Του Στέλιου Κούλογλου
Στο κέντρο του Μπουένος Άιρες, στα γραφεία του «Μετώπου για τη Νίκη» μοιράζουν ένα φυλλάδιο με τον τίτλο: «16 χρόνια μετά την εκλογή του Νέστορα Κίρχνερ στην προεδρία, το ΔΝΤ ξαναγύρισε».
Το υπογράφει η σύζυγος του Προέδρου, Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ, που εξελέγη Πρόεδρος το 2007, σήμερα γερουσιαστής και επικεφαλής του Μετώπου. Μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, έξω από το Κοινοβούλιο, χιλιάδες διαδηλώνουν σχεδόν καθημερινά εναντίον των νέων μέτρων λιτότητας που επιβάλλει η συμφωνία του νυν Προέδρου Μαουρίτσιο Μάκρι με το ΔΝΤ.
Οι εικόνες από την άτακτη χρεοκοπία της Αργεντινής το 2001 έκαναν τον γύρο της Ελλάδας το 2010, όταν χρεοκόπησε με τη σειρά της. Τώρα είναι η σειρά των Αργεντινών πολιτών, που με ρωτούν συνεχώς για την ελληνική εμπειρία του ΔΝΤ και αναρωτιούνται πώς η χώρα τους έφτασε -ξανά- ώς εδώ.
Από το 2003, που ανέλαβε την εξουσία, το ζεύγος Κίρχνερ κατάφερε να σταθεροποιήσει την οικονομία και να λύσει το πρόβλημα του αβάσταχτου εξωτερικού χρέους. Αλλά, μετά την εκλογή του το 2015, ο Μάκρι προχώρησε σε μέτρα που θυμίζουν πολύ όσα επαγγέλλεται ο κ. Μητσοτάκης για την Ελλάδα. Συγκεκριμένα:
– Μείωσε τη φορολογία των επιχειρήσεων από το 35% στο 25%.
– Λίγες μέρες μετά την εκλογή του, κατάργησε ή περιόρισε τους φόρους στις εξαγωγές των βασικών αγροτικών προϊόντων (σόγια, σιτάρι, καλαμπόκι, βοοειδή) που παράγει σε μεγάλες ποσότητες η Αργεντινή. Επρόκειτο για τις φοροαπαλλαγές που ζητούσαν οι ισχυρότατοι γαιοκτήμονες. Την ίδια στιγμή, κατάργησε τους δασμούς στις εισαγωγές των βιομηχανικών αγαθών. Η ιδέα, πίσω από τα μέτρα, ήταν ότι το άνοιγμα στις ξένες αγορές και ο περιορισμός της γραφειοκρατίας θα διευκόλυνε τις ξένες επενδύσεις. Στην πράξη οδήγησε στην απώλεια δισεκατομμυρίων δολαρίων που εισέπραττε προηγουμένως το κράτος.
– Τους πρώτους μήνες μετά την άνοδό τους στην εξουσία, απέλυσε 10.500 δημοσίους υπαλλήλους, με το επιχείρημα ότι είχαν προσληφθεί για πολιτικούς λόγους και ότι το Δημόσιο είναι αντιπαραγωγικό.
-Προχώρησε σε δραστικές περικοπές ή και στην κατάργηση της κρατικής επιδότησης στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και τις συγκοινωνίες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι μεταξύ του 2016-18 αυξήθηκαν τα τιμολόγια του φυσικού αερίου κατά 2.057% (δεν είναι τυπογραφικό λάθος, κατά δύο χιλιάδες πενήντα επτά τοις εκατό), του ηλεκτρικού κατά 1491% και του νερού κατά 996%.
-Τα μέτρα λιτότητας οδήγησαν σε ύφεση την οικονομία (πτώση 2,3% την πρώτη χρονιά, το 2016). Τους εννέα πρώτους μήνες της νέας κυβέρνησης χάθηκαν 120.000 θέσεις εργασίας (άλλες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό στις 180.000), φτωχοποιήθηκε ο πληθυσμός και σημείωσε άνοδο η εγκληματικότητα.
– Στα τέλη του 2017, με τον πληθωρισμό να κλείνει στο 24,8%, η κυβέρνηση ανήγγειλε νέες μειώσεις στον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων και νομοθεσία για «ευέλικτες» μορφές εργασίας. Υπολογίζοντας σε «οικονομίες» 4 δισ. δολ. για το Δημόσιο, μείωσε τους μισθούς και τις συντάξεις σε πραγματικές τιμές (παγώνοντας την αύξησή τους ανάλογα με τον πληθωρισμό), ενώ αύξησε τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 60 στα 63 χρόνια για τις γυναίκες και από τα 65 στα 70 χρόνια για τους άνδρες (σε εθελοντική βάση).
Η οικονομία δεν σταμάτησε να κατρακυλάει το 2018, ενώ συνεχίστηκε η μαζική φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό, που είχε πολλαπλασιασθεί μετά την κατάργηση των περιορισμών οι οποίοι ίσχυαν προηγουμένως. Ο πληθωρισμός από την αρχή του χρόνου μέχρι το τέλος Αυγούστου απογειώθηκε στο 34,4%, την ίδια στιγμή που η οικονομία σημείωνε, την ίδια περίοδο της φετινής χρονιάς, πτώση κατά 4,2%. Σύμφωνα με οικονομολόγους της αντιπολίτευσης, στο κλείσιμο του 2018 ο πληθωρισμός θα πλησιάσει το 50%!
