Συνέντευξη στη Νίνα Μελισόβα
Η ισπανική κοινωνία παραμένει διχασμένη ως προς την αντιμετώπιση του φρανκικού παρελθόντος της κι αυτό το πληρώνει ακόμη και σήμερα, όπως φάνηκε με τη βίαιη αντιπαράθεση στην Καταλονία αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου. Μετά από ένα οδοιπορικό «ευαισθητοποίησης» των πολιτικών και της κοινής γνώμης που έκανε ομάδα ευρωβουλευτών, ο έλληνας ευρωβουλευτής τονίζει ότι η Ισπανία είναι η δεύτερη χώρα μετά την Καμπότζη σε μαζικούς τάφους και εξαφανισμένους από την περίοδο του Φράνκο, για τους οποίους δεν έχουν δοθεί ακόμη απαντήσεις.
Για την άνοδο των ακροδεξιών και νεοφασιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη, τονίζει ότι τη βλέπουμε παντού, με την περισσότερο ή λιγότερο άγρια μορφή της. Αν τα πράγματα συνεχίσουν να προχωρούν με τις σημερινές προϋποθέσεις, προβλέπει ότι η ακροδεξιά στις ευρωεκλογές του 2019 θα αυξήσει τις δυνάμεις της.
Συνέντευξη του Στ. Κούλογλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη Νίνα Μελισόβα:
ΕΡ:Συμμετείχατε σε μια ομάδα ευρωβουλευτών που έκανε ένα οδοιπορικό στην Ισπανία, προκειμένου να αποτυπώσει τα ίχνη της φρανκικής περιόδου
-Ναι, ήταν ένα οδοιπορικό που οργάνωσε μια ομάδα ιστορικής μνήμης στο ΕΚ, συγκροτημένη από ευρωβουλευτές διαφόρων πολιτικών ομάδων, με σκοπό να γίνει γνωστό το καθεστώς ατιμωρησίας που υπάρχει στο ισπανικό κράτος για τα εγκλήματα του καθεστώτος του Φράνκο, αλλά και οι πράξεις με τις οποίες συστηματικά τιμάται και σήμερα το δικτατορικό και φασιστικό καθεστώς.
Εχει σημασία να πούμε κάποιους αριθμούς: Μεταξύ του 1936 -που έκανε το πραξικόπημα ο Φράνκο- και του 1945, έχασαν τη ζωή τους 160.000 άτομα, θύματα του εμφυλίου αλλά και των διώξεων ως την εδραίωση του φρανκικού καθεστώτος. Από την περίοδο εκείνη υπάρχουν επίσης πάνω από 2.000 μαζικοί τάφοι και πάνω από 100.000 εξαφανισμένοι. Πρέπει να τονίσουμε ότι η Ισπανία είναι το δεύτερο κράτος μετά την Καμπότζη που έχει τόσους μαζικούς τάφους και τόσους εξαφανισθέντες, ενώ πάνω από 600.000 είχαν περάσει εκείνη την περίοδο από στρατοδικεία.
ΕΡ: Ποια κρατάς ως πιο σημαντική εντύπωση;
-Πήγαμε στο Μνημείο της Κοιλάδας των Πεσόντων, ένα τεράστιο, «μουσολινικό» κτίριο, τρεις φορές μεγαλύτερο από το μουσείο της Ακρόπολης, με μορφή μεταξύ μνημείου και εκκλησίας. Κατασκευαζόταν επί 10 χρόνια, από πολιτικούς κρατούμενους και ολοκληρώθηκε το 1959.
Είναι ένα μνημείο αφιερωμένο σ΄ αυτούς που έπεσαν υπέρ της πατρίδας και υπέρ του Φράνκο. Εκεί μέσα υπάρχει ο τάφος του Φράνκο, ο οποίος τιμάται κανονικά, με τελετουργικό και κατάθεση λουλουδιών. Υπάρχει επίσης ο μεγαλύτερος μαζικός τάφος της Ισπανίας, στον οποίο έχουν ταφεί 33.847 άνθρωποι. Εξ αυτών, οι 12.500 δεν έχουν αναγνωριστεί. Μέσα σ αυτό το κτίσμα υπάρχει ακόμη ένας μαζικός τάφος των αντιπάλων του Φράνκο, ο οποίος είναι κλειστός και δεν επιτρέπουν στις οικογένειες να τον ανοίξουν για να κάνουν αναγνώριση των πτωμάτων.
Άλλη συγκλονιστική εμπειρία μας περίμενε στην πόλη Σαν Λορέντζο ντ Εσκοριάλ, όπου ακούσαμε μαρτυρίες των κατοίκων, μεταξύ των οποίων τη συγκινητική μαρτυρία μιας 90χρονης γυναίκας της οποίας ο πατέρας ήταν δήμαρχος στην πόλη αυτή, όπου τον συνέλαβαν και τον εκτέλεσαν.
Στο νεκροταφείο της ίδιας πόλης υπάρχει μαζικός τάφος με 84 αντιφασίστες που θάφτηκαν εκεί αφού εκτελέστηκαν, μεταξύ των οποίων πολλοί δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι της περιοχής. Οι απόγονοι των θυμάτων κρατώντας τις φωτογραφίες των χαμένων συγγενών τους μας εξήγησαν ότι δεν τους αφήνουν να κάνουν εκταφή να βρουν τα κόκκαλα των δικών τους και να τα θάψουν κανονικά.
ΕΡ: Για να μην αναμοχλεύονται τα πάθη; Για λόγους κοινωνικής ειρήνης;
-Αυτό υποστηρίζει η συντηρητική κυβέρνηση. Ωστόσο, το 2007 η σοσιαλιστική κυβέρνηση Θαπατέρο πέρασε έναν νόμο ιστορικής μνήμης που έδινε χρήματα προκειμένου να ανοίξουν μαζικοί τάφοι από τον εμφύλιο, να αποκαθηλωθούν τα αγάλματα και τα μνημεία του Φράνκο και να αλλάξουν τα ονόματα χώρων και δρόμων που συνδέονται με το φρανκικό καθεστώς. Αλλά όταν ήρθε στην εξουσία το Λαϊκό Κόμμα αυτά σταμάτησαν, με το επιχείρημα ότι αναμοχλεύουν τα πάθη. Εν τω μεταξύ ο φρανκισμός τροφοδοτείται από τέτοια μνημεία, όπως αυτό στην Κοιλάδα των Πεσόντων όπου τιμάται και υμνείται ο Φράνκο και το καθεστώς του.
ΕΡ: Βλέπετε τον κίνδυνο αναζωπύρωσης νεοφασιστικών κινημάτων στην Ευρώπη;
– Γίνεται ήδη αυτό. Στην Ισπανία, η παλιά φασιστική δεξιά έχει ανακυκλωθεί μέσα στο Λαϊκό Κόμμα. Σε αντίθεση με την Ελλάδα και την Πορτογαλία, όπου έγινε μια ριζική αλλαγή, περνώντας από τη δικτατορία στη δημοκρατία, στην Ισπανία δεν υπήρξε κάτι τέτοιο. Το παλιό καθεστώς, μετά τον θάνατο του Φράνκο μετακινήθηκε και μπήκε στο Λαϊκό Κόμμα, γι αυτό μέσα από το κόμμα αυτό αναβιώνουν παλιές πρακτικές. Το είδαμε στον τρόπο που αντιμετώπισαν την Καταλονία – ανεξάρτητα από τα λάθη των καταλανών ηγετών. Ο τρόπος που αντιμετώπισαν τις διεκδικήσεις της Καταλονίας ήταν καθαρά φρανκικός. Θυμίζει τόσο την απέχθεια που είχε ο Φράνκο απέναντι στην Καταλονία, όσο και τις μεθόδους βίαιης καταστολής των ανεξαρτησιακών διεκδικήσεων. Υπάρχει μια σύνδεση του τότε με το τώρα.
ΕΡ: Βλέπετε έναν κίνδυνο γενικότερα στην Ευρώπη;
-Η ακροδεξιά με τη μια ή την άλλη μορφή, άγρια ή λιγότερο άγρια ανεβαίνει παντού. Από την πιο νεοναζιστική μορφή που παίρνει στην Ελλάδα ή την Ουγγαρία, όπου έχουμε καθαρά νεοναζιστικά κόμματα με στρατιωτική δομή, μέχρι την πιο «light» εκδοχή που είναι η Λεπέν και ο Σαλβίνι.
