Του Νίκου Λακόπουλου
To debate των έξι υποψηφίων του ΠΑΣΟΚ στην ΕΡΤ ωφέλησε κατά γενική ομολογία το κόμμα και την ίδια την ΕΡΤ και έβλαψε τον ΣΥΡΙΖΑ με τον οποίο κανένας δεν ασχολήθηκε -σα να μην υπάρχει.
Αν το θέμα είναι αν οι εκλογές στο ΠΑΣΟΚ θα αναδείξουν πρωθυπουργό -πέρα από πρόεδρο του κόμματος και αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης- μάλλον δεν υπάρχει τέτοιο πρόσωπο ανάμεσα στους υποψήφιους.
Αν και τρεις-τέσσερις υποψήφιοι είναι… έτοιμοι να κυβερνήσουν κι έχουν και πρόγραμμα μάλλον ο επόμενος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ θα πρέπει πρώτα να γίνει πρόεδρος του όλου ΠΑΣΟΚ και κυρίως να συσπειρώσει δυνάμεις που βρίσκονται έξω από αυτό αριστερά και δεξιά του.
Οι υποψήφιοι για την προεδρία του κόμματος δεν έχουν αυτή την εμβέλεια καθώς έχουν το φοβικό σύνδρομο μήπως τους χαρακτηρίσουν δεξιούς ή αριστερούς. Κι έτσι η πολιτική “αυτονομία” βολεύει ένα κόμμα με σημάδια αμνησίας που δεν ξέρει τελικά ποιο είναι και πού ανήκει.
Μέσα σε τρεις ώρες, όπου δεν ακούστηκε καθόλου το όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου, οι έξι υποψήφιοι με αναφορές στο “πατριωτικό” ΠΑΣΟΚ και την σοσιαλδημοκρατία έδειξαν λίγο ή πολύ δεν θυμούνται πολλά για το κόμμα που μαζί με τις μεγάλες νίκες έχει και ιστορικά βάρη -που το οδήγησαν από το 48 στο 4%.
Εκφράζοντας ο καθένας μια πλευρά του ΠΑΣΟΚ -με υπαινιγμούς για το ποιος είναι πιο πολύ ΠΑΣΟΚ ή ακόμα και αν… είναι ΠΑΣΟΚ- οι υποψήφιοι μάλλον δεν μπόρεσαν να εκφράσουν το “όλο” Κίνημα, ούτε τη “μεγάλη δημοκρατική παράταξη” την οποία υπόσχονται με ποσοστά διπλάσια και τριπλάσια από το 13%.
Θέλουν ένα κόμμα που δεν… θυμούνται
Ο Νίκος Ανδρουλάκης εξ αρχής έχει επιχειρήσει να εγκλωβίσει το κόμμα σε ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, όπως και η Άννα Διαμαντοπούλου που για δώδεκα χρόνια “δεν συμμετείχε στην κομματική ζωή”.
Η “μαθήτρια” του πατέρα Μητσοτάκη και θαυμάστρια του Κυριάκου -που στο debate ήταν από άλλο κόμμα και συμμετείχε ως guest- δεν θυμάται ότι είχε αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ και έχει στο μυαλό της ένα κόμμα που ήταν “σοσιαλδημοκρατικό” -μια λέξη που απεχθανόταν ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Ο Παύλος Γερουλάνος φαίνεται να είναι εκφραστής του γνήσιου ΠΑΣΟΚ -που δεν το εγκατέλειψε ποτέ, αλλά… παρά είναι τέλειος, ενώ μόνο ο Μιχάλης Κατρίνης με τρόπο συγκινησιακό θυμήθηκε πως το ΠΑΣΟΚ ήταν κάποτε “πατριωτικό”.
