Του Στέλιου Κούλογλου

Το κύρος της προέδρου της Κομισιόν υπέστη μεγάλο πλήγμα, καθώς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε χθες ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας, γιατί δεν έδωσε πρόσβαση σε μηνύματα μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου του φαρμακευτικού κολοσσού Pfizer. Αλλά η Ούρσουλα δεν πρόκειται να καμφθεί: θα μείνει πιστή σε μία «μυστική» αποστολή της.

Ας δούμε πρώτα σε τι ακριβώς συνίσταται το λεγόμενο σκάνδαλο «Pfizergate», για το οποίο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε, μετά από χρόνια διαμάχης. Αφορά τα sms μεταξύ της Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν και του αμερικανικού φαρμακευτικού κολοσσού Pfizer, σχετικά με μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για τα εμβόλια Covid-19.

Η ντερ Λάιεν αποκάλυψε για πρώτη φορά τις κλήσεις και τα μηνύματά της με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, σε μία συνέντευξη της τον Απρίλιο του 2021. Εκείνη την εποχή, διαφήμιζε τον ρόλο της στην εξασφάλιση των εμβολίων COVID-19, που χρειάζονταν επειγόντως πολλά κράτη μέλη της ΕΕ.

Αλλά τρεις μήνες αργότερα,  οι Financial Times αποκάλυψαν ότι η ΕΕ πλήρωσε πιο ακριβά τις νέες δόσεις που η φον ντερ Λάιεν κοκορευόταν ότι βοήθησε να εξασφαλιστούν:

στη νέα συμφωνία, η οποία προέβλεπε την προμήθεια 1,8 δισεκατομμυρίων νέων δόσεων, είχε συμφωνηθεί αύξηση της τιμής μιας δόσης από 15,50 ευρώ (της πρώτης δόσης) σε 19,50 ευρώ, γεγονός που κόστισε στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιπλέον δισεκατομμύρια ευρώ, χρήματα των φορολογουμένων.

Δημοσιογράφοι και το Ευρωκοινοβούλιο ζητούσαν επιτακτικά να δοθούν στη δημοσιότητα τα sms, αλλά η Ούρσουλα αρνιόταν κατηγορηματικά με αβάσιμα και συχνά αντιφατικά επιχειρήματα: τη μια ότι τα είχε διαγράψει, την άλλη ότι ήταν προσωπικά δεδομένα. Λες και με τον Μπουρλά δεν μιλούσαν για τις τιμές των εμβολίων, αλλά για τον έρωτα τους.

Τότε η πρώην επικεφαλής του γραφείου New York Times Matina Stevis-Gridneff  έκανε αγωγή κατά της Κομισιόν, επικαλούμενη την υποχρέωση των αρχών της ΕΕ για διαφάνεια και την ελευθερία της ενημέρωσης. Αυτή η υπόθεση εκδικάστηκε χθες.

Η πολέμαρχος Ούρσουλα

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει παίξει αποφασιστικό ρόλο στη στροφή της Κομισιόν, από ένα όργανο που κρατούσε τις ισορροπίες και τα προσχήματα, σε μία κυνική, νεοφιλελεύθερη εξουσία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη από την προηγούμενη θητεία της (2019-24) κατάργησε τη θέση του Επιτρόπου (κάτι σαν υπουργός) Πολιτισμού της ΕΕ. Στη νέα, κατάργησε και τη θέση του Επιτρόπου Απασχόλησης. Και επίσης για πρώτη φορά από τη σύσταση της Κομισιόν, δημιούργησε τη νέα θέση Επιτρόπου Άμυνας και Διαστήματος.

Πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας και μπλεγμένη σε σχετικές υποθέσεις διαφθοράς στη χώρα της, η πρόεδρος της Κομισιόν συνδέεται με τη βιομηχανία όπλων. Από την αρχή της νέας θητείας της το 2024, άρχισε να προωθεί συστηματικά τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης, αλλά υπήρχαν δύο εμπόδια.

