Του Τέλη Σαμαντά
Δύο μόνο, ουσιαστικές, νίκες της Πολιτείας κατά του κράτους των ρασοφόρων έχουν καταγραφεί στη νεώτερη Ιστορία μας (Του οργανωμένου «κράτους», της Εκκλησίας, διευκρινίζω, όχι των «πιστών», που είναι τελείως διαφορετική υπόθεση και τελείως διαφορετικό σύνολο). Αυτή του πολιτικού γάμου, επί Ανδρέα Παπανδρέου, και η άλλη των ταυτοτήτων, επί Σημίτη (Το θέμα του «Συμφώνου συμβίωσης» δεν την πολυέκοφτε την Ιεραρχία). Όλες οι άλλες «συγκρούσεις» έχουν καταλήξει είτε σε άρδην υποχώρηση της Πολιτείας, είτε σε συμβιβασμούς στα μέτρα της Εκκλησίας.
Από εκεί παίρνει το θάρρος και επεμβαίνει η ηγεσία της Εκκλησίας στα καίρια κοινωνικά, πολιτικά ή ακόμη και εξωτερικής πολιτικής ζητήματα. Από εκεί, αλλά -και κυρίως- από το ότι οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας συνεχίζουν να μετρούν τις ψήφους που ελέγχει ο σκληρός πυρήνας της Εκκλησίας και των παραεκκλησιαστικών οργανώσεων. Όσο όμως συνεχίζεται αυτού του είδους η «καταμέτρηση» τόσο και θα διαιωνίζονται οι παρεμβάσεις της Ιεράς Συνόδου (τελευταίο παράδειγμα η ακραία παρέμβαση της στο «Μακεδονικό»).
Τα κόμματα συνεχίζουν να μετρούν τις ψήφους που ελέγχει ο σκληρός πυρήνας της Εκκλησίας
Γι’ αυτό και πάντα είχε τόση σημασία ο διαχωρισμός Κράτους και Εκκλησίας. Όχι γιατί θα πάψουν αυτομάτως τα μισαλλόδοξα λογύδρια πολλών ρασοφόρων αλλά γιατί θα βοηθήσει να διαρραγούν εκείνοι οι «υποδόριοι» δεσμοί που -μέσω της εκκλησιαστικής «διαχείρισης» πολιτειακών θεσμών- συνδέουν το εκκλησιαστικό κατεστημένο και το σκληρό πυρήνα των οπαδών του με το ευρύτερο χριστεπώνυμο πλήθος, καθυποβάλλοντας μια «κοινή γραμμή». Το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προχώρησε σε μια τέτοια ριζική θεσμική ρύθμιση και το γιατί, υποθέτω πως είναι κατανοητό από τα παραπάνω –χωρίς, βεβαίως, να είναι και «αριστερό».
Ισως το «Μακεδονικό» να είναι μια τέτοια ευκαιρία. Και καλά θα κάνει η –οποιασδήποτε απόχρωσης- Αντιπολίτευση να πάψει να το παίζει «δίπορτο». Αυτό είναι ένα από τα πεδία όπου κρίνεται η διαφορά όχι πια μεταξύ «Αριστεράς» και «Δεξιάς» αλλά μεταξύ «εκσυγχρονισμού» και «συντήρησης». Οπερ έδει δείξαι. Ή, αλλιώς «κοντός ψαλμός, αλληλούια».