Ο Χάρης Δούκας δυσκολεύτηκε να απαντήσει σε ερώτηση για τα “δώδεκα μίλια στο Αιγαίο”. Όταν ρωτήθηκε για το αν θα επέκτεινε τα χωρικά ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, αφού θυμήθηκε πως η Μελίνα Μερκούρη έλεγε πως τα σύνορα δεν είναι ποινή, μα είναι τιμή κατέληξε:
“Χρειάζεται να έχουμε απολύτως ξεκάθαρες κόκκινες εθνικές γραμμές. Τα δώδεκα ναυτικά μίλια στο Αιγαίο είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας».
Οι υποψήφιοι θέλουν όλοι ένα μεγάλο ΠΑΣΟΚ, αλλά μοιάζει να μην θυμούνται πως ήταν το ιστορικό κίνημα, ούτε -τουλάχιστον οι μισοί- ποιος ήταν ο ηγέτης του και ποιο ήταν το όνομά του. Ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θυμάται την Φώφη Γεννηματά, αλλά όχι τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Θέλουν μια “μεγάλη δημοκρατική παράταξη” ενώ δεν μπορούν να εκφράσουν ούτε το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του σημερινού κόμματος κι αδυνατούν να επικοινωνήσουν με τα δυο εκατομμύρια ψηφοφόρων που εγκατέλειψαν το κόμμα.
Το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ
Τελικά ούτε το ΠΑΣΟΚ, ούτε το ΣΥΡΙΖΑ μπόρεσαν να αντέξουν σε μια σύγκρουση αλληλοεξόντωσης για το ποιος εκφράζει τη “δημοκρατική παράταξη” όσο η Νέα Δημοκρατία του Μητσοτάκη κυριαρχεί ενώνοντας την κεντροδεξιά με το “προοδευτικό κέντρο”.
Ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα αντιμετώπισε τον Μητσοτάκη σαν πήγαινε στις εκλογές να αναμετρηθεί με την ΕΡΕ. Το ΠΑΣΟΚ έστριψε δεξιά ενώ έχανε από αριστερά και από καιρό ο Μητσοτάκης εκφράζει τον χώρο του Κέντρου περισσότερο από τον Νίκο Ανδρουλάκη και τον Αλέξη Τσίπρα -και πολύ περισσότερο τον Στέφανο Κασσελάκη.
Καθώς βλέπουμε πια πόσα κόμματα και τάσεις χωρέσανε στο κόμμα του Αλέξη Τσίπρα, που εξέρχονται ένα-ένα, ξέρουμε πως αν ένα κόμμα δεν προσφέρει την προοπτική της εξουσίας μπορεί να πάει από το 48% στο 4%.
Με την ίδια ταχύτητα ένα κόμμα του 4% μπορεί να φτάσει το 36% ως κυβερνητική ελπίδα. Μένει να δούμε μετά το debate αν η βελόνα του ΠΑΣΟΚ μετακινηθεί προς τα πάνω καθώς το 47% θα ψήφιζε -λέει- ξανά ένα κόμμα που έχει δυσανάλογα πολλά μέλη από ό,τι ψηφοφόρους.
Πενήντα χρόνια από την Μεταπολίτευση η Ελλάδα αναζητά τον εαυτό της σε ένα σπασμένο -παραμορφωτικό- καθρέφτη. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν το νέο ΠΑΣΟΚ, αλλά η πολιτική ζωή έχει πολλές εκκρεμότητες. Μία από αυτές είναι η ανασύσταση ή η εφεύρεση ενός ριζοσπαστικού αριστερού χώρου. Μία άλλη είναι η πολιτική έκφραση της Κεντροαριστεράς. Το ερώτημα είναι αν αυτές οι δύο ανάγκες μπορεί να έχουν κοινή απάντηση.
Ο επόμενος πρωθυπουργός της χώρας μάλλον δεν ήταν στο debate του ΠΑΣΟΚ και ενδέχεται αυτός που θα ενώσει την “μεγάλη δημοκρατική παράταξη” να μην προέρχεται από αυτό το κόμμα που μετά το σοκ της κατάρρευσης φαίνεται πως έχει πάθει αμνησία.