Του Γ. Λακόπουλου
Είναι μια πληροφορία αλλά δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη. Τα τελευταία βράδια ανοίγουν οι πόρτες του Α Νεκροταφείου και από ένα μνήμα κοντά στην είσοδο πετάγεται κάποιoς και μέχρι τα χαράματα πάει από σπίτι σε σπίτι και μαστιγώνει κάποιους: “Τι είναι αυτά που λένε για μένα βρε αχρείοι;” Οσοι τον έχουν δει βεβαιώνουν ότι είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ δεν άντεξε τα τυμβωρυχικά, τα άσχετα, τα ανόητα, αλλά και τα προβοκατόρικα που ακούσθηκαν από πολλούς με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του. Βγήκε από τον τάφο του και πήρε στο κυνήγι κάθε κατεργάρη που τον “ τίμησε” για να κάνει το κομμάτι του. Ήταν πολλοί οι σφετεριστές της μνήμης του, αλλά περιορίσθηκε στους πιο προκλητικούς.
1.Ο κληρονόμος. Ο Γ. Παπανδρέου σκόρπισε την πολιτική κληρονομιά του Ανδρέα Παπανδρέου. Αλλά πήγε στην Αχαΐα –όπου καιροφυλακτεί για να υφαρπάξει την έδρα από τον πρώτο σε σταυρούς βουλευτή, αν βγάλει εκεί έδρα το Κινάλ- και σε μια αναιμική συγκέντρωση μιλούσε για τον… εαυτό του.
“ Ξέρω ότι, χωρίς αυτόν, μαζί βέβαια και τη μητέρα μου Μαργαρίτα, δεν θα είχα αυτήν την περιέργεια για το τι συμβαίνει στον κόσμο, δεν θα είχα νιώσει την έλξη της πολιτικής προσφοράς και δράσης. Δεν θα είχα την ίδια κατανόηση της πολύπλοκης και σύνθετης πραγματικότητας που μας περιβάλλει”. Αλληλούια.
Η αυτοπροσωπογραφία εναλλάσσονταν με ανοησίες. Π.χ . “αυτό που σήμερα ονομάζουμε παγκοσμιοποίηση, το είχε καταλάβει έγκαιρα, ίσως και λόγω της αριστερής, τροτσκιστικής παιδείας, που είχε στα νιάτα του”. Αλλά και με επίδειξη ασχετοσύνης για την πολιτική κουλτούρα του Παπανδρέου: Από όσα έγραψε βρήκε να θυμίσει ένα κείμενο της εφηβείας του το 1936 ,στο περιοδικό «Ο Φίλος των Ζώων» για τη …συμβίωση μιας γάτας με ένα ποντίκι: “Το να μονοιάζουν δύο ζώα με άσπονδο και πατροπαράδοτο μίσος, θα πει πως είναι δυνατόν να ειρηνεύσουν και οι λαοί”. Αυτή ήταν η σκέψη του Παπανδρέου, κατά τον διάδοχό του..
Δεν έλειπε και η ιστορική αφασία. Ο Ανδρέας “μπόρεσε να υλοποιήσει πολλά από όσα ήθελε, Όταν χρειάστηκε, είπε «βυθίστε το Χόρα» και μετά μίλησε για ειρήνη και συνεργασία με τον Οζάλ. Μονο που το “Χόρα” ήταν το 1977 και ήταν σε συνεννόηση με τον Καραμανλή.
Άλλο παρακάτω: “ Ο Ανδρέας ξεκίνησε με επιφυλάξεις για την ΕΟΚ” . Μαύρη είναι νύχτα στα βουνά. Δεν ήταν επιφυλάξεις, αλλά πλήρης αντίθεση. Κι έκλεισε με το απίστευτο: Αν ήταν ο Ανδρέας στη θέση του εκεί στην Πάτρα θα τους έλεγε:” Καλά και πώς περιμένετε να αλλάξουν τα πράγματα; Από τον καναπέ; Το σερφάρισμα στο κινητό; Τις φωτογραφίες στο Ίνσταγκραμ;”. Αυτό λέγεται σέλφι…
2. Ο άλλος γιος. Καμιά σχέση με τον Παπανδρέου αν μιλάμε για πολιτική. Αυτός για τον οποίο ο Αδαμάντιος Πεπελάσης έλεγε πως όταν ήταν διοικητής τραπέζης του τηλεφώνησε ο Ανδρέα Παπανδρέου και του είπε: “Αν ξαναπεράσει την πόρτα της τράπεζας ο Νικολάκης θα απολυθείς”.
Ο Νίκος Παπανδρέου, εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο την οικογενειακή σχέση με τον Ανδρέα για να αναδειχθεί ως συγγραφέας. Αυτές τις μέρες, αφού είπε σε όποιο μικρόφωνο βρήκε μπροστά του ότι “ο Τσίπρας δεν θα γίνει ποτέ Παπανδρέου”, μας χάρισε “πέντε διδάγματα της πολιτικής παρακαταθήκης του Ανδρέα Παπανδρέου”.