Το εξωτερικό χρέος, που η κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρχνερ άφησε στο 40%, διπλασιάστηκε, και μετά από όλα αυτά δεν είναι τυχαίο ότι ο Μαουρίτσιο Μάκρι προσέφυγε στο ΔΝΤ και μάλιστα δύο φορές: την πρώτη την άνοιξη του 2018 για δάνειο 50 δισ. δολάρια και τον Σεπτέμβριο τη δεύτερη, με συμπληρωματικό ποσό ύψους 7,1 δισ. Με βάση τα Μνημόνια που υπέγραψε, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε σε νέες περικοπές των δαπανών του δημόσιου τομέα.
Η ιστορία του Μάκρι
Ο Μάκρι προέρχεται από αριστοκρατική οικογένεια, η συμμετοχή του στα κοινά ξεκίνησε την εποχή που ήταν πρόεδρος της δημοφιλούς ποδοσφαιρικής ομάδας Μπόκα Τζούνιορς. Τη δεκαετία του ’90, η οικογένεια Μάκρι, στο πλαίσιο των εκτεταμένων ιδιωτικοποιήσεων που τελικώς κατέληξαν στη χρεοκοπία, αγόρασε τα αργεντίνικα ταχυδρομεία. Επειδή η οικογένεια κακοδιαχειρίστηκε την εταιρεία και δεν πλήρωνε όσα είχαν συμφωνηθεί, τα ταχυδρομεία πέρασαν ξανά στο Δημόσιο το 2003, με την οικογένεια Μάκρι να χρωστά έκτοτε στο Δημόσιο 296 εκατομμύρια δολάρια. Όταν ήρθε στην εξουσία, ο Μάκρι ψήφισε νόμο με τον οποίο ουσιαστικά διέγραψε το χρέος της οικογένειας, καθώς τώρα προβλέπεται να πληρώσει μόνο το 1,18% (δεν είναι τυπογραφικό λάθος – ένα κόμμα δέκα οκτώ) του συνολικού χρέους.
Οι αποκαλύψεις από τα Panama Papers έδειξαν επίσης ότι ο Μάκρι βρισκόταν πίσω από off shore εταιρείες, τις οποίες δεν είχε δηλώσει, ως όφειλε, ούτε το 2007, όταν εξελέγη δήμαρχος του Μπουένος Άιρες, ούτε το 2015, όταν έγινε Πρόεδρος. Στα Panama Papaers βρέθηκαν και μια σειρά άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης. «Να είσαι στα Panama αποτελεί σχεδόν προϋπόθεση ώστε να γίνεις σήμερα υπουργός», σχολιάζει ειρωνικά ο Άξελ Κισίλοφ, υπουργός Οικονομικών της προηγούμενης κυβέρνησης υπό την Κριστίνα Κίρχνερ.
«Εδώ δεν υπάρχει κανένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας»
Το βασικό πρόβλημα της τελευταίας, της οποίας η δημοτικότητα ανέβηκε πρόσφατα στο 38%, είναι ακριβώς οι κατηγορίες διαφθοράς που αντιμετωπίζει. Ένας υπουργός της κυβέρνησής της καθώς και ο πρώην αντιπρόεδρος στη δεύτερη θητεία της (2011-15) βρίσκονται στη φυλακή κατηγορούμενοι για οικονομικές ατασθαλίες. Η ίδια η Κριστίνα Κίρχνερ κατηγορείται για 5 υποθέσεις διαφθοράς αλλά και για τη συγκάλυψη της εμπλοκής του Ιράν σε βομβιστική επίθεση εναντίον εβραϊκού πολιτιστικού κέντρου στο Μπουένος Άιρες, στην οποία έχασαν τη ζωή τους 85 άτομα.
Το γεγονός ότι η επίθεση σημειώθηκε το 1984 -και επομένως η ίδια ως Πρόεδρος από το 2007 και μετά δεν είχε κανένα λόγο να την συγκαλύψει- αποτελεί, για τους οπαδούς της την καλύτερη απόδειξη ότι όλες οι κατηγορίες είναι κατασκευασμένες. Παρόμοιες με αυτές που οδήγησαν στη γειτονική Βραζιλία στην πολιτική εξουδετέρωση του δημοφιλούς ηγέτη της Αριστεράς Λούλα ντα Σίλβα και την πρόσφατη εκλογή του ακροδεξιού (στην καλύτερη περίπτωση) Μπολσονάρο.
Η περίπτωση παρόμοιου «δικαστικού πραξικοπήματος», που θα την εμπόδιζε να διεκδικήσει τη προεδρία στις προεδρικές εκλογές του 2019, εμποδίζει την Κίρχνερ να ανοίξει τα χαρτιά της και να δηλώσει αν θα είναι εκ νέου υποψήφια. Είναι όμως βέβαιη ότι η κατάσταση στην Αργεντινή θα επιδεινωθεί δραματικά την επόμενη χρονιά. «Εδώ δεν υπάρχει κανένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας, όπως στην Ευρώπη. Όποιος χάνει τη δουλειά του ή δεν έχει να πληρώσει τους λογαριασμούς του, βρίσκεται στον δρόμο. Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη, αλλά τον ερχόμενο Μάρτιο οι πολίτες θα λένε τι καλά που περνάγαμε τον Νοέμβριο», λέει.
* Ο Στ. Κούλογλου είναι ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΓΗ