Του Γ. Λακόπουλου
Σύμφωνα με σχόλιο του πρώην υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά , στην Άγκυρα « ο Δένδιας κοιτούσε στο εσωτερικό της χώρας και ακόμα περισσότερο στο εσωτερικό της ΝΔ».
Πολιτικός παράγων που γνωρίζει καλά το κλίμα στην κυβερνητική παράταξη υπογράμμισε στο Α. Π: « Ούτε ο ίδιος αντιλαμβάνεται πόσο μέσα έπεσε σ’ αυτό».
Η ερμηνεία ότι ο υπουργός Εξωτερικών αντέδρασε έντονα μπροστά στον Τούρκο συνάδελφό του, απλώς για να ενισχύσει το πολιτικό προφίλ του είναι επιδερμική.
Σύμφωνα με πολλές ενδείξεις, από καιρό, ο Νίκος Δένδιας ήθελε να «κάψει» την πολιτική που προωθεί στα ελληνοτουρκικά από την αρχή της διακυβέρνησης Μητσοτάκη το Μέγαρο Μαξίμου. Ερήμην του ιδίου – και εμφανώς δεν τον βρίσκει σύμφωνο.
Η ευκαιρία δόθηκε στη συνέντευξη με τον Τσαβούσογλου- και την εκμεταλλεύτηκε -έχοντας αίσθηση τι κάνει. Σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές, αν δεν ήταν αυτό, θα εύρισκε άλλη ευκαιρία, πριν αναχωρήσει για την Αθήνα.
Αυτή η παρατήρηση δείχνει λογική, αν συνδυαστεί με την εμφανή απόκλιση των δημοσίων τοποθετήσεων Μητσοτάκη και Δένδια, για το είδος και το εύρος των διάφορων Ελλάδας – Τουρκίας.
Συνεπώς και για το είδος της συμφωνίας που θα μπορούσε κα προκύψει σε μια συνάντηση Μητσοτάκη -Ερντογάν, την οποία οι συνεργάτες του Πρωθυπουργού δεν έκρυβαν ότι ετοίμαζαν εντός του προσεχούς θέρους.
Αντικειμενικά μετά το «επεισόδιο» της Άγκυρας, αυτή η συνάντηση αναβάλλεται, αν δεν ματαιώνεται οριστικά. Ό,τι και αν είχε κατά νου ο Πρωθυπουργός, ως εξέλιξη στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ακυρώνεται.
Όσοι ασπάζονται την ερμηνεία ότι ο υπουργός Εξωτερικών πήγε στην Άγκυρα για να ενισχύσει τη δική του εκδοχή στα ελληνοτουρκικά και να αποδυναμώσει την πρωθυπουργική σημειώνουν ότι αυτή η εκδοχή δεν είναι προσωπική.
Πέρα από την συνυπογραφή της από την ελληνική διπλωματία είναι και η συλλογική εκδοχή του κόμματος του και της ευρύτερης συντηρητικής παράταξης- από την εποχή του παλαιού Καραμανλή.
Προσθέτουν μάλιστα ότι αυτή η πολιτική βρίσκεται σε ευθεία σύγκρουση με τη «λογική του Ελσίνκι», που προσπάθησε να φέρει στο προσκήνιο ο Κώστας Σημίτης το τελευταία διάστημα –εμφανώς για να πριμοδοτήσει την πολιτική Μητσοτάκη, που δεν απέχει.
Η άμεση αντίδραση του Καραμανλή
Η άμεση αντίδραση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, ερμηνεύθηκε ως συμπληρωματική όσων είπε τον Οκτώβριο του 2019 στο «Βελλίδειο»: απόρριψη των συμβιβασμών, για τους οποίους πιέζουν «εταίροι και σύμμαχοι».
Για να το αναδεικνύει τόσο εμφατικά, προφανώς θεωρεί ότι ο Μητσοτάκης τουλάχιστον το συζητάει.
Στα κίνητρα του Δένδια ορισμένοι προσθέτουν και τα αντανακλαστικά του μετά το φιάσκο της πρόσφατης επίσκεψης Μητσοτάκη στη Λιβύη.
Σχετικά με το τελευταίο δεν δείχνει άσχετο ότι μετά την Άγκυρα πήγε στην Τρίπολη. Όπως σχολίαζε πρώην υπουργός: «Φαίνεται ότι ο κύριος Μητσοτάκης δεν πήγε στη Λιβύη για να διασφαλίσει τα συμφέροντα της χώρας αλλά τα συμφέροντα κάποιων ολιγαρχών».
Σε ό,τι αφορά το εσωκομματικό τοπίο μετά την στάση Δένδια πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν όσα θα επακολουθήσουν στην κυβερνητική παράταξη, θα έχουν αναλογίες με όσα έγιναν στο… ΠΑΣΟΚ το 2011.
Όταν η αναγγελία του τότε Πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου για Δημοψήφισμα, που θα έθετε σε κίνδυνο την υπόσταση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πυροδότησε διεργασίες που τον οδήγησαν, σε παραίτηση- μετ’ επαίνων.
