Του Βασίλη Μαστρογιάννη
Η παρούσα επιδημιολογική κρίση ,η οποία επηρέασε ολόκληρη την ανθρωπότητα, δεν είναι από αυτές που τελειώνουν εύκολα και δεν θα μπορεί με μιας η κοινωνικοοικονομική ζωή να ξαναρχίσει, από το σημείο που ήταν πριν την έναρξή της.
Με τη σημερινή συγκυρία, κανείς δεν μπορεί να σχεδιάσει με λεπτομέρειες το μέλλον, γιατί αυτό απαιτεί γνώση των σταθερών παραμέτρων του παρόντος.
Παλαιότερα όλοι μιλούσαν για την ανάγκη ανάπτυξης και την εξασφάλιση υλικών αγαθών και ευημερίας για τις κοινωνίες και τον κάθε άνθρωπο.
Σήμερα πολλοί σκέφτονται και προτάσσουν την επιβίωση μέσω της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, στηρίζοντας ένα παραγωγικό μοντέλο προσανατολισμένο στη βιώσιμη ανάπτυξη με παράλληλη προστασία των οικοσυστημάτων.
Είναι καιρός, έστω τώρα, να επιδιωχθεί ένα αναπτυξιακό πρότυπο που θα στοχεύει μεν στη μεγιστοποίηση του ύψους παραγωγής, αλλά και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, τόσο για το σήμερα όσο και για το απώτερο μέλλον.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την τήρηση του κανόνα κόστους -οφέλους με μετρήσιμους δείκτες που θα αφορούν στην κοινωνικοπολιτισμική, την οικονομική και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Κατά συνέπεια η σχέση εξισορρόπησης μεταξύ της εκμεταλλεύσιμης πρώτης ύλης και των παραγόμενων αγαθών,πρέπει να είναι τέτοια που να μην οδηγεί στην υποβάθμιση εν γένει του περιβάλλοντος.
Η τωρινή κρίση απέδειξε ότι τα κράτη ( έστω και με καθυστέρηση) μπορούν να ελέγξουν τις εξελίξεις και να προτάξουν με τη λήψη κάθετων και οριζόντιων μέτρων την προστασία της υγείας και της ζωής του ανθρώπου.
Η εμπέδωση ότι αυτή η προστασία περνάει μέσα από την διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος, θα σταματήσει τον άκρατο ανταγωνισμό και θα αναστρέψει την καταστροφή, σημάδια της οποίας έχουμε ήδη αρχίσει να βιώνουμε.
Οι δορυφορικές εικόνες πάνω από τις βιομηχανικές περιοχές πριν από τον κορονοϊό και μετά από τη λήψη μέτρων, είναι ενδεικτικές και προσδιορίζουν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν την επόμενη μέρα.
Προσοχή όμως, δεν προτείνεται η διακοπή της εξέλιξης και της ανάπτυξης, αλλά η ισχύς του ΄΄μέτρου΄΄ με την αυστηρή τήρηση των κανόνων της αειφορίας που θα επιτρέψουν και στις επόμενες γενιές να βρουν το ποσοστό των ανανεώσιμων πόρων που τους αναλογεί κι έτσι να μπορέσουν να ζήσουν και να δημιουργήσουν στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των γενεών .
Η άμβλυνση των ανισοτήτων (οικονομικών, κοινωνικών κλπ) διεθνώς, είναι αυτή που θα βοηθήσει στην εξισορρόπηση του συστήματος, αλλά και στον αναγκαίο σεβασμό προς το περιβάλλον. Είναι αυτή που θα οδηγήσει την ανθρωπότητα να δει με άλλο μάτι το μέλλον της, πέρα από τις εγωιστικές παντοκρατορίες και τις επιδιώξεις για απόλυτη κυριαρχία.
Ο δρόμος προς αυτή την κατεύθυνση περνάει μέσα από την ισχυροποίηση των κοινωνιών και συνακόλουθα μέσα από την ισχυροποίηση των λειτουργιών και θεσμών της οργανωμένης Πολιτείας, η οποία πρέπει να στέκει πολύ ψηλότερα από τους ΄΄κυρίαρχους΄΄ της αγοράς και από τις ΄΄ομάδες πίεσης΄΄ παγκοσμίως.
Μπορεί το ΑΕΠ μιας Χώρας να αποτελεί τον δείκτη με τον οποίο μετριέται η οικονομική της ανάπτυξη και η επιτυχία , αλλά σαφώς δεν μπορεί να καθορίσει ούτε να προσδιορίσει την ποιότητα της ζωής, την ευτυχία και την ευημερία των πολιτών της.
Η λογική του “μέτρου” και της αειφορίας στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η δίκαιη αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου και η ίση κατανομή βαρών, ανάλογα με τις δυνατότητες ενός εκάστου[αλλά και κάθε χώρας], είναι αυτό που θα διασφαλίσει την ισορροπία στον ίδιο τον πλανήτη και συνακόλουθα τη βιωσιμότητα του ανθρώπινου είδους στο σύνολό του.
- Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου