Του Παύλου Αλέπη
Η τηλεόραση είναι κάτι πολύ σοβαρό για να μιλήσεις γι’ αυτήν απολύτως σοβαρά. Να πεις μερικές αλήθειες και να αφήσεις τον άλλον να τις δει, είναι το πιο σωστό.
Ακόμα η τηλεόραση έχει μεγάλη δύναμη. Έχει την δύναμη και την αμεσότητα της εικόνας και αυτό θα ‘χει πάντα θέση στη ζωή μας. Ενδέχεται, με την λαθεμένη της χρήση, να χάσει την πρωτοκαθεδρία της, αλλά να χαθεί τελείως αποκλείεται. Το λέω αυτό, γιατί τα νεώτερα Μέσα, δηλαδή το διαδίκτυο, έχει υπερκεράσει την ενημέρωσή απο την ΤΒ στις νέες γενιές. Έπεται και συνέχεια..
Στην χώρα μας, δεν ξεχνάμε πως η τηλεόραση απευθύνεται σε Έλληνες και αντιμετωπίζεται Ελληνικά. Δημιουργεί, μιμείται, αντιγράφει προσπαθεί και δοκιμάζει ό,τι νομίζει πως ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία του Έλληνα και της Ελληνίδας. Ξεκίνησε η ΤΒ αυθαίρετα, μεγαλώνει με αόριστους κανόνες ή και χωρίς κανόνες και πορεύεται πέρα δώθε με καλές και κακές στιγμές. Το πιο σταθερό ενδιαφέρον όλων μας, των ενδιαφερομένων, είναι να διατηρούμε το δικαίωμα για κριτική αταλάντευτο. Αν αυτό, τελειώσει, τελείωσε και η τηλεόραση.
Οι θεσμικοί κανόνες της είναι σαν τους ελληνικούς νόμους. Άλλοτε τηρούνται, άλλοτε αλλάζουν, παρακάμπτονται και τροποποιούνται. Οι θεατές της σχεδόν πάντα αμήχανοι ζαλισμένοι και καχύποπτοι. Αντιλαμβάνονται από διαίσθηση κυρίως όχι από γνώση, πως πίσω απο την δωρεάν παραχώρηση της ψυχαγωγίας και της ενημέρωσης τους, καραδοκεί η χειραγώγηση. Αλλά επειδή είναι γνήσιοι Έλληνες το δεν βαριέσαι σπρώχνει δυνατά.
Πριν χρόνια ρώτησαν το Γενικό Διευθυντή της ΕΡΤ Γιώργο Ρωμαίο πότε η ΕΡΤ θα γίνει BBC και αποστομωτικά απάντησε πως αυτό θα συμβεί αυτόματα, όταν οι Έλληνες γίνουν Βρετανοί. Τότε τα κανάλια ταν μόνο κρατικά. Αργότερα, θα θυμάστε, αποκτήσαμε και ιδιωτικά.
Όμως αυτό δεν άλλαξε βέβαια την νοοτροπία. Τα δημόσια κανάλια πάντα θεωρούσαν πως το κυβερνών κόμμα ήταν ικανό να καθορίζει την ενημέρωση και την ψυχαγωγία των πολιτών. Τα δε ιδιωτικά αντελήφθησαν πως η διαχείριση των καναλιών, τα καθιστούσε ευθέως, άνετα, συμμέτοχους στην εξουσία. Οι κυβερνήσεις ανεβοκατέβαιναν, η Δικαιοσύνη κατέγραψε το νομικό κενό, τα προγράμματα έτρεχαν, εκλογές δημοψηφίσματα εν μέσω.…απροειδοποίητης κρίσης και τότε όλοι είδαν πως δεν πάει άλλο.
Στο μεταξύ είχε ρυθμιστεί τσάτρα-πάτρα ένα παρόμοιο μοντέλο με τις ψηφιακές πλατφόρμες. Μια για την δημόσια τηλεόραση και μια για τους ιδιώτες. Τότε, δηλαδή πριν λίγο καιρό και με αιτία και αφορμή πως 27 χρόνια δεν πλήρωναν νοίκι για τις δημόσιες συχνότητες οι ιδιώτες, άρχισε η μεγάλη τριβή. Αμφισβητήθηκε με θόρυβο, το δωρεάν και επιχειρήθηκε η έντεχνη νέα ιδιοκτησιακή χαρτογράφηση του τηλεοπτικού τοπίου. Αμφισβητήθηκε το ποιος έχει το πάνω χέρι η πολιτική ή το επιχειρείν… Και άρχισαν πάλι τα Ελληνικά θαύματα.
Έγινε διαγωνισμός με φρουρούμενους έγκλειστους καναλάρχες που πήραν τα αποτελέσματα και έτρεξαν στους δικηγόρους...Έτρεξαν βέβαια και στα αντιπολιτευόμενα κόμματα να βρουν δίκιο. Τότε όλοι θυμήθηκαν πάλι με Ελληνικό τρόπο πως υπάρχει Σύνταγμα, ανεξάρτητη αρχή, συμβούλιο των Προέδρων στην Βουλή και τέλος, συμβιβασμός για να ορισθούν τα μέλη της…ανεξάρτητης αρχής...
