Ήρθε η ώρα η Αριστερά και η ευρύτερη προοδευτική παράταξη να κάνει ένα βήμα μπροστά: όχι μόνο να αφουγκράζεται την κοινωνία και να διακηρύσσει την υπεράσπιση των λίγων «κεκτημένων» που απέμειναν αλλά να προτείνει στην κοινωνία ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα.
Στην Ελλάδα όπως και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα στην νέα κατάσταση που δημιούργησαν η υγειονομική κρίση (που πυροδοτήθηκε από την πανδημία και συνεχίζεται αμείλικτη), η ενεργειακή κρίση (που πυροδοτήθηκε από τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο και επίσης συνεχίζεται αμείλικτη) και ο πόλεμος, αναδείχθηκαν οι 4 κυρίαρχοι άξονες στους οποίους αναπτύσσεται η νεοφιλελεύθερη ατζέντα.
1. Οικονομικός στραγγαλισμός και αποδιοργάνωση των Δημόσιων υπηρεσιών και των εναπομεινάντων λειτουργικών δομών του Κοινωνικού Κράτους χωρίς καμία πρόνοια ή ενδιαφέρον για την τύχη των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων
Η κατάσταση στον χώρο της Υγείας και των Δημόσιων νοσοκομείων είναι ένα ενδεικτικό παράδειγμα. Ενώ από τον Οκτώβρη του 2020 στην Ελλάδα, από τον Μάρτη του 2020 στην Γαλλία αναδείχθηκε η αδυναμία του Ιδιωτικού Τομέα να συμμετέχει στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης οι κυβερνήσεις της ΕΕ συνέχισαν την πολιτική αποδιοργάνωσης και οικονομικού στραγγαλισμού του δημόσιου εθνικού συστήματος υγείας. Κινούμενες σε αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη της απάντησης των κοινωνικών αναγκών, χρηματοδότησαν με κρατικό χρήμα τον ιδιωτικό τομέα υγείας και κυρίως εκείνον των μεγάλων τραστ.
Tο ίδιο μοντέλο διαχείρισης εφαρμόζεται σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας παιδείας, στην έρευνα, στις τηλεπικοινωνίες, στις μεταφορές και στις συγκοινωνίες, όπως και στην ενέργεια.
2. Ναρκοθέτηση βασικών διαδικασιών της κοινοβουλευτικής αστικής δημοκρατίας και η ενίσχυση των κρατικών κατασταλτικών μηχανισμών
Μειοψηφικές κυβερνήσεις με «κεντρώο» πολιτικό μανδύα, στελεχωμένες με «dediabolisés » φασίστες και σφιχταγκαλιασμένες με την ακροδεξιά νομοθετούν ενάντια στην λαϊκή βούληση ή ακόμη και απέναντι στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Χαρακτηριστικά παράδειγματα η ψήφιση νόμων για την διάλυση του ΕΣΥ και των Δημόσιων πανεπιστημίων από την Ελληνική Κυβέρνηση, η επιβολή της αντιμεταρρύθμισης για τις συντάξεις από τον Γάλλο Πρόεδρο, η αντιμεταναστευτική πολιτική της ΕΕ, τα εγκλήματα της Πύλου, το σκάνδαλο των υποκλοπών, η διερεύνηση του εγκλήματος των Τεμπών.
Οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα όπως η συγκρότηση του ευρωψηφοδελτίου της δεξιάς αποκαλύπτουν ότι το νεοφιλελεύθερο « ακραίο κέντρο », η κλασική δεξιά και η ακροδεξιά είναι συμπληρωματικές δυνάμεις στην επίθεση κατά των δυνάμεων της εργασίας των λαϊκών συμφερόντων και των δημοκρατικών κατακτήσεων.
Για την γενικευμένη καταστολή και άμετρη χρήση αστυνομικής βίας απέναντι και στις ελάχιστες λαϊκές κινητοποιήσεις δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη ανάλυση καθώς οι εμπειρίες είναι σχεδόν καθημερινές και τόσο έντονες όσο και το αίσθημα ανασφάλειας που γεννά στους πολίτες η αίσθηση ότι μαφιόζικες ομάδες κάνουν κουμάντο σε ολόκληρες κατοικημένες περιοχές και ξεκαθάρισμα λογαριασμών είναι μια υπόθεση ρουτίνας. Police partout Justice nul part (Αστυνομία παντού Δικαιοσύνη πουθενα) είναι το γαλλικό σύνθημα που συμπυκνωμένα περιγράφει την κατάσταση έκπτωσης της αστικής Δημοκρατίας στις χώρες της ΕΕ.
