Γιάνης Βαρουφάκης: Το παράλληλο σύστημα του μυαλού του

Του Νίκου Λακόπουλου

«Ο Δραγασάκης, αφού άκουσε προσεκτικά την περιγραφή του παράλληλου συστήματος, μου ζήτησε να του την στείλω εγγράφως για να την μελετήσει, κάτι που με ευχαρίστησε. Πράγματι, την επόμενη μέρα, έχοντας μόλις αφιχθεί στο Όστιν έκατσα και ξαναέγραψα, σε λιγότερο τεχνική γλώσσα, ενδελεχή δεκασέλιδη περιγραφή του συστήματος παράλληλων πληρωμών, το οποίο έστειλα στον Παππά ζητώντας του να το μεταφέρει στον Αλέξη και στον Δραγασάκη».

Ο Γιάνης Βαρουφάκης, μετά τις δηλώσεις του Glenn Kim, περιγράφει πως ένα βράδυ του Νοεμβρίου 2014 στο διαμέρισμα του Αλέξη Τσίπρα «αφού, λοιπόν, εξήγησα στον Αλέξη, στον Δραγασάκη και στον Παππά το αποτρεπτικό μας όπλο (τα ομόλογα SMP), προχώρησα στην περιγραφή του παράλληλου συστήματος πληρωμών που μπορούσε να μας κρατήσει ζωντανούς στην ευρωζώνη, τουλάχιστον για όσο καιρό χρειαζόταν έως ότου η τρόικα άρχιζε να διαπραγματεύεται καλή τη πίστη».

Αλλά από πού προκύπτει ότι η Τρόικα θα ξανάρχιζε την διαπραγμάτευση; Όταν παρουσίασε -λέει το σύστημα παράλληλων πληρωμών και στο υπουργικό συμβούλιο “οι περισσότεροι υπουργοί με πλησίασαν για να εκφράσουν τον ενθουσιασμό τους για το παράλληλο σύστημα πληρωμών που τους παρουσίασα, κάποιοι μάλιστα χτυπώντας με στην πλάτη λέγοντας ότι η παρουσίαση τους ενδυνάμωσε, εμψύχωσε και, γενικότερα, εντυπωσίασε”.

Ο δόκτορας έπαιζε με την ελληνική οικονομία όπως θάπαιζε play station και μάλλον το διασκέδαζε πολύ, φροντίζοντας πάντα να ταιριάζει τις εκκεντρικές δηλώσεις του- π.χ. «χρεοκοπείστε άφοβα!»- με το ντύσιμό του. Πιθανόν και να έκανε δηλώσεις ανάλογα με το τι φορούσε

H αλήθεια είναι πως δεν τους εντυπωσίασε,  όπως έκανε με τις παραστάσεις του στην Πλατεία Συντάγματος και τα τηλεπαράθυρα. Εκείνος νόμισε πως τους εντυπωσίασε κι ύστερα έγινε υπουργός κι άρχισε να κάνει μαθήματα στους υπουργούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ένα ύφος καθηγητικό, που ενόχλησε. Η νέα του παρέμβαση έχει στόχο να δείξει πως το παράλληλο νόμισμα  ήταν δική του ιδέα κι όχι του Γκλεν Κιμ. Κι η ουσία του κειμένου είναι πως έκατσε στο Όστιν- έχει σημασία κι αυτό- κι έγραψε σε “λιγότερο τεχνική γλώσσα” για να το καταλάβουν οι προφανώς ανίδεοι υπουργοί και ο πρωθυπουργός.

Πολύ λίγοι πρόσεξαν τότε πως ο άνθρωπος που τάβαλε με την Τραπεζοδουλο-χρεοκρατία έκανε στενή παρέα με τους μερικούς εκπροσώπους της τραπεζοκρατίας, κερδοσκόπους και ανθρώπους των παρασκηνίων, όπως ο Τζορτζ Σόρος ή ο αρχιτέκτονας της Μαύρης Δευτέρας για το χρηματιστήριο του Λονδίνου, ο αδίστακτος Λόρδος Λαμόντ. Άλλοι πρόσεξαν πως είχε την τάση να εξάρει την μεγαλοφυία του …Σόιμπλε. Κι ενώ πήγαινε με τα πόδια και χωρίς φρουρά στο υπουργείο, ξαφνικά βρέθηκε πάνω στο πλοίο για την Αίγινα με τρεις «φουσκωτούς».

