Του Νίκου Γαλάτη
“Γραμμές άμυνας που θα επιτρέψουν αφενός την ανάσχεση των προσφυγικών ροών από την Τουρκία και, αφετέρου, το «άνοιγμα» των συνόρων προς Βορρά, αναζητεί η κυβέρνηση” γράφει η “Καθημερινή”. “Ο κ. Τσίπρας θα επιχειρήσει στην επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία, στις 7 Μαρτίου, να αντιστρέψει το κλίμα, προαναγγέλλοντας ότι εάν δεν γίνουν σεβαστές οι συμφωνίες, η Ελλάδα δεν θα διστάσει να «μπλοκάρει» κάθε απόφαση της Ε.Ε., και πέραν του προσφυγικού που απαιτεί ομοφωνία, από χρηματοδοτήσεις και κοινοτικά προγράμματα, μέχρι μείζονος σημασίας ζητήματα”.
Ο πρωθυπουργός έχει αφήσει την απειλή για βέτο. Ο καθηγητής- και συνεργάτης του ΑΠ- Π. Ιωακειμίδης- εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Διακυβερνητική Διάσκεψη για τη σύνταξη της Συνθήκης της Νίκαιας και αναπληρωματικό μέλος της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης για την επεξεργασία του Ευρωπαϊκού Συντάγματος δίνει μια άλλη διάσταση στην υπόθεση στο Books Journal.
“Ο πρωθυπουργός εμφανίζεται να επισείει την απειλή του βέτο, το μπλοκάρισμα δηλαδή αποφάσεων στο Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), προκειμένου να επιβάλει ορισμένα επιθυμητά μέτρα για τους πρόσφυγες/μετανάστες. Αλλά, αλήθεια, ποιo βέτο; Πού το βρήκε; Ασχέτως των προθέσεων του πρωθυπουργού, βέτο για τα θέματα προσφύγων και μετανάστευσης που μας ενδιαφέρουν δεν υπάρχει.
Το σχετικό άρθρο της Συνθήκης (άρθρο 77 της Συνθήκης της Λισσαβώνας) είναι σαφές: το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζουν σύμφωνα με τη «συνήθη νομοθετική διαδικασία». Που σημαίνει, αποφασίζουν με ειδική πλειοψηφία, για την οποία καμιά μεμονωμένη χώρα δεν έχει βέτο. Και ευτυχώς. Γιατί, σε διαφορετική περίπτωση, τα πάντα θα είχαν μπλοκαρισθεί από ορισμένες χώρες μέλη της Ανατολικής Ευρώπης.
Το μόνο βέτο που μπορούσε να είχε ασκήσει ο πρωθυπουργός ήταν στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (διάσκεψη Κορυφής) προκειμένου να αποσπασθεί γραπτή δέσμευση για τα σύνορα στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου. Δεν το έπραξε. Και ως γνωστόν, προφορικές δεσμεύσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν υπάρχουν και δεν υπήρξαν ποτέ. Όλα τα άλλα είναι «λόγια, λόγια, λόγια», που θα έλεγε και ο Άμλετ…””.
Η Συνθήκη της Λισαβόνας- που δημιούργησε θέση Προέδρου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Ύπατου Εκπροσώπου για Εξωτερικές Υποθέσεις- προβλέπει ότι από το 2014 για να ληφθεί μια απόφαση, θα πρέπει να συγκεντρώνει το 55% των ψήφων των κρατών-μελών τα οποία θα πρέπει να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ.
Η Συνθήκη περιλαμβάνει τη «ρήτρα αλληλεγγύης» μεταξύ των κρατών-μελών με βάση την οποία εάν μια χώρα-μέλος της ΕΕ δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή, τότε όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσης να ενεργούν από κοινού προσφέροντας στήριξη και βοήθεια.
Ως ειδική πλειοψηφία ορίζεται ποσοστό τουλάχιστον 55 % των μελών του Συμβουλίου, το οποίο περιλαμβάνει τουλάχιστον δέκα πέντε μέλη και αντιπροσωπεύει κράτη μέλη που συγκεντρώνουν ποσοστό τουλάχιστον 65 % του πληθυσμού της Ένωσης. Η μειοψηφία αρνησικυρίας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερα μέλη του Συμβουλίου, ειδάλλως θεωρείται ότι επιτυγχάνεται ειδική πλειοψηφία.
