Του Πέτρου Μηλιαράκη*
Ο έγκριτος βρετανικός Guardian, στην έκδοση του της 21ης Αυγούστου, αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στα γεγονότα του Αφγανιστάν, επιλέγει να καταγράψει με «το δικό του τρόπο» την εκεί κατάσταση, με αναφορά σε παγιδευμένο άτομο που με τρομαγμένη φωνή ακραίας απελπισίας ζητεί την απομάκρυνση του από τον συγκεκριμένο «εφιαλτικό χώρο» -«χώρο κόλασης»!..
Η έγκριτη αυτή η εφημερίδα, αναφέρεται στη φωνή της Σάρας (προφανώς ψευδώνυμο) και είναι πολύ σαφής η δραματική αναφορά :
«In a voice quivering with fear and exhaustion, Sara pleaded down the phone: Please, get us out of here. The situation is very bad, we are trapped in a hell.»
( «Με μια φωνή που τρέμει από φόβο και εξάντληση, η Sara παρακαλούσε στο τηλέφωνο: <Σας παρακαλώ, απομακρύνετε μας από εδώ. Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη, είμαστε εγκλωβισμένοι- παγιδευμένοι σε μια κόλαση> »).
Η φωνή όμως αυτή της απελπισίας, δεν έχει σχέση με αυτό που εγγυήθηκε και υποσχέθηκε ο Αμερικανός Πρόεδρος Biden, όχι μόνο στους Αμερικανούς πολίτες, αλλά και σε όλους, τους «εκεί εγκλωβισμένους».
Αντιθέτως οι ΗΠΑ ακόμη και για τους ίδιους τους Αμερικανούς πολίτες τους στο Αφγανιστάν συνέστησαν να μην πηγαίνουν καν στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Προέβησαν δε σε «ταξιδιωτική οδηγία» που εξέδωσε η Πρεσβεία τους , καθ´ον χρόνο μάλιστα χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούσαν να εγκαταλείψουν το Αφγανιστάν όπως-όπως!..Η οδηγία προς τους Αμερικανούς πολίτες μεταξύ των άλλων περιλαμβάνει και τα εξής:
«Λόγω των πιθανών απειλών ασφαλείας έξω από τις πύλες στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, συστήνουμε στους Αμερικανούς πολίτες να αποφεύγουν να μετακινούνται προς το αεροδρόμιο και να αποφεύγουν τις πύλες του αεροδρομίου αυτή τη στιγμή, εκτός και αν λάβουν ατομικές οδηγίες από κάποιον εκπρόσωπο της αμερικανικής κυβέρνησης να το κάνουν…».
• Οι Ταλιμπάν και οι συνέπειες
Ο όρος που αφορά στους Ταλιμπάν σημαίνει «σπουδαστές του κινήματος της ισλαμικής γνώσης» . Ευθέως δε αφορά ένα «θρησκευτικό κίνημα» με την έννοια της πολιτικής του ισχύος και επικράτησης. Σε πρώτο χρόνο δε, το κίνημα αυτό επιβλήθηκε στο Αφγανιστάν το 1996, με κατάληξη όμως την σημερινή του απόλυτη επικυριαρχία!
Η πολιτική δε αυτή κυριαρχία επιβάλλει αδιστάκτως ένα θεοκρατικό καθεστώς, δηλαδή ένα καθαρά ισλαμικό κράτος με όλες τις συνέπειες που επιτάσσουν οι ακραιφνείς – φονταμενταλιστές του πολιτικό-θρησκευτικού αυτού δόγματος.
Υπόψιν δε ότι οι Ταλιμπάν ανήλθαν στη εξουσία μετά από έναν μακρύ διαρκή-σκληρό πόλεμο, ενώ ήδη απο μακρού χρόνου κατέχουν το 90% επί του συνόλου των εδαφών.
Υπόψιν επίσης ότι η όλη κατάσταση έχει ένα σαφές, εθνοτικό και κοινωνικό υπόβαθρο. Κύρια βάση του είναι η εθνότητα των Παστούν, ενώ η κύρια παιδεία τους αφορά στην ιεροδιδασκαλεία. Εφαρμοστέοι δε κανόνες για την κοινωνική συμβίωση και για όλα τα επίπεδα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής , καθώς και της Δημόσιας Διοίκησης, είναι αυστηρά η Σαρία.
Εκείνο όμως που ιδιαιτέρως προκαλεί τον λεγόμενο «δυτικό πολιτισμό» σε επίπεδο νομικής και πολιτικής συγκρότησης, είναι η-με τους κανόνες της δυτικής κουλτούρας,– απάνθρωπη έως εξευτελισμού μεταχείριση των γυναικών αλλά και η υποχρέωση των ανδρών να συμμορφωθούν στα ενδυματολογικά πρότυπα των ισλαμικών παραδόσεων. Άξιο δε ειδικής της επισημειώσεις είναι ότι οι Ταλιμπάν αρνούνται την μη ισλαμική κληρονομιά του Αφγανιστάν…
• μια σύντομη αναφορά στον Σάχη Αχμέτ Σαχ
Πάντως σοβαρές επιστημονικά πληροφορίες και γνώσεις για την ταυτότητα του σύγχρονου κράτους του Αφγανιστάν και «πως» αυτό ιστορικά άρχισε να συγκροτείται και να διαμορφώνεται από το Σάχη του Ιράν Αχμέτ Σαχ τον 18ο αιώνα, μετά το γεγονός της δολοφονίας του προκατόχου του Ναντίρ Ζαχ ,η αυτοκρατορία του οποίου περιελάμβανε τις περιοχές των Παθάνων, τον Τουρκομάνων, των Ουζμπέκων, και των Χαζάρων – που ήταν απόγονοι των Μογγόλων, ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να εντοπίσει στο εξαίρετο έργο του Peter Calvocoloressi, WORD POLITICS 1945-200, eighth edition 2001, Pearson Education Limited, σελ. 570 και επ. (Υπόψιν, οτι το σύγγραμμα αυτό, το 2001 ήταν «ανάρπαστο» απο τα ράφια του γνωστού βιβλιοπωλείου του Λονδίνου FOYLES).
• ειδικότερα ερωτήματα
Η κατάσταση όπως διαμορφώνεται έχει συνέπειες. Στις συνέπειες δε συγκαταλέγονται και τα εξής.
1). Πώς θα αντιμετωπιστεί η Αμερική στο εξωτερικό, στις διεθνείς σχέσεις της σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλαμβάνει. Μπορεί δε να είναι-και είναι-η κρατούσα υπερδύναμη, ωστόσο η άτακτη αποχώρηση της ,δηλαδή η κατ´ουσίαν υποχώρηση της στο Αφγανιστάν θα της δημιουργήσει προβλήματα…
2). Πώς θα αντιμετωπίσει η ίδια η Αμερική στο εσωτερικό της, την υποχώρηση αυτή. Δευτερεύουσας σημασίας είναι πως θα συγκρουστούν ο νυν με τον τέως πρόεδρο, ενώ κύριας σημασίας καθίσταται το «υλικό οπλισμού-πολέμου» που η κυβέρνηση της Καμπούλ «εξαφανιζόμενη», με την εξέλιξη αυτή, κατ´ουσίαν παρέδωσε στα χέρια των Ταλιμπάν !.. Αυτό το ζήτημα θα κριθεί στο εσωτερικό της Αμερικής, αλλά προδήλως έχει και διεθνείς επιπτώσεις! Επ’αυτού δε απαιτείται ειδική αντιμετώπιση!
3). Πώς θα αντιμετωπιστεί η κρατούσα κατάσταση στο Αφγανιστάν με όλες τις συνέπειες προκλήσεων προς το «δυτικό πολιτισμό». Μια, ενδεχομένως, θετική εξέλιξη θα είναι εάν καθήκοντα κυβερνήτη ανατεθούν στον συνιδρυτή των Ταλιμπάν και πολιτικό καθοδηγητή τους, τον Μουλά Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ , ο οποίος σύμφωνα με το διεθνή Τύπο θεωρείται ρεαλιστής, με καλές διεθνείς διασυνδέσεις και ίσως έχει την μοναδική δυνατότητα να ενώσει υπό την ηγεσία του, και χωρίς κραδασμούς, τις διάφορες ομάδες των Ταλιμπάν.
4). Πώς θα αξιοποιηθούν και απο ποιούς οι σημαντικότατες πλουτοπαραγωγικές πηγές του Αφγανιστάν.
5). Πώς θα ελεγχθεί το εμπόριο ναρκωτικών και ηρωίνης από τη χώρα αυτή, και
6). Πώς θα αντιμετωπιστεί το ζωτικής σημασίας ζήτημα που αφορά στο πολύ χαμηλό εισοδηματικό επίπεδο της χώρας αυτής ,σε αναφορά με την «ειδική σχέση» που μπορεί να επιχειρηθεί ειδικότερα με την Κίνα. Επ’αυτού η διεθνής διπλωματία θα πρέπει να αναλάβει «ειδική δράση»…
Τα προαναφερόμενα απαιτούν συσπείρωση δυνάμεων και διαδικασία προσεγγίσεων. Και τούτο διότι εάν υπάρξει «σύγκρουση πολιτισμών» , τότε πράγματι αλίμονό (!) ,θα οδηγηθούμε σε μια παγκόσμια κρίση, ασύμμετρων δεδομένων και προφανώς απρόβλεπτων εξελίξεων!..
Οπότε ο τίτλος του παρόντος κειμένου, «trapped in a hell» θα έχει ευρύτερη σημασία!..
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC-EU).