Οι θεωρίες του πως αν η Ελλάδα έφευγε από το ευρώ ή χρεοκοπούσε θα έτρεχαν να την δανείσουν μες τη νύχτα και οι δηλώσεις του «έκλεισα τις τράπεζες, ντάρλιγκ», «σας υπόσχομαι δάκρυα και αίμα» έδειξε γρήγορα το ενδεχόμενο μιας ψυχολογικής –ναρκισιστικής- διαταραχής. Οι θεωρίες του ότι …το Βέλγιο θα εξαφανιζόταν ή Γερμανία θα φύγει από το ευρώ δείχνουν μια καλπάζουσα και μάλλον αρρωστημένη φαντασία.

Ο δόκτορας έπαιζε με την ελληνική οικονομία όπως θάπαιζε play station και μάλλον το διασκέδαζε πολύ, φροντίζοντας πάντα να ταιριάζει τις εκκεντρικές δηλώσεις του- π.χ. «χρεοκοπείστε άφοβα!»- με το ντύσιμό του. Πιθανόν και να έκανε δηλώσεις ανάλογα με το τι φορούσε. Το πρώτο πράγμα που έκανε όταν παραιτήθηκε ήταν να ….αλλάξει το προφίλ του στο Τουίτερ.  Το ότι …ηχογραφούσε τις συνομιλίες του με τους ομολόγους του είναι μια μικρή λεπτομέρεια που ίσως έχει κάποια σημασία.

Ο άνθρωπος που χειριζόταν τις τύχες της χώρας μέσα σε μια συνέντευξή μόνο ο Γιάνης κατάφερε να πει καμιά δεκαριά ψέματα. Η μητέρα του ήταν ακροδεξιά τρομοκράτισσα με εντολή να παρακολουθεί τον άντρα που τελικά παντρεύτηκε!  Τον πατέρα του τον βασάνιζαν με …κλασσική μουσική στην Μακρόνησο! Ο θείος του ήταν στη Ζίμενς στέλεχος, αλλά και βομβιστής που καταδικάστηκε μάλιστα σε θάνατο – όταν είχε καταργηθεί η θανατική ποινή!

Κανένας δεν μπορεί να ελέγξει πόση αλήθεια και πόσο ψέμα υπάρχει σ΄αυτές τις ιστορίες, όπως αυτή πως ήταν  -όταν σπούδαζε- γενικός γραμματέας των …Μαύρων Φοιτητών ή ότι το υπουργείο του δεν είχε κανένα κομπιούτερ, ούτε υπαλλήλους και …χαρτί υγείας. Φυσικά το ότι δεν ήξερε τι είναι το Paris Μatch όταν έφαγε μισή μέρα για να φωτογραφηθεί με την γυναίκα του δεν ακούγεται πιστευτό.

Οι θεωρίες του πως αν η Ελλάδα έφευγε από το ευρώ ή χρεοκοπούσε θα έτρεχαν να την δανείσουν μες τη νύχτα και οι δηλώσεις του «έκλεισα τις τράπεζες, ντάρλιγκ», «σας υπόσχομαι δάκρυα και αίμα» έδειξε γρήγορα το ενδεχόμενο μιας ψυχολογικής –ναρκισσιστικής- διαταραχής.

Η άποψή του πως η πτώχευση θα αποδειχθεί σχετικά ανώδυνη, αν και ….”πράγματι, το κράτος θα στριμωχθεί κι οι τράπεζες θα υποφέρουν” στηρίζεται στην υπόθεση ότι “θα σχηματίσουν ουρά έξω από το Υπουργείο Οικονομίας να το δανείσουν!”

 «Δεν πρόκειται να πληρώσουμε τους δανειστές, κηρύσσουμε χρεοκοπία, θα κλείσουμε τις τράπεζες και θα προχωρήσουμε σε εκτύπωση νέου νομίσματος» φέρεται να έχει πει πριν την κρίση με τα κάπιταλ κοντρόλς. Ωστόσο οι συνεχείς αυτοδιαψεύσεις του δημιουργούν  την εντύπωση πως η Ελλάδα βρέθηκε για πολλούς μήνες στα χέρια ενός φαντασιόπληκτου που δεν είχε επαφή με την πραγματικότητα ή ζει ανάμεσα σε δύο κόσμους.