«Δεν μπορεί να υπάρχει δικαίωμα βέτο στα θέματα διακυβέρνησης. Η Ευρωζώνη δεν μπορεί να παραλύει» έγραψε πρόσφατα στο Twitter ο κ. Σούλτς. Ένα δημοσίευμα της Real News ανέφερε πως “υποχρεωτική μετεγκατάσταση των προσφύγων σε όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να προβλέπει η απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαφορετικά ο Αλέξης Τσίπρας προειδοποιεί τις Βρυξέλλες ότι είναι αποφασισμένος να χρησιμοποιήσει το δικαίωμα του βέτο!”.
“Σε ποιο σημείο θα θέσει βέτο η Αθήνα δεν έχει αποφασιστεί ακόμα, σίγουρα όμως θα είναι στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου, καθώς το Μαξίμου -κατόπιν παρεμβάσεων του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά- δεν επιθυμεί να ανοίξει μακροπρόθεσμη αντιπαράθεση με καμία επιμέρους χώρα της Ένωσης. Σύμφωνα δε με πληροφορίες του Real.gr βέτο ενδέχεται να τεθεί και στην επόμενη -τακτική- Σύνοδο της Ε.Ε., η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 17 Μαρτίου και όπου τα θέματα που θα τεθούν προς έγκριση στο Συμβούλιο Κορυφής είναι ουκ ολίγα. (Υπενθυμίζεται ότι οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής απαιτούν ομοφωνία από τα κράτη-μέλη)”.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς πάντως -μιλώντας στον ΣΚΑΙ- είπε πως «κανείς πρέπει να χρησιμοποιεί όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του. Το βέτο συχνά βοηθά για να επισημάνει κανείς τις κόκκινες γραμμές του και δεν είναι το τέλος μιας διαπραγμάτευσης αλλά η αρχή της». Δεν το βλέπω πιθανό, αλλά αν κυριαρχούσε η άποψη της Αυστρίας τι θα κάνουμε;» Ωστόσο αποσαφήνισε ότι «εμείς βάζαμε βέτο για τα συμπεράσματα, όχι εναντίον κάποιου».
Δηλαδή: Η Ελλάδα “απειλεί” με το δικαίωμα του βέτο- που μάλλον δεν έχει- και το οποίο δεν …θα ασκήσει. Στον Πύργο του Κάφκα ο Κ. θέλει να μπει μέσα, αλλά μένει πάντα έξω γιατί είναι ξένος. “Δεν σας αρέσει ο Πύργος» ρώτησε ο δάσκαλος γρήγορα. «Πως» ξαναρώτησε ο Κ. λίγο αιφνιδιασμένος και επανέλαβε αμέσως την ερώτηση με ηπιότερο τόνο «Αν μου αρέσει ο Πύργος;Γιατί νομίζετε ότι δεν μου αρέσει;» «Σε κανένα ξένο δεν αρέσει»είπε ο δάσκαλος. Πράγματι στον Κ. δεν άρεσε ο Πύργος.
Σημ. Το Συμβούλιο αποφασίζει με ομοφωνία σε θέματα που αφορούν κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, ιθαγένεια (η χορήγηση νέων δικαιωμάτων στους πολίτες της ΕΕ), ιδιότητα του μέλους της ΕΕ, εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας ως προς την έμμεση φορολογία, οικονομικά της ΕΕ (ίδιοι πόροι, πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο), εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης και της κοινωνικής προστασίας. Το Συμβούλιο πρέπει να αποφασίσει με ομοφωνία προκειμένου να αποκλίνει από την πρόταση της Επιτροπής όταν η Επιτροπή δεν μπορεί να συμφωνήσει με τις τροποποιήσεις που επέρχονται στην πρότασή της. Στην περίπτωση ψηφοφορίας με ομοφωνία, η αποχή δεν εμποδίζει τη λήψη απόφασης.