3. Η διαπλοκή της πολιτικής εξουσίας με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα
Το φαινόμενο που στην Ελλάδα περιγράφεται ως « λίστα Πέτσα » δεν είναι παρά μια επικολυρική βαλκανική εκδοχή ενός συστηματικού μηχανισμού χειραγώγησης της κοινής γνώμης από το σύμπλεγμα μεγάλων συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στην ενημέρωση, στην ενέργεια, τις κατασκευές, και την στρατιωτική βιομηχανία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη από το 2017 η εφημερίδα Monde Diplomatique χαρακτήρισε τον Πρόεδρο Μακρόν ως υποψήφιο των ΜΜΕ (https://www.monde-diplomatique.fr/2017/05/BENILDE/57494).
4. Η εντατικοποίηση και η απαξίωση της εργασίας και η αύξηση της κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρήσεων
Η ακρίβεια, τα χαμηλά μεροκάματα και αμοιβές, ο πληθωρισμός, η ανεργία (κυριώς των νέων), η στεγαστική κρίση, η ερήμωση και ο οικονομικός μαρασμός πολεοδομικών συγκροτημάτων και περιοχών, εξελίσσονται αντιστρόφως ανάλογα με την αύξηση των κερδών των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων (Οι τριάντα πρωταθλητές κερδών που «έγραψαν» EBITDA 13,4 δισ. το 2022
Οι τριάντα πρωταθλητές κερδών που «έγραψαν» EBITDA 13,4 δισ. το 2022
Υπερδιπλασίασαν τα κέρδη προ φόρων το 2022 οι 500 πιο κερδοφόρες εταιρείες της χώρας. Πρώτες οι τράπεζες και τα και https://fr.euronews.com/business/2023/07/06/selon-une-etude-les-benefices-exceptionnels-des-entreprises-atteignent-1-000-milliards-de-)
Η κλιματική αλλαγή και οι επάλληλες κρίσεις που πυροδοτεί – μεταξύ των οποίων τα νέα ρεύματα eco-προσφύγων και η κρίση δημόσιας υγείας που αναμένεται να πλήξει κατά προτεραιότητα τα λαϊκά κοινωνικά στρώματα – δρά πολλαπλασιαστικά στην διαδικασία διάρρηξης του κοινωνικού ιστού, στην κερδοφορία των μεγάλων επιχειρήσεων και στην αποδιοργάνωση της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Γνωρίζουμε, από την οδυνηρή εμπειρία της διαχείρισης της πανδημίας, το έγκλημα των Τεμπών, την ανεξέλεγκτη ακρίβεια ότι πολιτικό προσωπικό του νεοφιλελευθερισμού – το λεγόμενο και « ακραίο κέντρο » – δεν μπορεί να εφαρμόσει και να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις πολιτικές που βασίζονται στον κρατικό παρεμβατισμό, όχι επειδή είναι «ανίκανοι», «ανάλγητοι» ή «ψεύτες» (αυτή είναι μια παιδαριώδης και τραγικά λανθασμένη ανάλυση) αλλά επειδή είναι δογματικοί νεοφιλελεύθεροι και ελιτιστές αποκομμένοι από την κοινωνική πραγματικότητα και τις ανάγκες των λαϊκών στρωμάτων. Είναι ωστόσο « άριστοι » στην εγκαθίδρυση δικτύων συναλλαγής και πελατειακών σχέσεων όπως και στην επιθετική ιδεολογική τρομοκρατία (δείτε πόσο εύκολα χαρακτηρίζουν ως « παλαβές » ή «ανώμαλες» όποιες πολιτικές πρωτοβουλίες ή πρόσωπα που εκφράζουν θέσεις για την προάσπιση των δημόσιων αγαθών, την εθνική ανεξαρτησία, την δημοκρατία.
Ωστόσο, γνωρίζουμε πλέον ότι η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος και η επιδεινούμενη οικονομική κρίση όπως και η εξελισσόμενη υγειονομική κρίση και η διάλυση της δημόσιας Παιδείας επιταχύνουν το τέλος της ιδεολογικής ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού.
Η πανδημία και η συνεχιζόμενη κρίση δημόσιας υγείας ανέδειξαν την αξία του Κοινωνικού Κράτους που έχει κατασυκοφαντηθεί από του νεοφιλελεύθερους. Το έγκλημα των Τεμπών δρα καταλυτικά στην συνειδητοποίηση της αξίας των οργανωμένων δημοσίων υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Οι πολιτικές της ΕΕ για την « πράσινη ανάπτυξη » και την « πράσινη παραγωγική ανασυγκρότηση » συμπυκνώνουν την νεοφιλελεύθερη απάντηση στην οικολογική κρίση: το κόστος και η ευθύνη μετακυλίσεται στα λαϊκά στρώματα. Στην Γαλλία, η πυροδότηση του κινήματος του «κίτρινων γιλέκων» από την εφαρμογή του «οικολογικού φόρου» στα καύσιμα όπως και οι πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις στις χώρες της ΕΕ είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα του αντιλαϊκού χαρακτήρα των νεοφιλελεύθερων « οικολογικών» μέτρων.
Οι νέες τεχνολογικές καινοτομίες, αντικειμενικά θα φέρουν αλλαγή των σχέσεων εργασίας και των παραγωγικών σχέσεων. Μέχρι να συνδεθεί η προβληματική της Πολιτικής Οικονομίας, των κοινωνικών κινημάτων με την προβληματική των νέων τεχνολογιών μεσολαβεί ο φόβος.
Συχνά λέγεται ότι « ζούμε στην εποχή των τεράτων ». Το πολιτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε δεν λύνεται
- ούτε με διαρκείς καταγγελίες της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού (ή/και των Υπουργών του) ούτε με την γενική επίκληση της «ενότητας» των προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων
- ούτε με την αφηρημένη έννοια της κατάκτησης του πολιτικού κέντρου που θα φέρει υποτίθεται την κοινοβουλευτική προοδευτική πλειοψηφία και την κυβερνητική αλλαγή
- ούτε με την συγκόλληση πολιτικών δυνάμεων που έχουν θεωρητικά προοδευτικό πρόσημο αλλά εγγράφονται στο πολιτικό πεδίο της νεοφελελεύθερης διαχείρισης εκφέροντας εποικοδομητικές προτάσεις στα πλαίσια της προκρούστειας οικονομικής πολιτικής του συμφώνου σταθερότητας και των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας.
- oύτε με άναρθρες κραυγές κατά της διαφθοράς, λες και ο χώρος της δεξιάς είναι γεμάτος « διεφθαρμένους » πολιτικούς ενώ από την απέναντι πλευρά είναι μαζεμένοι οι « άγιοι »
Αυτή η εποχή θέτει νέα καθήκοντα και υποχρεώσεις στους προοδευτικούς και αριστερούς πολίτες.
Αν δεν απαντήσουμε «τι θέλουμε να κάνουμε», ποιους θέλουμε να εκπροσωπήσουμε και με ποιες διαδικασίες, τότε δεν μπορούμε να διεκδικούμε ούτε την ενότητα ούτε την κυβερνητική ή όποια άλλη αλλαγή.
Ήρθε η ώρα η Αριστερά και η ευρύτερη προοδευτική παράταξη να κάνει ένα βήμα μπροστά: όχι μόνο να αφουγκράζεται την κοινωνία και να διακηρύσσει την υπεράσπιση των λίγων «κεκτημένων» που απέμειναν αλλά να προτείνει στην κοινωνία ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα όπου
- η αναδιανομή του πλούτου με την φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου και οι εθνικοποιήσεις θα είναι η καρδιά και η λογική του,
- η επιστημονική γνώση θα είναι η ψυχή του
- η αξιοπρέπεια των ανθρώπων του μόχθου, η αξιοπρέπεια των λαϊκών και μικρομεσαίων τάξεων θα είναι η προμετωπίδα του και ο στόχος του.
Σήμερα είναι υποχρέωση των πιο πολιτικά πρωτοπόρων τμημάτων του κόσμου εργασίας, της νεολαίας, της διανόησης να επεξεργαστεί και να προτείνει ένα σύγχρονο Πρόγραμμα διεκδίκησης και Διακυβέρνησης που θα επικεντρώνεται στην ευρεία επανάκτηση του Δημόσιου Τομέα με στόχο.