Όπως ξέρετε τώρα, έχουμε επί τάπητος τα καυτά ερωτήματα. Θα καταφέρουν να βρουν βούληση και δύναμη να επιβάλουν πλαίσιο εκπομπής των καναλιών; Θα μπορέσουν με ενάργεια να νομοθετήσουν στην μελλοντική τάξη πραγμάτων; Πόσα θα είναι τα νόμιμα κανάλια΄ Και φτάσαμε πάλι με κύκλο, εκεί που ήμαστε, στις ευχές... Φώτιση,δύναμη και καλή τύχη στα μέλη του ΕΡΣ.
Χωρίς κακεντρέχεια αρκετοί σκέφθηκαν τον ορισμό της Καμήλας. Ξέρετε τι είναι καμήλα; Μα ένα άλογο ιπποδρόμου, σχεδιασμένο από επιτροπή. Και γιατί το λένε αυτό. Μα γιατί και το τέλειο νομοθέτημα να σχεδιάσει η επιτροπή θα είναι προϊόν συμβιβασμού και θα απευθύνεται σε Έλληνες. Τι και πώς θα εφαρμόσουμε, ο Θεός και η ψυχή μας.
Ήδη η νεολαία μας, γελά με την ένδειξη πως τις τελευταίες βδομάδες, χωρίς δελτία ειδήσεων και ενημερωτικές εκπομπές,το MEGA CHANEL είναι μπροστά σε τηλεθέαση. Θαύμα, Ελληνικό θαύμα... Έπειτα είναι μια χρεοκοπημένη αγορά, διαφημιστική αγορά μπορεί να σχεδιαστεί σωστά ένα μακροχρόνιο μέλλον; Και ποιο μοντέλο να ακολουθήσει εκείνο του βλέπουμε και κάνουμε;
Η τηλεόραση που ξέρουμε, όπως την ξέρουμε, δεν θα υπάρξει ξανά για όλους. Οι εξελίξεις τρέχουν και ήδη αλλάζουν πολλά. Για να δεις μια ταινία η μια σειρά και μάλιστα την ώρα που θες, υπάρχει το NETFLIX με μικρό κόστος και σύντομα και με ελληνικούς υπότιτλους. Τα αθλητικά γεγονότα άφθονα προσφέρονται απο την συνδρομητική που γίνεται ολοένα φθηνότερη. Θες ντοκιμαντέρ, ιστορικά, κουτσομπολιά, μόδα, ταξιδιωτικά τα πάντα στο χέρι και στο πορτοφολάκι σου.
Το δωρεάν τελειώνει και για τις συχνότητες και για τον πολίτη. Κάτι θα μείνει, μην φοβάστε, αλλά αυτό που θα μείνει, δεν θάναι το κρίσιμο... Θα μείνει βέβαια το δικαίωμα για κριτική, αλλά τι να την κάνεις σκέτη κριτική για κάτι που δεν έχεις δει; Γιατί τα μεν κανάλια δεν ξεκαθαρίζουν ποτέ τι θεατές θέλουν. Αυτούς που βλέπουν ή αυτούς που κοιτάζουν;
Το ίδιο και ενδόμυχα οι τηλεθεατές. Θέλουν και να βλέπουν και να κοιτάζουν, και να κριτικάρουν και να βρίζουν και πάντα να φταίνε οι άλλοι. Είπαμε, ο Ελληνικός δρόμος. Αν πάντως έντιμα και αποστασιοποιημένα θέλει να δει κάτι απ;o το μέλλον δεν θα απομονώσει το τι συμβαίνει στο ελληνικό τηλεοπτικό τοπίο.
Δεν θα το πάρει σοβαρά και δεν θα δεσμευθεί στα όσα πουν οι αυθεντίες. Εδώ οι σημαντικότεροι της τηλεόρασης θεσμοί έχουν χάσει την αξιοπιστία τους. Το πώς και αν τις επανακτήσουν, αφορά φιλόσοφους και μελετητές κοσμοθεωριών... Αυτοί θα απαντήσουν το πως αλλάξαμε εποχή, όχι πόσα κανάλια σηκώνει η αγορά.
Η τηλεόραση φωτογράφησε την ιστορία. Από τον ιδρωμένο Νίξον που έχασε, από τον κουλ Τζον Κένεντι, την τηλεαπάτη με τον κορμοράνο και το αεροπλάνο του τρομοκράτη να πέφτει στους δίδυμους πύργους οι σελίδες γύρισαν. Το ίδιο και οι οθόνες. Τα κομμένα κεφάλια από τον ISIS δεν τα είδαμε, ούτε τους επανασχεδιαζόμενους χάρτες στα εύφλεκτα σημεία του πλανήτη. Στην Ειδομένη, στο Καλαί, στην Λαμπεντούσα διαλεγμένες οι εικόνες. Σταματάω εδώ για να πάρει ο τηλεθεατής την σκυτάλη...
Όσο γι’αυτούς που σταματούν στους δικούς μας καναλάρχες, στην Ελένη, την Τατιάνα, την Κωνσταντίνα και την Φαίη αλλάζει το πράγμα. Οι υπόλοιποι πρέπει να σκεφτόμαστε πως και για την τηλεόραση ισχύει ό,τι και στην ζωή. Το εξέφρασε θαυμάσια ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Κανείς δεν μπορεί να ανέβει στην πλάτη σου, αν δεν σκύψεις.