Αλήθειες με αφορμή την υπόθεση Γεωργίου

Του Γιάννη Παπαθανασίου*

Τον κ. Γεωργίου, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της επικαιρότητας, ομολογώ ότι δεν τον γνωρίζω. Δεν γνωρίζω την επαγγελματική του ικανότητα και ευσυνειδησία. Πιστεύω, ωστόσο –ανεξάρτητα από την έκβαση της δικαστικής δίωξης εναντίον του– ότι ο κ. Γεωργίου δεν έκανε τίποτε περισσότερο από το να αποτυπώσει τις πολιτικές αποφάσεις της τότε κυβέρνησης Παπανδρέου. Με αυτές τις αποφάσεις και επακόλουθες συνέπειες οφείλουμε να ασχολούμαστε. Αν κάτι προσφέρει στον δημόσιο διάλογο η υπόθεση Γεωργίου, είναι η ευκαιρία να ακουστούν ορισμένες αλήθειες.

Αλήθεια πρώτη: Το έλλειμμα του 2009 ανήλθε αρχικά στο 12,7% του ΑΕΠ, επειδή εκεί το πήγε η κυβέρνηση Παπανδρέου, «φουσκώνοντας» τις δαπάνες στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 και μεταθέτοντας έσοδα για το 2010. Τον ισχυρισμό μου αυτόν τον έχω τεκμηριώσει με συγκεκριμένα στοιχεία, κωδικούς και αριθμούς. Ολα αυτά υπάρχουν σε σχετικό βιβλίο που εξέδωσα το φθινόπωρο του 2010, αλλά και στο υπόμνημα που κατέθεσα στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το έλλειμμα του 2009. Παρά τον πόλεμο που δέχθηκα τότε, δεν παρουσιάστηκε –και δεν έχει παρουσιαστεί μέχρι τώρα– κανένα στοιχείο που να ανατρέπει τους ισχυρισμούς μου. Αυτό απαντάει και στο επιχείρημα που συνεχώς επαναλαμβάνεται, ότι η Ν.Δ. έχει αποδεχθεί το ύψος του ελλείμματος του 2009 όπως αυτό αναφέρεται σε προϋπολογισμούς επόμενων ετών. Δεν αμφισβητείται ότι το έλλειμμα έφθασε σε αυτό το επίπεδο. Το θέμα είναι πώς έφθασε εκεί, από ποιους και γιατί. Αλλωστε για την «απογραφή» του 2009, ο σημερινός διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας, έχει δηλώσει: «Μόνοι μας βγάλαμε τα μάτια μας».

Αλήθεια δεύτερη: Το έλλειμμα αναθεωρήθηκε στη συνέχεια στο 15,6% του ΑΕΠ, επειδή πρώτη φορά συνυπολογίστηκαν σε αυτό ελλείμματα των ΔΕΚΟ. Οπως προκύπτει από τις καταθέσεις αρμόδιων στελεχών της ΕΛΣΤΑΤ στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για το έλλειμμα του 2009, αυτή είναι μια πρακτική που οι περισσότερες χώρες δεν εφαρμόζουν. Αλλά και ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών όταν η Ελλάδα μπήκε στην ΟΝΕ, κ. Νίκος Χριστοδουλάκης, έχει γράψει ότι: «Η Γαλλία έβγαλε τα ασφαλιστικά ταμεία από το Δημόσιο, το Βέλγιο εξαγόρασε τον χρυσό της Κεντρικής Τράπεζας, η Γερμανία έβγαλε τα νοσοκομεία από τον προϋπολογισμό και απέκρυψε τα δημοσιονομικά ελλείμματα των Κρατιδίων». Βεβαίως πρέπει να τηρούνται οι κανόνες της Eurostat, αλλά πρέπει να απαιτούμε να τηρούνται από όλους και διαχρονικά. Μπορεί ο κ. Γεωργίου να μην ευθύνεται για την υπαγωγή της χώρας στο πρώτο μνημόνιο, αφού ανέλαβε καθήκοντα μετά την υπογραφή του, όμως η προσαρμογή του ελλείμματος στο 15,6 % επέφερε μέτρα περίπου 11 δισ. ευρώ. Οσο ήταν, δηλαδή, το δεύτερο μνημόνιο.

Αλήθεια τρίτη: Σε όσους διαθέτουν αδύναμη μνήμη, θέλω να υπενθυμίσω ότι από το 2008 και ειδικά μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers ολόκληρος ο πλανήτης βίωσε μια πρωτοφανή κρίση. Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή» την προηγούμενη Τετάρτη 31 Αυγούστου, το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 41 ποσοστιαίες μονάδες, της Βρετανίας κατά 46 ποσοστιαίες μονάδες και της Ευρωζώνης κατά 26 μονάδες. Ασφαλώς και η Ελλάδα, που ήταν ήδη καταχρεωμένη από τη δεκαετία του ’80, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη. Ηταν απαραίτητη η λήψη περιοριστικών μέτρων. Αυτό κάναμε, ως κυβέρνηση, τόσο στις αρχές όσο και στα μέσα του 2009. Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς προκηρύχθηκαν εκλογές, με το κυβερνών κόμμα να προτείνει, πρώτη φορά στη σύγχρονη πολιτική ιστορία, ακόμη περισσότερα περιοριστικά δημοσιονομικά μέτρα, με σκοπό να αποφευχθούν τα χειρότερα. Οι Ελληνες πίστεψαν τότε τις υποσχέσεις και το περίφημο «λεφτά υπάρχουν» του κ. Παπανδρέου. Η συνέχεια είναι γνωστή σε όλους.

Αλήθεια τέταρτη: Η κυβέρνηση της Ν.Δ. ασφαλώς έκανε και λάθη και κυρίως δεν κατάφερε να εκσυγχρονίσει το κράτος στον βαθμό που έπρεπε ή θα μπορούσε. Σε αυτό πρέπει να δείξει μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα όταν γίνει κυβέρνηση. Είναι άδικο όμως να μην αναγνωρίζεται ότι μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές, μεταρρυθμίσεις και αποκρατικοποιήσεις ολοκληρώθηκαν ή μπήκαν σε τροχιά από τις κυβερνήσεις της Ν.Δ. Αναφέρομαι ενδεικτικά στην Ολυμπιακή, τον ΟΤΕ, τη συνεργασία του ΟΛΠ με την Cosco, τα περιφερειακά αεροδρόμια και άλλες αποκρατικοποιήσεις οι οποίες δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υλοποιήθηκαν σε συνθήκες «πολέμου», με την πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης να τηρεί συστηματικά εχθρική στάση και το ΠΑΣΟΚ της εποχής να οργανώνει καθημερινά διαμαρτυρίες και συλλαλητήρια.

Η αυτοκριτική είναι σημαντική και απαραίτητη, για όλους όσοι άσκησαν τη διακυβέρνηση της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Οι ρίζες της σημερινής κρίσης είναι βαθιές και οφείλουμε να τις αντιμετωπίσουμε, ως πολιτικό σύστημα και ως κοινωνία, αντλώντας πείρα από τα λάθη μας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα ανεχθούμε να μας κουνούν το δάκτυλο και να μας δίνουν μαθήματα αυτοί που προκάλεσαν τόση ζημιά στη χώρα, με τα εγκληματικά λάθη και τις παραλείψεις τους.

*Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ .

Ο κ. Γιάννης Παπαθανασίου είναι πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.