό» τρόπο.

Αιχμή του δόρατος όλων όσων εποφθαλμιούσαν τη μετεγκατάσταση του ΕΝΙSΑ στη χώρα τους, επικαλούμενοι την αδυναμία του Ηρακλείου να τον φιλοξενήσει, υπήρξε η μνημειώδης ασυνέπεια της χώρας μας να εκπληρώσει τη συμβατική της υποχρέωση να λειτουργήσει σχολείο με τις προδιαγραφές του σχετικού ευρωπαϊκού κανονισμού. Όμως Δήμος και Νομαρχία επέδειξαν απόλυτη δυσθυμία ως αρμόδιοι για τη σχολική στέγη, θεωρώντας το σχολείο της ελίτ, άρα εκτός προτεραιοτήτων τους, το δε Υπουργείο Παιδείας το αντιμετωπίζει ως πάρεργο, αδιαφορώντας απολύτως για αυτό.

Αξιοποιώντας την αβελτηρία μας αυτή και με κύριο πρόσχημα ότι η κοροϊδία μας στα περί το σχολείο κάνει τον ΕΝΙSΑ στο Ηράκλειο μη-ελκυστικό σε νέους ευρωπαίους επιστήμονες, αφού δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους επαρκή ευρωπαϊκή εκπαίδευση, μεθοδεύουν την επιδιωκόμενη από την πρώτη στιγμή απομάκρυνση του ΕΝΙSΑ δια της σαλαμοποίησης.

Έτσι λοιπόν, η τότε αρμόδια Ολλανδή Επίτροπος κ.Κρουζ με τους ανθρώπους της όπως ο Γερμανός εκτελεστικός διευθυντής του ΕΝΙSΑ και με τη συμμετοχή πολιτικών στελεχών του αρμόδιου Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών υλοποιούν την ιδέα του “Γραφείου Συναντήσεων” στην Αθήνα. Η μοιραία, άφρων αυτή απόφαση δια της διολισθήσεως, οδηγεί το 2012 σε συμφωνία με την Ελληνική Κυβέρνηση (επί υπουργίας Βορίδη) για μεταφορά του εκτελεστικού βραχίονα του ENISA στην Αθήνα και παραμονή της διοικητικής υπηρεσίας που θα «φυλάει» το άνευ αντικειμένου λάβαρο της έδρας για τα επόμενα επτά χρόνια (παράταση προσωρινής εντολής λειτουργίας μέχρι το 2020) στο Ηράκλειο.

Γράφαμε τότε: (Πως ο ENISA φεύγει… μένοντας! 9.2.12) «Η διαχείριση εκ μέρους μας του θέματος του ENISA είναι χαρακτηριστική έκφραση της διαχείρισης της νεοελληνικής μας πραγματικότητας που μας έχει φέρει ως εδώ. Η απόλυτη υποστήριξη της παραμονής του ENISA στην Κρήτη δεν έχει τοπικιστική χροιά. Ακόμη και τώρα, κάποιοι δεν θέλουν να καταλάβουν πως ο σχεδιασμός που υιοθετήθηκε και προχωρά προς υλοποίηση οδηγεί μοιραία στην έξοδο του ENISA από την Ελλάδα. Το ανορθολογικό σχήμα: επιχειρησιακό τμήμα στην Αθήνα (χωρίς υποδομή) και διοικητική υπηρεσία στο Ηράκλειο, δεν πείθει κανέναν πως μπορεί να καταστεί λειτουργικό ή οικονομικά βιώσιμο. Καμία Επιτροπή Προϋπολογισμού ή Ελεγκτικό Συνέδριο δεν θα στηρίξουν το παρανοϊκό αυτό σχήμα. Η δε χώρα μας, ιδιαίτερα σε αυτές τις συνθήκες, δε μπορεί να ανταποκριθεί στον παραλογισμό της υλοποίησης των υποχρεώσεών της εις διπλούν».

Το πλήρωμα του χρόνου έφτασε με την ομόφωνη απόφαση της Επιτροπής Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 16 Μαρτίου 2016. Αυτό συνέβη, όπως ακριβώς προβλέπαμε όσοι πεισματικά αντισταθήκαμε στις λυσιτελείς μεθοδεύσεις εκείνων που με ιδιοτέλεια σχεδίασαν την απομάκρυνση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού από το Ηράκλειο. Αφού δια της διολισθήσεως επέβαλαν την κατάτμηση του οργανισμού με τη σταδιακή απομάκρυνση του επιχειρησιακού τμήματός του στην Αθήνα, «διαπιστώνουν» τώρα και επικαλούνται ως λόγο πλήρους απομάκρυνσης και του διοικητικού του τμήματος, τη δυσλειτουργία και τις πρόσθετες δαπάνες.

Η αρπαγή του ENISA δεν θα υλοποιούνταν αν οι τότε τοπικές αρχές, οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, υψηλόβαθμα πολιτικά στελέχη του Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών και νυν Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, δεν συνέβαλαν ενεργά ή επιδεικνύοντας αδιαφορία, ανεκτικότητα και αδράνεια.

Το Ηράκλειο που επαίρεται ότι φιλοξενεί ιδρύματα με διεθνώς αναγνωρισμένη προσφορά στους τομείς της καινοτομίας και τεχνολογικής και ερευνητικής αριστείας, αποκτά την προσβλητική μοναδικότητα πόλης  που δεν μπορεί να διατηρήσει τη φιλοξενία ευρωπαϊκού οργανισμού, λόγω αδιαφορίας και ανικανότητας να εξασφαλίσει συνθήκες βιωσιμότητάς του.

Το επόμενο βήμα που θα γίνει το αργότερο το 2020 με την λήξη της τρέχουσας επτάχρονης εντολής ανανέωσης – ο ΕΝΙSΑ αποτελεί τον μόνο ευρωπαϊκό οργανισμό χωρίς μόνιμη εντολή – θα είναι η απορρόφησή του από ένα μεγαλύτερο οργανισμό αντιμετώπισης του κυβερνοεγκλήματος κατά πάσα πιθανότητα με έδρα τις Βρυξέλλες. Και αυτή τη φορά δεν μας φταίει κανένας ξένος για την τραγική μας ανικανότητα.

 

 

*Ο Σπύρος Δανέλλης είναι Βουλευτής Ηρακλείου με Το Ποτάμι