Αυτό διέσωσε την πορεία αποτροπής από την επίσημη χρεοκοπία, όπως συμφωνήθηκε με αντάλλαγμα το δεύτερο Μνημόνιο. Αυτό που τίθεται προς διάσωση τώρα, είναι επίσης εθνικής σημασίας.
Δεν λείπουν και όσοι παραλληλίζουν τις διεργασίες στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ -που εκφράζουν ενεργώς οι παρεμβάσεις όχι μόνο του Δένδια, αλλά και των Καραμανλή και Παυλοπούλου-, με τις αντιδράσεις στις κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ του 1997.
Όταν λίγο έλειψε να πέσει η κυβέρνηση Σημίτη, μετά την συμφωνία της Μαδρίτης. Τότε η «ζημιά» είχε ήδη γίνει, τώρα πρόκειται για πρόληψη.
Με άλλα λόγια στη ΝΔ υπάρχει ανομολόγητη συλλογική «αντίσταση» στο ενδεχόμενο μιας ελληνοτουρκικής συμφωνίας που θα περιέχει ελληνικές «λογικές» υποχωρήσεις, όπως προκύπτει από συγκεκριμένες πληροφορίες σε συνδυασμό με δημόσιες τοποθετήσεις του Πρωθυπουργού.
Για την ακρίβεια φημολογείται ότι υπάρχει προειλημμένη απόφαση – ή έστω προδιάθεση- για παραίτηση από την ΑΟΖ Καστελόριζου και συνδυασμό της Χάγης με την ελληνική παραίτηση από το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια.
Θυελλώδεις εξελίξεις στην κυβερνητική παράταξη
Ακόμη πιο αντηχητικές, για τους κυβερνητικούς βουλευτές της και υπουργούς, είναι οι πληροφορίες ότι ο Πρωθυπουργός δεν απορρίπτει την «ιδέα» του πρώην Αμερικανού υπουργού Πομπέο – για «περιορισμό του στρατιωτικού αποτυπώματος στη περιοχή».
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συμφωνία που θα προβλέπει απόσυρση “μέρους του οπλισμού” από τα ελληνικά νησιά, με αντάλλαγμα την σχετική οπισθοχώρηση της “στρατιάς Αιγαίου» σε κάποια απόσταση από την ακτή.
Ορισμένοι μάλιστα εντυπωσιάσθηκαν που ο Ν. Δένδιας παραδέχθηκε εμφατικά ενώπιον του Τσαβούσογλου ότι τα νησιά έχουν στρατό, γιατί «απειλούνται από κάπου».
Υπάρχουν πληροφορίες ότι στο υπουργείο Εξωτερικών απορούν γιατί ο Πρωθυπουργός δεν έχει θέσει ως τώρα ως προϋπόθεση για να προχωρήσουν οι διερευνητικές στον επόμενο γύρο να αναγνωρίσει η Τουρκία το διεθνές δίκαιο.
Διακρίνουν ότι μπορεί να μπορεί να προχωρήσει το διάλογο, χωρίς αυτή την κομβική εξέλιξη. Θα ήταν παράδοξο, όσο να προσχωρήσει οποιασδήποτε συμφωνία για διαιτησία -έστω μόνο για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ – χωρίς να αρθεί το casus belli.
Ακόμη πιο σημαντικό είναι -και προφανώς δεν είναι τυχαίο ότι το ανέδειξε ο Κ. Καραμανλής- να τεθεί υπό την κρίση του δικαστηρίου της Χάγης, οτιδήποτε αφορά ζητήματα ελληνικής κυριαρχίας, ή κυριαρχικών δικαιωμάτων στην περιοχή. Η συνεχής αρθρογραφία Παυλοπούλου- Βαληνάκη ενισχύει τη θέση ότι αυτό θα ήταν αδιανόητο.
Επ’ αυτού, ο ενημερωμένος Ν. Κοτζιάς έλεγε πρόσφατα ότι «το θέμα δεν είναι ποια διαφορά έχουμε την Τουρκία, αλλά ποιο ζήτημα θα καταλήξει σε διαιτησία ή σε δικαστήριο». Με δεδομένο ότι η Τουρκία επιδιώκει να εντάξει και άλλα θέματα στην αρμοδιότητα της Χάγης- χωρίς καν να την αναγνωρίζει. Κυρίως ότι θεωρεί «γκρίζες ζώνες»
Καθώς υπάρχει συσκότιση για τους πρωθυπουργικούς σχεδιασμούς και ορισμένες συζητήσεις κρίνονται κυρίως στο παρασκήνιο, όλο και περισσότεροι συγκλίνουν ότι τίποτε δεν έγινε τυχαία στη συνέντευξη Δένδια-Τσαβούσογλου. Η εξέλιξή της, αν δεν ενόχλησε, πάντως δεν ικανοποίησε το Μέγαρο Μαξίμου, παρότι έσπευσε να βάλει και τον Πρωθυπουργό στο κάδρο της «υπερηφάνειας».
Ο τρόπος που διαχειρίστηκε τα πράγματα επί τουρκικού εδάφους ο υπουργός Εξωτερικών, μπορεί να κρίθηκε ασύμβατος με την ορθόδοξη διπλωματία από κάποιες πλευρές, αλλά βγάζει νόημα: προδιαγράφει θυελλώδεις εξελίξεις στην κυβερνητική παράταξη.