ΕΡ: Ποια είναι η προβολή αυτών των δυνάμεων στο ΕΚ;
-Υπάρχει η ακροδεξιά ομάδα που έφτιαξε η Λεπέν, η ENF (Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας), η οποία αν συνεχίσουν όπως πάνε τα πράγματα, θα είναι πιο ισχυρή στην επόμενη ευρωβουλή. Αυτή τη στιγμή η ENF είναι η μικρότερη με 36 μέλη και με πυρήνα το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο. Είναι κάτι που κατάφερε να χτίσει από την αρχή η Μαρίν Λεπέν. Δεν ήταν εύκολο γιατί για τη σύσταση ευρωομάδας χρειάζονται τουλάχιστον 24 βουλευτές από 7 χώρες. Για να το καταφέρει, συμμάχησε με τον ακροδεξιό Ολλανδό Βίλντερς, με τον Σαλβίνι από τη Λέγκα του Βορρά, το Κόμμα της Ελευθερίας της Αυστρίας, τους ακροδεξιούς Φλαμανδούς του Βελγίου, τους Πολωνούς της Νέας Δεξιάς και κάποιους από το βρετανικό Independence party του Φάρατζ.
ΕΡ: Γιατί αναμένετε αύξηση της ENF στις επόμενες ευρωεκλογές;
-Η ομάδα αυτή θα αυξηθεί γιατί βλέπουμε άνοδο της ακροδεξιάς σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, σε Ιταλία, Ολλανδία, Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία.
Στο ΕΚ έχουμε την εγγονή του Μουσολίνι, η οποία είναι ακροδεξιά και πρέπει να σημειώσουμε ακόμη την άνοδο του ιταλικού κόμματος Αδελφοί της Ιταλίας που συμμετείχε στην δεξιά συμμαχία στις πρόσφατες ιταλικές εκλογές και είναι ανακύκλωση ενός φασιστικού κόμματος
ΕΡ: Μετά απ αυτό το οδοιπορικό, ποιο είναι το μήνυμα που πήρατε ή θα στέλνατε;
-Οι χώρες που δεν ξεκαθαρίζουν και δεν συμφιλιώνονται με το παρελθόν τους έχουν μια ανοιχτή πληγή που κάθε τόσο αιμορραγεί κι αυτό το βλέπουμε στην περίπτωση της Ισπανίας με την Καταλονία. Ανεξάρτητα από τα λάθη που έκαναν οι ηγέτες υπέρ της ανεξαρτησίας, ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε η Καταλονία, ήταν χαρακτηριστικός μιας φρανκικής αντίληψης, ήταν δηλαδή οι απόγονοι του Φράνκο που αναζωπύρωσαν το κίνημα στην Καταλονία ειδάλλως θα το είχαν αντιμετωπίσει πιο δημοκρατικά και δεν θα είχε πάρει ποτέ αυτές τις διαστάσεις.
ΕΡ: Εννοείτε μια συνταγματική αναθεώρηση που ευνοούσε την Καταλονία και δεν έγινε τελικά…
-Είχε ψηφιστεί από την κυβέρνηση των σοσιαλιστών μια αναθεώρηση που έδινε μεγαλύτερη αυτονομία στην Καταλονία, την οποία ανέτρεψε το 2009 το Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας. Από κει ξεκίνησε η αντιπαράθεση, γιατί περιόρισε την αυτονομία που τους δόθηκε και στη συνέχεια, στη διάρκεια της κλιμάκωσης της σύγκρουσης, ιδίως τους τελευταίους μήνες έγινε φανερό ότι τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούσε η πλευρά της Μαδρίτης είχαν συχνά αντληθεί από τη διαμάχη και το λεξιλόγιο του Φράνκο.
Στην Ισπανία επειδή δεν έγινε καμία κάθαρση, η κοινωνία είναι διχασμένη πάνω σ’ αυτό. Είναι οι άνθρωποι που δεν μπορούν να θάψουν τους συγγενείς τους και μην ξεχνάμε ότι η Ισπανία μετά την Καμπότζη είναι η χώρα με τους περισσότερους μαζικούς τάφους και τους περισσότερους εξαφανισμένους χωρίς να ξέρουμε ακόμη ποιοί είναι και τι απέγιναν.
ΑΠΟ ΤΟ ΑΠΕ ΜΠΕ