Η προσφορά των προστατευόμενων μαρτύρων στη Δημοκρατία

Του Γ. Λακόπουλου

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι με συνείδηση που επαναστατεί όταν στο χώρο εργασίας τους  παραβιάζεται  η νομιμότητα και αποφασίσουν να μιλήσουν και αποκαλύψουν τι συμβαίνει.  Χωρίς αυτούς δεν θα το μαθαίναμε ποτέ την αλήθεια.

Δεν θα ξέραμε τίποτε για το σκάνδαλο Γουοτεργκέητ χωρίς το «Βαθύ Λαρύγγι» που τα είπε όλα στους δημοσιογράφους της εφημερίδας «Ουάσιγκτον Ποστ» οδηγώντας σε πτώση τον  Νίξον- για να αποκαλυφθεί λίγο πριν πεθάνει ότι ήταν ο υποδιευθυντής του FBI Μαρκ Φελτ.

Χωρίς τον Τζούλιαν Ασάνζ από τα WikiLeaks  δεν θα ξέραμε το περιεχόμενο  των διπλωματικών εγγράφων και άλλων ντοκουμέντων που ρίχνουν φως σε πολλές δραστηριότητες, όχι πάντα σύννομες μεταξύ κρατών. Χωρεί τον πρώην συνεργάτη της CIA τον Έντουαρντ Σνόουντεν δεν θα ξέραμε δαιδαλώδες δίκτυο παρακολουθήσεων που έχουν στήσει οι ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο.

Χωρίς τον Φαλτσιάνι δεν θα ξέραμε τη Λίστα Λαγκάρντ και χωρίς τους αντιστοίχους πληροφοριοδότες δεν θα μαθαίναμε για τα  διεθνή δίκτυα συγκάλυψης παρανομιών. Π.χ. χωρίς τον άγνωστο που διέρρευσε τα Panama Papers, δεν θα ξέραμε για  τις παρακολουθήσεις των πολιτών από τις μυστικές υπηρεσίες, για διπλωματικά έγγραφα, για τους πολέμους στο Βιετνάμ και στο Αφγανιστάν και τη φοροδιαφυγή που ακολουθούν μεγάλες τράπεζες για τους πελάτες τους.

Στην Ελλάδα «μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος – όπως είναι ο νομικός όρος, είναι το πρόσωπο που συμβάλλει με τις πληροφορίες που παρέχει στις Αρχές, στην αποκάλυψη και δίωξη υποθέσεων, που αφορούν δωροδοκία ή δωροληψία πολιτικών αξιωματούχων, δωροδοκία ή δωροληψία υπαλλήλου, δωροδοκία και δωροληψία δικαστικών λειτουργών, και  συναφείς  πράξεις.  

Ακόμη και εδώ στη Ελλάδα οι δημοσιογράφοι  -όσοι έχουν απομείνει και κάνουν ρεπορτάζ  όχι διακίνηση  προκάτ κειμένων- ξέρουν ότι χωρίς  πληροφορίες «από μέσα» δεν θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν μεγάλα σκάνδαλα.  Και να μην παραβλέπουμεότι στη δικη της Χρυσής  Αυγής οι προστατευόμενοι μάρτυρες προσφέρουν τα πιο αξιοπιστα στοιχεία.

Ο Whistleblower  δίνει πληροφορίες για μυστικές δραστηριότητες  που είναι παράνομες ή ανήθικες, παραβιάζουν τους νόμους και τους κανονισμούς, απειλούν το δημόσιο συμφέρον ή σχετίζονται με απάτη και διαφθορά. Αυτοί αν και προστατεύονται από διάφορες οργανώσεις, κινδυνεύουν από τους οργανισμούς που καταγγέλλουν και ενίοτε καταλήγουν  κατηγορούμενοι, φυγάδες και φυλακισμένοι.

Στην Ελλάδα «μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος – όπως είναι ο νομικός όρος, είναι το πρόσωπο που συμβάλλει με τις πληροφορίες που παρέχει στις Αρχές, στην αποκάλυψη και δίωξη υποθέσεων, που αφορούν δωροδοκία ή δωροληψία πολιτικών αξιωματούχων, δωροδοκία ή δωροληψία υπαλλήλου, δωροδοκία και δωροληψία δικαστικών λειτουργών, και  συναφείς  πράξεις.  Αυτοί οι  άνθρωποι «σφυρίζοντας» πληροφορίες  προσφέρουν στην αλήθεια, στη δικαιοσύνη και τελικά στη Δημοκρατία.

Ανήκουν οι τρεις προστατευόμενοι μάρτυρες του σκανδάλου Novartis σ’ αυτή την κατηγορία; Για να απαντήσουμε πρέπει να δούμε σε ποια από τις τρεις επιλογές θα τους κατατάξουμε:

Πρώτο. Μπορεί να είναι κάποιοι που απλώς λένε κακεντρέχειες για την επιχείρηση τους και διάφορα πρόσωπα, με δική τους πρωτοβουλία ή επειδή τους έβαλε κάποιος;

Δεύτερον. Είναι  κάποιοι που αγανάκτησαν με όσα έβλεπαν και αποφάσισαν αγανακτισμένοι από όσα έβλεπαν, να μιλήσουν όταν τους εξασφαλίσθηκε προστασία και αυτό είναι όλο;

Τρίτο. Μπορεί να είναι κάποιοι που αγανάκτησαν, συγκέντρωσαν στοιχεία και μετά μιλήσαν έχοντας τη δυνατότητα να αποδείξουν όσα λένε;

Είναι αυτονόητο ότι η μαρτυρία των τριών της Novartis, έχει αξία αν ανήκουν την τρίτη κατηγορία. Ή έστω στα δεύτερη, αλλά είναι σε θέση να εξηγήσουν στις αρχές που θα βρουν στοιχεία.

Αν είναι αυτή η περίπτωση- και αυτό θα φανεί- η προσφορά τους στη Δημοκρατία θα είναι ανεκτίμητη. Αν όχι απλώς προκάλεσαν θόρυβο χωρίς λόγο και εξέθεσαν ανθρώπους για τους οποίους δεν είχαν τεκμήρια για όσα τους καταλόγιζαν. Τα υπόλοιπα είναι στη σφαίρα της φαντασίας και της πολιτικής σκοπιμότητας.