Toυ Μανώλη Ρο΄ζάκη
Αν δεν το έχετε καταλάβει, βαδίζουμε σιγά-σιγά και βασανιστικά, στην άβυσσο τής κουτοπονηριάς.
Με όπλα τον φόβο και τον διχασμό, η επιστήμη και η πολιτική, παραμορφώνονται στη μεταφυσική της οχλοκρατίας. Και ακολουθεί, η προκλητική αλαζονεία τού ασύδοτου πλουτισμού. Αυτή η ναρκισσιστική γελοιότητα τής ισχύος, πού συμπαρασύρει την δουλική μετριότητα, στα όρια μίας επικίνδυνης απραξίας. Ένα εκρηκτικό μείγμα σαλτιμπάγκων σε κρίσιμες θέσεις.
Μικρόνοες και μοιραίοι.
Με πρόχειρες αποφάσεις και ιδιοτελείς πρακτικές, δεν διανοούνται, ούτε και προφανώς αντιλαμβάνονται, τις κοινωνικές επιπτώσεις των πράξεών τους, οι οποίες θα έχουν, αργά ή γρήγορα, αντίκτυπο και στον “ιδιωτικό” τους κόσμο.
Από την άλλη η Μήτις. Ένας μύθος καταιγιστικός.
Ακόμη και ο Δίας, ο βασιλιάς των θεών, αναγνωρίζοντας την ισχύ της, επέλεξε να την καταπιεί, για να “ενσωματώσει” τα χαρακτηριστικά τής σοφίας, της φρόνησης, της ευελιξίας και της επαγρύπνησης.
Το συμβολικό νόημα τού μύθου, οφείλει τουλάχιστον να μας ταρακουνήσει, διαλύοντας τις ψευδαισθήσεις, τα μοιρολατρικά συμπλέγματα και τις μεταφυσικές δοξασίες, που διαστρεβλώνουν τη σημερινή κοσμοεικόνα.
Οι καιροί απαιτούν, να συναντήσουμε ξανά την “πολύτροπο αυτή νόηση” ( J. P. Vernant, M. Detienne).
Σκεπτόμενοι έξω από τα συνηθισμένα δεσμά, με έμφαση στην ανθρώπινη έμπνευση, τη διεπιστημονική σύνθεση και την πολιτική ενσυναίσθηση. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι δεν είναι αναγκαία συνθήκη, για την προοδευτική επιλογή, το να είναι κάποιος φτωχός ή μικρομεσαίος, ούτε και η συντηρητική επιλογή, από τούς πλούσιους (παραφράζοντας τον Κ. Καστοριάδη και τον Κ. Δουζίνα στο πρόσφατο άρθρο του). Η αναγκαία συνθήκη είναι η μέθεξη σε ένα οραματικό και συνάμα λειτουργικό πρόταγμα, που θα συμπεριλαμβάνει πολίτες από διαφορετικές κοινωνικο-οικονομικες τάξεις, με κοινές αξίες (πέραν της οικονομικής, για την οποία όλοι συμφωνούν), κοινά αποδεκτούς κανόνες και κοινές βλέψεις για το μέλλον.
Έτσι επανερχόμαστε στη σημασία τής συνοχής (απέναντι στο διχασμό και τον κοινωνικό αυτοματισμό), τον ελκυστή πού θα διαπεράσει εγκάρσια το μήνυμα της ενότητας, της λειτουργικής αναδιανομής και της δικαιοσύνης, για την άμβλυνση των ανισοτήτων, την ενίσχυση τού αισθήματος ασφάλειας και την στρατηγική αναβάθμισης της γεωπολιτικής μας θέσης. Καταρρίπτοντας την παράλογη ιδέα πού ταυτίζει τήν ισότητα με την ομοιομορφία και την διαφορετικότητα με την ανισότητα.
Όλα τα παραπάνω, επιβάλλουν την δύσκολη και συστηματική εργασία, μακριά από δύσπεπτους πολιτικούς χυλούς και επιβλαβή παραισθησιογόνα απόλυτης καθαρότητας.
Επειδή τελικά οι μύθοι φωτίζουν πιο καθαρά την πραγματικότητα, ας αφήσουμε για την ώρα τις κουτοπονηριές, γιατί έτσι πού πηγαίνουμε, θα ανοίξουν κάθε λογής κουτιά, πιθάρια και ασκοί…