Πολλοί τον χαρακτήρισαν επικίνδυνο, αλλά σε ό,τι αφορά την εικόνα του ο Γιάνης ήξερε τι έκανε: «Σε είκοσι λεπτά θα είχαν στεγνώσει όλα τα ΑΤΜ καθώς όλοι θα γνώριζαν ότι το νέο νόμισμα θα υποτιμηθεί βάναυσα (σε σχέση με το ευρώ) μερικά λεπτά της ώρας μετά την δημιουργία του. Φυσιολογικά, όλοι θα τραβούσαν όσο πιο πολλά ευρώ μπορούσαν από τις τράπεζες. Αύριο το πρωί οι ουρές έξω από τις τράπεζες θα ήταν ατελείωτες και μετά από μια ώρα οι τράπεζες θα κατέβαζαν τα ρολά. Η οικονομία θα κατέρρεε» είχε γράψει το 2011.

Ήδη από το 2010  λέει πως μόνο φεύγοντας από την ΕΕ θα μπορούσαμε, μετά τον Μάιο του 2010, να κηρύξουμε μονομερώς στάση πληρωμών, αλλά «η έξοδος από το ευρώ για μια ελλειμματική χώρα θα μας έστελνε στην νεολιθική εποχή πριν καλά-καλά το καταλάβουμε». Κι ύστερα σπεύδει με άλλο άρθρο του με τίτλο «Η χαρά της χρεοκοπίας» να γράψει:  “ Ε, λοιπόν, ήρθε η ώρα να αγκαλιάσουμε αυτό που φοβόμαστε. Αν οι φίλοι μας οι Γερμανοί δεν έχουν πρόβλημα να χρεοκοπήσουμε, καιρός είναι να το κάνουμε. Χωρίς δεύτερη κουβέντα. Ήρθε η ώρα να στρέψουμε το βλέμμα στην αισιόδοξη πλευρά της χρεοκοπίας.

Το 2013 -όταν εργάστηκε σε ένα παιχνίδι για την πρόβλεψη των τάσεων στο gaming σε ένα παγκόσμιο φόρουμ  ζήτησε να ξαναφτιάξουν το σκίτσο του γιατί δεν του άρεσε όπως φαινόντουσαν τα μαλλιά του!

Η άποψή του πως η πτώχευση θα αποδειχθεί σχετικά ανώδυνη, αν και ….”πράγματι, το κράτος θα στριμωχθεί κι οι τράπεζες θα υποφέρουν” στηρίζεται στην υπόθεση ότι “θα σχηματίσουν ουρά έξω από το Υπουργείο Οικονομίας να το δανείσουν!” “Στάση πληρωμών λοιπόν! Τώρα! Με χαμόγελο και αισιοδοξία!” Τον Δεκέμβρη του 2014- «Έτσι θα χορέψουν οι αγορές πεντοζάλη»  εύχεται “μια ελληνική κυβέρνηση να οδηγούσε τον χορό των αγορών”. Όσο διαρκούν αυτές οι διαπραγματεύσεις, οι αγορές και οι κερδοσκόποι θα είναι σε κατάσταση αποπληξίας. Όταν ολοκληρωθούν, με την Ελλάδα ξανά βιώσιμη χώρα, τότε, πράγματι, οι αγορές θα σπεύσουν να χορέψουν από πεντοζάλη έως και βαλς στους δικούς μας σκοπούς”.

Η άποψη για το εφιαλτικό σενάριο της χρεοκοπίας όταν “μέχρι το κράτος να παράξει το νέο νόμισμα (κάτι που παίρνει βδομάδες), η χώρα θα είχε βυθιστεί στο απόλυτο σκότος” είχε αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά όταν με τρελή χαρά είπε ‘Έκλεισα τις Τράπεζες, Ντάρλιγκ”.  Με πολύ στόμφο ο Γ.Β. αποκάλυψε μόνος του πως θα «χάκαρε» το υπουργείο του για να φτιάξει ένα παράλληλο τραπεζικό σύστημα. Είναι η χαρά του τρελού που θέλει να δει την Ρώμη να καίγεται ή είναι ένα τολμηρό σχέδιο «σωτηρίας» που δεν υλοποιήθηκε –γιατί ο πρωθυπουργός τρόμαξε.

Η κατάρρευση της διαπραγμάτευσης δεν ήταν ατύχημα, αλλά σχέδιο.  Η «δημιουργική ασάφεια» δεν ήταν λάθος. Ήταν μια πεντάμηνη κοροϊδία των εταίρων –με παράλληλες δηλώσεις για το πόσο ιδιοφυία είναι ο Σόιμπλε και πόσο μεγάλη ηγέτης μπορεί να γίνει η Άνγκελα Μέρκελ.  Την ώρα της κρίσης το υπουργείο άλλαζε θέση ανά τέσσερις ώρες. Αλλά τον πρόλαβε ο πρωθυπουργός. Ο υπουργός του «Ουάου», παραιτήθηκε. Αλλά “το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου θα μείνει στην παγκόσμια ιστορία ως μοναδική στιγμή που ένας μικρός ευρωπαϊκός λαός όρθωσε το ανάστημά του εναντίον της Χρεοδουλοπαροικίας».

Το 2013 -όταν εργάστηκε σε ένα παιχνίδι για την πρόβλεψη των τάσεων στο gaming σε ένα παγκόσμιο φόρουμ  ζήτησε να ξαναφτιάξουν το σκίτσο του γιατί δεν του άρεσε όπως φαινόντουσαν τα μαλλιά του! Λίγο αργότερα προβλέπει πως “η κατάργηση του κοινού νομίσματος θα οδηγήσει στο σπάσιμο του γαλλο-γερμανικού άξονα. Το Παρίσι θα βρεθεί λοιπόν από την απέναντι όχθη του Ρήνου. Το νέο μάρκο (!) θα φέρει ύφεση. Η νέα ένωση θα ξεκινά από τον Ρήνο και θα αγγίζει την τέως Σοβιετία. Η γερμανική βιομηχανία θα χάσει σημαντικό μέρος των εξαγωγών της προς την Κίνα. Ο θάνατος του ευρώ θα σπρώξει την οικουμένη σε μια βαθιά Παγκόσμια Ύφεση.  Το Βέλγιο θα διαλυθεί και, πολύ σύντομα, η Γερμανία θα ανακοινώσει την δική της έξοδο από το ευρώ».

Η μεγαλομανιακή του ψύχωση στην μυθιστορηματική του θεωρία φαίνεται καθαρά όταν λέει “αλλά δεν κατανοούν γιατί δεν προχωρώ λίγο παραπέρα, προτείνοντας ότι, αμέσως μετά την στάση πληρωμών, την έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στην δραχμή”.  Τότε γιατί ετοιμαζόταν να χακάρει το ίδιο του το υπουργείο και μια κίνηση να μπορεί να πάει στην δραχμή;  Όπως θα πει στους Financial Times «η  απλή ιδέα μας ήταν χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα ηλεκτρονική πλατφόρμα πληρωμών της εφορίας, ξαφνικά η ελληνική οικονομία θα αποκτούσε ένα σημαντικό βαθμό ελευθερίας μέσα στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση».

Ο Βαρουφάκης θα έκανε τα πάντα για να τον γράψει η Ιστορία.  Μια ανακοίνωση είναι γραμμένη, σαν τον …Ιούλιο Καίσαρα- σε τρίτο πρόσωπο. Εκείνος! Το «εκείνο»- κατά τον Φρόυντ- είναι το σκοτεινό, απρόσιτο μέρος της πρoσωπικότητάς μας. Το αποκαλούμε χάος, ένα καζάνι γεμάτο κοχλάζουσες ενορμήσεις. Δεν παράγει μια ολοκληρωμένη θέληση, αλλά παρά μόνο μια προσπάθεια να ικανοποιήσει τις ενστικτώδεις ενορμήσεις που είναι υποκείμενες στη αρχή της ηδονής.