- Την κοινωνικοποίηση των θεμελιωδών κοινών αγαθών (ενέργεια, νερό κλπ).
- Την ανάπτυξη οικολογικών δημόσιων μεταφορών, επανεξέταση της κινητικότητας με ατομικά μέσα μεταφοράς
- Την οργάνωση 100% δημόσιας διαχείρισης του νερού στο πλαίσιο μιας αποκεντρωμένης δημόσιας υπηρεσίας, βασισμένης σε τοπικές δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ανοικτές στους πολίτες
- Την πρόληψη και καταπολέμηση της ρύπανσης και των κινδύνων που αυτή συνεπάγεται
- Το αποκλειστικά Δημόσιο Εθνικό Σύστημα Υγείας με εκτοπισμό όλων των μεγάλων τραστ από την αγορά και τον κρατικό έλεγχο της αγοράς των προιόντων και υπηρεσιών που σχετίζονται με την υγεία των πολιτών
- Την ανάπτυξη περιβαλλοντικής υγείας: να εκπονηθεί Εθνικό Σχέδιο Περιβαλλοντικής Υγείας ως μέσο εξάλειψης των χρόνιων ασθενειών που συνδέονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση, το πρόχειρο φαγητό και την έκθεση στη ρύπανση σε επαγγελματικό πλαίσιο (φυτοφάρμακα, ραδιενέργεια, αμίαντος, χημικά)
- το αποκλειστικά Δημόσιο Πανεπιστήμιο με κατάργηση του νόμου περί ιδιωτικών πανεπιστημίων, τον εκτοπισμό από την αγορά των ποικιλώνυμων κολλεγίων, τον αυστηρό κρατικό έλεγχο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα παροχής υπηρεσιών στην παιδεία
- την επανάκτηση του δημόσιου χώρου στις πόλεις, στις παραλίες και στα βουνά
- την χρηματοδότηση της έρευνας
- την μεταφορά πόρων και κονδυλίων από το κέντρο (Αθήνα – Αττική) στις Περιφέρειες
- τον δημοκρατικό έλεγχο και την διαφάνεια
- την εξασφάλιση της εθνικής διατροφικής επάρκειας μέσω της οικολογικής και αγροτικής γεωργίας
- την δημοκρατική συμμετοχή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων από τα Δημοτικά Διαμερίσματα έως τους Δήμους και τις Περιφέρειες
- την αναδιοργάνωση του κράτους και των τοπικών αρχών για την εξυπηρέτηση του οικολογικού σχεδιασμού
- την επεξεργασία πολιτικών πράσινης μετάβασης που έχουν ως προτεραιότητα την ανθρώπινη ζωή, την αξία της εργασίας και την προστασία του εισοδήματος των λαϊκών τάξεων
- την επεξεργασία εθνικού δημόσιου προγράμματος στέγασης
- την προστασία των μεταναστών και των μεταναστριών και την ένταξή τους στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας με πληρη ασφαλιστικά και συνταξιοδωτικά δικαιώματα
- την αναγνώριση της πολιτικών δικαιωμάτων στους χώρους εργασίας και αναγνώριση πολιτικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων των νέων εργαζομένων στις εταιρείες
- την εγγύηση αξιοπρεπούς συνταξιοδότησης
- την ανατροπή των ιδιωτικοποιήσεων και προάσπιση της βιομηχανική παραγωγής της χώρας και την επαναλειτουργία υπό δημόσιο έλεγχο μεγάλων παραγωγικών μονάδων (πχ LARCO)
- την εγγύηση της ψηφιακής εθνικής κυριαρχίας ανάπτυξη δημόσιας υπηρεσίας για τις τέχνες και τον πολιτισμό
- την προάσπιση της Εθνικής Ανεξαρτησία και την επανάκτηση της Λαϊκής Κυριαρχία
Είναι επείγουσα ανάγκη η ταχεία επεξεργασία ενός μοντέρνου πρόγραμμα πάλης και Αριστερής κυβέρνησης όπου θα συνυφαίνονται η αριστερή ριζοσπαστική τεχνοκρατία και η εκπροσώπηση της νεολαίας, των λαϊκών στρωμάτων και του κόσμου της εργασίας εξασφαλίζοντας την ευρύτερη Εθνική Λαϊκή Ενότητα.
(Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας είναι Έλληνας και Γάλλος πολίτης)
ΑΠΟ ΤΟ DNEWS