Ανάγκη άμεσης στελέχωσης της Δημόσιας Διοίκησης

Του Μελέτη Ρεντούμη

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας που καλείται ν’αντιμετωπίσει και η σημερινή κυβέρνηση, είναι η αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης, το εύρος των υπηρεσιών καθώς και η ποιότητα τους προς τους φορολογούμενους πολίτες.

Δυστυχώς κατά την διακυβέρνηση του Σύριζα και παρά τις ρητές επιταγές του Μνημονίου, δεν είδαμε καμία αξιολόγηση δημοσίων υπαλλήλων, υπάρχει καθυστέρηση στην εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου και κυρίως βλέπουμε ένα στρατό από διορισμένους μετακλητούς οι οποίοι τελικά αντί να ενδυναμώσουν, επιβαρύνουν την δημόσια διοίκηση τόσο σε επίπεδο Υπουργείων όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ενώ θα έπρεπε η αξιολόγηση σε όλο τον ευρύτερο δημόσιο τομέα να καταστεί υποχρεωτική, η στοχοθεσία είναι προαιρετική με αποτέλεσμα τελικά είτε να μην γίνεται αξιολόγηση είτε το αποτέλεσμα αυτής να είναι κενό γράμμα χωρίς συμπέρασμα και περιεχόμενο.

Εκτός αυτού η συγκεκριμένη περιγραφή των θέσεων εργασίας και οι συνεχείς επικαλύψεις ρόλων δεν έχουν αποτυπωθεί στα νέα οργανογράμματα τα οποία συχνά μεταβάλλονται μόνο για να τοποθετούνται στελέχη που θα ικανοποιούν τόσο τους υπουργούς όσο και την ευρύτερη κυβερνητική πολιτική χωρίς ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

Ένα βασικό μειονέκτημα της δημόσιας διοίκησης είναι η λεγόμενη ανάποδη πυραμίδα, που σημαίνει ότι ενώ θα έπρεπε να υπάρχουν όλο και λιγότεροι προϊστάμενοι και διευθυντές τμημάτων και τομέων σε σχέση με το αναλογούν προσωπικό, τελικά συμβαίνει το αντίθετο, όπου με συνεχείς μετατάξεις, αποσπάσεις και προαγωγές, ένα μεγάλο ποσοστό των δημοσίων υπαλλήλων καταλήγουν να είναι είτε θεωρητικά στο οργανόγραμμα είτε στην πράξη εκ των συνθηκών προϊστάμενοι, χωρίς να υπάρχει το απαραίτητο δυναμικό ώστε να τρέξουν σωστά οι υπηρεσίες.

Παρατηρούνται περιπτώσεις μάλιστα σε τμήματα των 10-15 ατόμων όπου τουλάχιστον οι μισοί και πλέον υπάλληλοι να είναι προϊστάμενοι ή διευθυντές και μάλιστα σε αντικείμενα άσχετα από αυτά που τελικά είναι εντεταλμένοι να υπηρετήσουν.

Η βασική ιδέα πίσω από την αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης, είναι αφενός η καταγραφή όλων των αναγκών και του απαραίτητου προσωπικού σε κάθε Υπουργείο και φορέα του Δημοσίου και αφετέρου η αξιολόγηση όλου του προσωπικού βάσει υποχρεωτικών προτεραιοτήτων και στόχων.

Τα παραπάνω οφείλουν να συνδυαστούν μ’ ένα πρόγραμμα μόνιμης κινητικότητας στο δημόσιο το οποίο θα εξασφαλίζει τόσο την συνεχή στελέχωση των υπηρεσιών εκεί που υπάρχουν ανάγκες, αλλά και την αξιοποίηση στελεχών με πραγματικά προσόντα που τώρα πιθανώς υποαπασχολούνται.

Ένα μάλιστα καινοτόμο σχέδιο που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε συνεργασία και με τους θεσμούς στα πλαίσια του Μνημονίου, είναι ν’αντιστραφεί το λεγόμενο brain drain που αφορά την μεγάλη διαρροή εγκεφάλων από την χώρα μας προς αναπτυγμένες χώρες του εξωτερικού.

Ένα μάλιστα καινοτόμο σχέδιο που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε συνεργασία και με τους θεσμούς στα πλαίσια του Μνημονίου, είναι ν’αντιστραφεί το λεγόμενο brain drain που αφορά την μεγάλη διαρροή εγκεφάλων από την χώρα μας προς αναπτυγμένες χώρες του εξωτερικού.

Θα μπορούσε για παράδειγμα η Κομισιόν, από κοινού με το ΑΣΕΠ ν’αναλάβει μέσα από τις ευρωπαϊκές διαδικασίες αξιολόγησης, την στελέχωση όλων των επιτελικών θέσεων του Δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα, με βαρύτητες, στοχοθεσίες και ένα ελκυστικό πακέτο αμοιβών ανάλογο των στελεχών στις Βρυξέλλες που υπηρετούν στα θεσμικά όργανα της Επιτροπής.

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα μπορούσε να το καλύψει εξ’ολοκλήρου η Κομισιόν όσον αφορά την μισθοδοσία 1.000 περίπου επιτελικών στελεχών Ελλήνων πολιτών είτε από Ελλάδα είτε από εξωτερικό, με στόχο την μέγιστη αποτελεσματικότητα του δημοσίου και μέσα από έναν ανοιχτό διαγωνισμό που κανείς δεν θα δύναται ν’αμφισβητήσει.

Το παραπάνω πρόγραμμα στελέχωσης θα μπορούσε να συνδυαστεί και με προγράμματα του ΕΣΠΑ περί κατάρτισης και δια βίου μάθησης, έτσι ώστε παράλληλα με την επιτελική στελέχωση, να δημιουργηθεί και ένα άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό και στις κατώτερες βαθμίδες του Δημοσίου ώστε ν’αλλάξει άρδην η εικόνα και να γίνει το Δημόσιο κυριολεκτικά πρότυπο μέσα στην επόμενη τριετία σε συνεργασία με τους εταίρους και δανειστές.

Θα μπορούσε μάλιστα η κυβέρνηση, αν υπήρχε μεγαλύτερη πολιτική βούληση, να απαιτήσει την αναδιάρθρωση του Δημοσίου μέσα από τα αντίμετρα που προτείνει για να κλείσει η αξιολόγηση, παρουσιάζοντας τα δυνητικά οφέλη τόσο στον εξορθολογισμό του κόστους όσο και στα πιθανά αυξημένα έσοδα από πολλαπλές πηγές.

Είναι βέβαιο ότι με την παρούσα διακυβέρνηση και την καθυστέρηση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, τα παραπάνω σχέδια μάλλον ακούγονται ουτοπικά, αλλά μόνο με την υλοποίηση καινοτόμων και ρηξικέλευθων λύσεων, μπορεί ο δημόσιος τομέας πραγματικά να υπηρετήσει τον ρόλο του προς όφελος της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

 

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.