Το πρώτο ήταν ότι  οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν άλλα σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα, από το να φορολογούνται για  να αγοράζουν όπλα οι κυβερνήσεις τους. Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη δεν ήταν έτοιμη.

Το δεύτερο, ότι για να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες, οι κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει να κόψουν τις κοινωνικές, αλλά για λόγους πολιτικής επιβίωσης αυτό έχει κάποιο όριο. Θα έπρεπε παράλληλα να δανειστούν.

Αλλά οι κοινοτικοί κανόνες υπαγορεύουν δημοσιονομική πειθαρχία στις δαπάνες και περιορισμούς στον δανεισμό. Σύμφωνα με το περιβόητο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, τα κράτη μέλη αναμένεται να διατηρήσουν τα ελλείμματα κάτω από το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και το χρέος κάτω από το 60%.

Πανικός και κόλπα με τον δημοσιονομικό κορσέ

Η εκλογή του Τραμπ έλυσε την πρώτη σπαζοκεφαλιά. Οι αποστάσεις που πήρε και οι επιθέσεις του κατά της ΕΕ, έδωσε την ευκαιρία σε μία χωρίς προηγούμενο προπαγανδιστική εκστρατεία, με αρκετή δόση πανικού. Η ορφανή, πλέον, ΕΕ τέθηκε σε επιφυλακή, μήπως και μπουκάρουν οι Ρώσοι στις Βρυξέλλες.

«Πρέπει επειγόντως να επανεξοπλίσουμε την Ευρώπη» δήλωνε αμέσως μετά η πρόεδρος της Κομισιόν. «Πρέπει πραγματικά να ανεβάσουμε ταχύτητα σε μαζική κλίμακα […] για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης διακυβεύεται».

Τις ίδιες μέρες και χωρίς κάποια αφορμή, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι κάθε  Ευρωπαίος πολίτης θα πρέπει να αποθηκεύει αρκετά τρόφιμα ώστε να είναι αυτάρκης για τουλάχιστον 72 ώρες και για κάθε ενδεχόμενο:  πόλεμο, κυβερνοεπιθέσεις και θανατηφόρες ασθένειες, πλημμύρες από την κλιματική κρίση. Κανείς δεν αποθήκευσε, αλλά δημιουργήθηκε κλίμα.

Το δεύτερο εμπόδιο, τους δημοσιονομικοί κανόνες, τους έγραψε στα παλιά της τα παπούτσια. Η φον ντερ Λάιεν ανήγγειλε ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα επανεξοπλισμού ύψους 800 δις. Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να δανειστούν και να αγοράσουν όπλα, χωρίς να νοιάζονται για την παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων. Γιατί από τους τελευταίους η Ούρσουλα εξαίρεσε τις αμυντικές δαπάνες!

Γιατί όχι τις δαπάνες για την υγεία ή την παιδεία; Ελάχιστοι κάνουν στις Βρυξέλλες τέτοιες ενοχλητικές ερωτήσεις.

Ας σημειωθεί εδώ ότι η παραβίαση των ίδιων κανόνων από την Ελλάδα και τις χώρες του Νότου, οδήγησε στα μνημόνια, στις τρόικες και στα βασανιστήρια που υπέστησαν οι πολίτες τους για χρόνια- η Ελλάδα σχεδόν για μια δεκαετία.

Όπως ελάχιστοι αποθήκευσαν τρόφιμα για 72 ώρες, έτσι και λίγες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις τσίμπησαν να δανειστούν για να εξοπλιστούν. Αλλά αυτό δεν πείραξε ιδιαίτερα την Ούρσουλα, γιατί μια χώρα ήθελε και μπορεί να το κάνει: η χώρα της, η Γερμανία. Αυτή ήταν η «επιχείρηση Γερμανία».

Οι Γερμανοί ξανάρχονται

Η άλλοτε ακμάζουσα γερμανική οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα εδώ και χρόνια. Η ελίτ της χώρας σχεδιάζει να την επανεκκινήσει, επενδύοντας την επόμενη δεκαετία 1,1 τρισεκατομμύριο στην άμυνα και τις παρακμάζουσες υποδομές, την ενέργεια και την ψηφιοποίηση.

Κανονικά οι τελευταίες, πλην της άμυνας, δεν καλύπτονται από τη «ρήτρα διαφυγής» για τις πολεμικές δαπάνες. Υπάρχει γκρίνια στις Βρυξέλλες από τις άλλες χώρες, ότι η Γερμανία θα τις χρησιμοποιήσει για να κυριαρχήσει ξανά οικονομικά στην Ευρώπη.

Πολλοί αναρωτιούνται στους διαδρόμους,  αν η Γερμανία εξακολουθεί να παίζει με τους ίδιους κανόνες που κάποτε επέμενε ότι οι άλλοι πρέπει να ακολουθούν, σε σημείο εξόντωσης( λέγε με Σόιμπλε).

Αλλά είναι δύσκολο να τα βάλει κανείς με το Βερολίνο. «Όλα αυτά θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ανάπτυξη – και αυτό είναι επίσης θετικό για την Ευρώπη», αποστόμωσε τους συναδέλφους του της ευρωζώνης ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών.

«Η Γερμανία επέστρεψε» δήλωσε πριν ακόμη από την περιπετειώδη εκλογή του ο Μερτς, μετά τη συνταγματική τροποποίηση για χαλάρωση του «φρένου χρέους» και επομένως απεριόριστες δαπάνες για άμυνα και επενδύσεις. Χθες επανήλθε δριμύτερος στην πρώτη ομιλία του στην Bundestag ως καγκελάριος.

Πολεμοχαρής όσο κανένας προκάτοχός του, επανέλαβε σε παραλλαγή τη διαβόητη φράση «Si vis pacem, para bellum» (λατινικά για «Αν θέλεις ειρήνη, ετοίμαζε πόλεμο») που  είναι πολύ παλαιότερη και από τον Χίτλερ. Είπε λοιπόν ο κ. Μερτς:

«Το μάθημα τώρα είναι απλό: η δύναμη αποτρέπει τους επιτιθέμενους, ενώ η αδυναμία τους προσκαλεί στην επιθετικότητα (…) Όποιος πιστεύει σοβαρά ότι η Ρωσία θα ήταν ικανοποιημένη με μια νίκη επί της Ουκρανίας ή με την προσάρτηση τμημάτων της χώρας κάνει λάθος..

..Στο εξής η γερμανική κυβέρνηση θα παρέχει όλους τους οικονομικούς πόρους που χρειάζεται η Bundeswehr προκειμένου να καταστεί ο ισχυρότερος συμβατικός στρατός στην Ευρώπη».

Στις 27 Απριλίου, για να μην έχουμε καμία αμφιβολία, στη θέση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, δεν διορίστηκε ένας διπλωμάτης ή πολιτικός, όπως αναμενόταν και προβλέπει η παράδοση. Βερολίνο και Ούρσουλα τοποθέτησαν τον εν ενεργεία Γερμανό υποστράτηγο Αντρέ Ντένκ (φωτογραφία του άρθρου).

Δεν είναι ακόμη γνωστό πώς θα αντιδράσει η Ούρσουλα φον ντερ Λαίεν στη ντροπιαστική για την ίδια χθεσινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Το βέβαιο είναι ότι υπηρετεί τον σκοπό για τον οποίο τοποθετήθηκε στην Κομισιόν, να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της πολεμικής βιομηχανίας και της Γερμανίας.

Για αυτό άλλωστε κατάφερε να επανεκλεγεί από το Ευρωκοινοβούλιο με τη στήριξη των Πρασίνων, στους οποίους η γερμανική ομάδα παίζει ηγετικό ρόλο. Παρότι η διαφθορά της, ήταν γνωστή από την πρώτη της θητεία.

ΑΠΟ ΤΟ TVXS