Τα διδάγματα κάνουν μπαμ ότι είναι του ιδίου Ν. Παπανδρέου, και από πουθενά δε προκύπτει ότι θα έλεγε ο Ανδρέας: “ δεν θα λες σε μια ολόκληρη χώρα ότι οι αγορές θα χορεύουν τσάμικο στο κάλεσμά σου”.
2. Η επίγονος. Χωρίς αιδώ και αίσθηση του μεγέθους της η Φώφη Γεννηματά πήγε στην Χίο για να τον “τιμήσει”. Αφού εξαφάνισε τον ίδιο, το κόμμα του και την ιδεολογία του έλεγε προκλητικά: “Είναι μεγάλη η τιμή και η συγκίνηση για μένα να βρίσκομαι απόψε μαζί σας, να μιλώ για τον Ανδρέα Παπανδρέου”.
Και αβέρτα μπαλαμούτι: “Ο Ανδρέας Παπανδρέου μας εμπνέει ακόμη. Ζει σήμερα, μέσα από τις πράξεις και την πολιτική μας. Ζει στις ιδέες μας. Στο όραμά μας”. Τι μας λέτε, μαντάμ; Ο Ανδρέας σας ενέπνευσε να εξαφανίσετε το ΠΑΣΟΚ;
Αλλά και άγνοια: “Βιβλία και εργασίες του χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα ως διδακτικό και ερευνητικό υλικό στους μεταπτυχιακούς και μεταδιδακτορικούς φοιτητές των σπουδαιότερων οικονομικών σχολών της Ευρώπης και της Αμερικής” . Μόνο αυτή τα είδε- κι ο λογογράφος της…
Η ίδια είδε όμως ότι “ο Ανδρέας και ο Γιώργος Γεννηματάς ως αρμόδιος Υπουργός το 1993 επεξεργάστηκαν και εφάρμοσαν ένα πρόγραμμα που έθεσε τα θεμέλια για να μπει η Ελλάδα στην ΟΝΕ και μετά στην Ευρωζώνη”. Ούτε καν τον Σημίτη δεν ανέφερε.
Φυσικά ο αείμνηστος Γεννηματάς δεν επεξεργάσθηκε ούτε εφάρμοσε κανένα πρόγραμμα “το 1993”. Το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε το φθινόπωρο που είχε κλείσει ο προϋπολογισμός του έτους και ο ίδιος πέθανε το Απρίλιο του 1994, έχοντας αδυναμία να εργασθεί μετά την επέμβαση που έκανε στη Νέα Υόρκη το 1992. Η Φώφη όμως προστατεύει το όνομα του, ως το μόνο στοιχείο που διαθέτει στην πολιτική και μίλησε στους Χιώτες για “την Ελλάδα του Ανδρέα Παπανδρέου, την Ελλάδα του ΠΑΣΟΚ, του Γιώργου Γεννηματά”…
Υπήρξε Ελλάδα του Γεννηματά και δεν το πήραμε είδηση;
4. Η υπουργός: Μέσα όλα η κυρία Μυρσίνη Ζορμπά της οποίας δεν ήταν και πολύ αγαπημένος ο Παπανδρέου -σε αντίστιξη με τη λατρεία της στον Σημίτη– παρουσίασε ένα βιβλίο με τίτλο “Ανδρέας Παπανδρέου – Πολιτισμικό πορτρέτο”. Καμιά σχέση με τον Παπανδρέου. Το περιεχόμενό του δεν αφορά ακριβώς το προσωπικό πολιτιστικό πορτρέτο του Ανδρέα Παπανδρέου αλλά της …εποχής του. Άλλωστε η ίδια δεν πολυβλέπει σχέση του με τον πολιτισμό.
Από τις προσεγγίσεις αναδύεται ότι η επιδίωξη είναι ολίγον τι προβοκατόρικη: να εκτεθεί ο Παπανδρέου ως “αντιπολιτισμικός” που διαμόρφωσε την “αντιπνευματικότητα” του ΠΑΣΟΚ. Η προσφυγή σε πρόσωπα με τα οποία εν ζωή συγκρούσθηκε βοηθάει.. Ο αντιπαπανδρεϊσμός στην πιο κυνική μορφή του.
ΥΓ: Ένας σπουδαίος σκηνοθέτης, σεμνός άνθρωπος, αληθινός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου και πραγματικός οπαδός του ΠΑΣΟΚ- ο Τάσος Μπιρσίμ– δημιούργησε ένα συγκλονιστικό βίντεο στο οποίο συνόψισε με ακρίβεια και ευλάβεια την πολύκροτη διαδρομή το Ανδρέα Παπανδρέου. Θεωρώ τιμή μου ότι έγραψα τα κείμενα.
Γ.Λ.
