Εφαρμογή νέων δημοσιονομικών κανόνων στην ΕΕ

Του Μελέτη Ρεντούμη

Η περίοδος της πανδημίας και η παρατεταμένη οικονομική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει δημιουργήσει προβληματισμό στην Ευρώπη και στα ευρωπαϊκά όργανα της ΕΕ, για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοσιονομική πολιτική στα πλαίσια του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Ήδη μέσω της ρήτρας διαφυγής, έχει αποφασιστεί η αναστολή των αυστηρών κανόνων όσον αφορά τα ελλείμματα και τα πλεονάσματα, τόσο για το 2020, όσο και το 2021, με στόχο να δοθεί μια ανάσα ρευστότητας στα κράτη μέλη, ώστε να μπορέσουν να έχουν στην διάθεσή τους δημοσιονομικό χώρο, για κρατικές και κοινωνικές δαπάνες.

Επίσης το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό συμβούλιο, που αποτελεί συμβουλευτικό όργανο της Κομισιόν, πρόκειται να προτείνει την κατάργηση και του κριτηρίου για το δημόσιο χρέος, που σήμερα βρίσκεται στο 60% του ΑΕΠ και μόνο ελάχιστες χώρες έχουν την δυνατότητα να το τηρήσουν εντός της ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό, το αντίδοτο για τους νέους και πιο χαλαρούς δημοσιονομικούς κανόνες, είναι το Ταμείο Ανάπτυξης αξίας 750 δις ευρώ, όπου ένα μέρος πρόκειται να δοθεί υπό την μορφή δανείων στα κράτη μέλη, για την στήριξη επενδυτικών δαπανών αλλά και του κοινωνικού κράτους και των συστημάτων υγείας, που πλήττονται ιδιαίτερα αυτή την ευαίσθητη περίοδο.

Προς το παρόν αυτό που έχει συμφωνηθεί αλλά είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης, είναι τα κονδύλια υπό την μορφή δανείων να περάσουν απευθείας στα κράτη μέλη για προώθηση δαπανών, χωρίς να επιτρέπεται η δανειοδότηση επιχειρήσεων με το σκεπτικό, ότι υπάρχουν αλλά ευρωπαϊκά προγράμματα για αυτό τον σκοπό.

Με αυτή την λογική βέβαια, οι δαπάνες αυτές περνούν στον κρατικό προϋπολογισμό και προσμετρώνται στο δημόσιο χρέος, λειτουργώντας πιθανότατα ως αντικίνητρο για αρκετές χώρες, όπως η Ελλάδα, στο να χρησιμοποιήσουν τελικά αυτά τα κονδύλια με παραγωγικό τρόπο.

Σε κάθε περίπτωση, είναι θετικό πως η ΕΕ παρά τις όποιες εσωτερικές αντιστάσεις και διαφωνίες, βρίσκεται προ των πυλών της αναθεώρησης των δημοσιονομικών κανόνων στην ΕΕ σε μια μονιμότερη βάση, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης αλλά και της κοινωνικής συνοχής στους κόλπους της, ώστε να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα, οι έντονες οικονομικές κρίσεις όπως αυτή που διανύουμε.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός.