Ηλεκτρονικές πληρωμές εναντίον φοροδιαφυγής

Του Μελέτη ΡεντούμηΡΕΝΤΟΥΜΗΣ ΜΕΝΕΛΑΟΣ

Το μεγαλύτερο ίσως πρόβλημα που έχει ν’ αντιμετωπίσει η νεοεκλεγμένη κυβέρνηση, όσον αφορά την εφαρμογή του Μνημονίου, με το πλήθος των προαπαιτούμενων που έχουν ψηφιστεί, δεν είναι άλλο από την φοροδιαφυγή.

Είναι γεγονός ότι εδώ και δεκαετίες μιλούν όλες οι κυβερνήσεις γι’ αυτό το θέμα, υποσχόμενες ότι μέσω των εντεινόμενων ελέγχων, θα βρεθούν αποτελεσματικές λύσεις.

Η αλήθεια όμως είναι τελείως διαφορετική, καθώς αφενός δεν υπήρχε η απαραίτητη πολιτική βούληση και αφετέρου δεν είχαν στην διάθεσή τους οι κυβερνώντες σύγχρονα εργαλεία παρακολούθησης και ελέγχου.

Το θέμα της πολιτικής βούλησης δεν θα ήθελα να το σχολιάσω, παρόλο που είμαι ιδιαίτερα επιφυλακτικός απέναντι στην παρούσα κυβέρνηση, καθώς απαιτείται χρόνος για την οργάνωση των δράσεων αλλά και της αντίστοιχης νομοθεσίας.

Στο θέμα όμως των εργαλείων, η ίδια η τεχνολογία μπορεί να δώσει άμεσες, πρακτικές και δραστικές λύσεις, όπως η εισαγωγή των ηλεκτρονικών πληρωμών.

Με τον τρόπο αυτό, δύνανται όλες οι συναλλαγές του οικονομικού κυκλώματος, τόσο νοικοκυριών όσο και επιχειρήσεων, να ελέγχονται, να διασταυρώνονται και φυσικά ν’ αποδίδονται άμεσα οι αναλογούντες φόροι.

Η διαδικασία αυτή μπορεί ν’ αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική και γι’ άλλο λόγο. Θα μειώσει δραματικά την μικρή καθημερινή φοροδιαφυγή κυρίως επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών, μειώνοντας την ανάγκη διαρκών ελέγχων και απόσπασης ανάλογου προσωπικού.
Στον αντίποδα, μπορούν να ενισχυθούν έτσι οι έλεγχοι στην περιπτώσεις μεγάλου πλούτου, ώστε να υπάρχει χρόνος για έρευνα και διασταύρωση.

Πώς όμως θα διενεργούνται οι ηλεκτρονικές πληρωμές; Ποιος θα εγγυάται γι’ αυτό και για ποια αγαθά και υπηρεσίες;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα σίγουρα δεν είναι απλή, αλλά μπορεί ν’ αποδώσει τα μέγιστα με την εισαγωγή συγκεκριμένων προτάσεων ως ακολούθως:

1. Συνεργασία κράτους και τραπεζικού συστήματος στην απλοποίηση έκδοσης χρεωστικών και πιστωτικών καρτών για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

2. Συμφωνία κράτους και τραπεζικού συστήματος, όσον αφορά την επέκταση εγκατάστασης τερματικών POS σε μεγάλο πλήθος επαγγελματιών, κρατώντας χαμηλά τις προμήθειες που χρεώνονται, ώστε ν’αυξηθεί η χρήση του πλαστικού χρήματος.

3. Θέσπιση κινήτρων για τους συνεπείς φορολογούμενους, ώστε με την χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών να προβλέπεται, είτε επιστροφή κεφαλαίου πάνω από ένα όριο συναλλαγών, είτε επιστροφή φόρου στην εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης.

4. Διασύνδεση όλων των ταμειακών μηχανών με την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ), ώστε ν’αποδίδεται αυτόματα ο ΦΠΑ κατά την συναλλαγή σε πραγματικό χρόνο και όχι να χρησιμοποιείται παρανόμως από τις επιχειρήσεις ως κεφάλαιο κίνησης.

5. Αντίστοιχη διασύνδεση και των τερματικών POS με την ΓΓΔΕ, ώστε με την χρήση της χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας, ν’αποδίδεται επίσης αυτόματα ο ΦΠΑ στο κράτος.

6. Το αφορολόγητο ποσό που θα ισχύσει για τα εισοδήματα του 2016, να χτίζεται αποκλειστικά και μόνο με την χρήση κάρτας. ώστε να είναι εύκολος ο εντοπισμός των συναλλαγών και να ελέγχονται πιθανές αποκλίσεις από τα δηλωθέντα εισοδήματα.

7. Να ενισχυθεί η ηλεκτρονική τιμολόγηση, τόσο μεταξύ επιχειρήσεων όσο και μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων, ώστε αφενός να ελέγχεται η νομιμότητα των συναλλαγών, η εξάλειψη εικονικών τιμολογίων και η άμεση απόδοση των φόρων με βάση τον πραγματικό τζίρο των επιχειρήσεων.

8. Να ξεκινήσει πιλοτικά η υποχρεωτική χρήση κάρτας, για συγκεκριμένους κλάδους με υψηλή ζήτηση, ώστε να δημιουργηθεί κουλτούρα συναλλαγών από τους πολίτες.
Ο ένας κλάδος κατά την άποψή μου θα έπρεπε να είναι οι υπηρεσίες υγείας, από ιδιώτες γιατρούς και διαγνωστικά κέντρα.

Ο δεύτερος κλάδος, με τεράστιους τζίρους τα τελευταία χρόνια και εν δυνάμει μεγάλα φορολογικά έσοδα, είναι αυτός του στοιχήματος κυρίως του ΟΠΑΠ, όπου με την επιβολή ιδίως της πιστωτικής κάρτας, ως μέσον πληρωμής, θα μειωθεί κατακόρυφα η φοροδιαφυγή από τον παράνομο στοιχηματισμό.

Όλα τα παραπάνω σίγουρα δεν μπορούν να εφαρμοστούν και ν’αποδώσουν την επόμενη μέρα, γι’ αυτό απαιτείται αφενός διακομματική συναίνεση και αφετέρου, όλοι οι αρμόδιοι φορείς της αγοράς να καταθέσουν άμεσα τις προτάσεις τους, ώστε να υπάρξει ένα εθνικό πλαίσιο πάταξης της φοροδιαφυγής.

Το αποτέλεσμα της προαναφερόμενης διαδικασίας, είναι βέβαιο ότι μεσοπρόθεσμα μπορεί ν’αλλάξει την πορεία της χώρας και να την οδηγήσει με ασφάλεια στην ανάπτυξη που όλοι προσμένουμε.
*Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας της Δυναμικής Ελλάδας.