Του Κώστα Παπαδόπουλου
“Η Αλήθεια είναι Δυσανάγνωστη, είναι Γυμνή, είναι Ωμή. Ποιοι άραγε έχουν το σθένος να την δουν κατάματα; Ποιοι έχουν την γνώση να την αποκωδικοποιήσουν, να την διαχειρισθούν; Ποιοι οι Άριστοι, εξ’ υμών, για να πράξουν τα δέοντα;”
(ανώνυμος αρχαίος στοχαστής)
Λέγεται ότι ο Αϊνστάιν ηρωτήθη εξ ενός βοηθού του, μια ημέρα του 1942…
“κύριε καθηγητά, το διαγώνισμα που μόλις δώσατε στους φοιτητές τού τμήματος της Φυσικής είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που τους δώσατε και την περυσινή χρονιά.”
“Ναι, ναι… απαντά ο Αϊνστάιν… είναι πράγματι ακριβώς το ίδιο”
“Μα γιατί; γιατί το κάνατε αυτό κύριε καθηγητά; ερωτά αμήχανα ο βοηθός του”.
“..α, μάλιστα , λέει ο Αϊνστάιν …οι Απαντήσεις… έχουν αλλάξει“
Γεωπολιτική και Οικονομία
“Είμαστε σε μια περίοδο αλλαγής από το 2008 και εντεύθεν. Αυτό που έχει καταφέρει ο Κορωνοϊός, είναι η επιτάχυνση και ένταση των προϋπαρχόντων παραγόντων αλλαγής. Οι εξαγωγές έχουν στεγνώσει και οι εξαγωγικές αγορές έχουν παραλύσει. Οι ενδημικές κρίσεις σε όλο τον κόσμο έχουν ενταθεί. Η Κίνα ήταν ήδη κλονισμένη από οικονομική άποψη. Η Ρωσία βρισκόταν ήδη σε πετρελαϊκή κρίση. Η Ευρώπη έχει κατακερματιστεί και ο Αναπτυσσόμενος Κόσμος περιμένει κάποιον από το εξωτερικό να έρθει και να λύσει τα προβλήματά του. Το γεγονός είναι, ότι κανείς δεν πρόκειται να παρέμβει. Οι ΗΠΑ θα περάσουν 2 με 3 πολύ δύσκολα χρόνια, Οικονομικά και Πολιτικά. Δυστυχώς για την υφήλιο, οι ΗΠΑ θα λύσουν το πρόβλημά τους μειώνοντας τις εισαγωγές τους καθώς θα καταναλώνουν τα δικά τους παραγόμενα προϊόντα, κρατώντας έτσι την οικονομία τους ζωντανή”.
(G. Friedman)
74 χρόνια περάσαν από την το τέλος το Β’ Παγκοσμίου πολέμου και την συμφωνία Brenton Woods. Οι παλιές αυτοκρατορίες καταργήθηκαν, το ελεύθερο εμπόριο καθιερώθηκε ως βασικός τρόπος ζωής (modus vivendi) και η ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ παραχωρήθηκε σε όλους τους συμμάχους. Οι γραμμές εφοδιασμού και η ναυσιπλοΐα προστατεύθηκαν από το Αμερικανικό Ναυτικό ενώ η συμμαχική ασφάλεια ήταν εγγυημένη από την δύναμη της Αμερικής. Κάθε χώρα στον Ελεύθερο Κόσμο μπόρεσε να αποκτήσει άνετη εμπορική πρόσβαση στους πόρους της υφηλίου για να παράξει προϊόντα και να τα πουλήσει ελεύθερα στην παγκόσμια αγορά.
“Ο Αναπτυσσόμενος Κόσμος χρειάζεται τα μετρητά για επενδύσεις και για αγορές προϊόντων. Οι Αναπτυγμένες χώρες χρειάζονται την κατανάλωση. Η Εμπορική αυτή ισορροπία, εις την οποία το μεγαλύτερο τμήμα του Αναπτυσσόμενου Κόσμου ήταν η βάση κατανάλωσης, ενώ ο Αναπτυγμένος Κόσμος υπήρξε η βάση επενδυτικών κεφαλαίων και επενδύσεων, κατηύθυνε την Παγκόσμια Οικονομία τα τελευταία 30 χρόνια. Σε ένα περιβάλλον Παγκόσμιας ασφάλειας όλοι ρίχνουν χρήματα στην οικονομική ανάπτυξη. Από το 1990 έως το 2016 είχαμε τη μεγαλύτερη Εμπορική άνθηση στην Ανθρώπινη Ιστορία. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η συγκεκριμένη περίοδος ήταν η φυσιολογική ροή των ανθρώπινων υποθέσεων. Δεν ήταν φυσιολογική, ήταν Ιστορικά μια παράτυπη περίοδος που επρόκειτο να τελειώσει.
Ο Ανεπτυγμένος Κόσμος γερνάει και περνάει σε μια φάση μαζικής συνταξιοδότησης όπου δεν παράγει, ούτε καταναλώνει υπέρμετρα. Ο Αναπτυσσόμενος Κόσμος γερνά επίσης με ρυθμούς πιο γοργούς σε σχέση με τον Αναπτυγμένο Κόσμο μεταβαίνοντας έτσι σε μια κατάσταση “ώριμης κοινωνίας”. Η κατανάλωση του μειώνεται, χάνοντας το “εμπορικό πλεονέκτημα του”, χωρίς να έχει δημιουργήσει τις απαραίτητες υποδομές σε Θεσμούς, Κεφαλαιακές δομές, Βιομηχανική βάση, και Δημοκρατία, όπως ο Ανεπτυγμένος Κόσμος. Αντί να οδηγούμαστε προς μια κατάσταση με τάση για Ανάπτυξη, Συνεργασία και άνθηση του Εμπορίου μεταβαίνουμε προς έναν κόσμο που κινείται προς Παγκόσμια Κατάρρευση και Οικονομική Καθίζηση”
(P. Zeihan)
Brave New World & 1984
Η Φιλοδοξία είναι ένας υπερβατικός παράγων στην Ανθρώπινη φύση, ένα δίκοπο μαχαίρι. Στα χέρια ενός Αρίστου Γνώστη φέρνει θαυμαστά και μεγαλόσχημα επιτεύγματα. Στα χέρια ενός Υπερόπτη μετατρέπεται σε αλαζονεία, παροξυσμό και συνήθως φέρνει όλεθρο και καταστροφή. Η ισορροπία είναι όντως λεπτή μεταξύ νίκης και ήττας μεταξύ του γενικού καλού και της εξαθλίωσης.
“Βρισκόμαστε σε μια εποχή πλήρους μεταμόρφωσης. Τα πάντα, οι βιομηχανίες, η επικοινωνία θα αλλάξουν και το ίδιο το ηθικό υπόβαθρο της κοινωνίας θα αμφισβητηθεί. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι αυτής της τεχνολογίας, οι κίνδυνοι της τεχνικής αύξησης των ανθρωπίνων δυνατοτήτων (augmentation), οι κίνδυνοι των AI, AGI, ASI; Πόσο άσχημα η περίεργα θα γίνουν τα πράγματα;
Το 2030 ο κόσμος θα είναι τελείως διαφορετικός”
(G. Beck)
“Quantum supremacy είναι η στιγμή που ένας κβαντικός υπολογιστής ξεπερνά τον πιο ισχυρό κλασικό υπολογιστή στη γη. Ο πιο ισχυρός υπέρ – υπολογιστής στον κόσμο, το «Summit» της IBM, έχει το μέγεθος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου. Απεναντίας, ο κβαντικός υπολογιστής της Google (Sycamore) έχοντας μόνο μέγεθος ψυγείου ξεπέρασε το «Summit» στις πρόσφατες δοκιμές. Ο κβαντικός υπολογιστής έλυσε το πρόβλημα δοκιμής σε 200 δευτερόλεπτα, ο “Summit” θα χρειαζόταν 10.000 χρόνια για την επίλυση του ίδιου προβλήματος (σημ: 2.5 ήμερες κατά την IBM). Αυτό το γεγονός αλλάζει τα πάντα, είναι γεγονός για τα βιβλία της Ιστορίας, τόσο μεγάλο όσο η προσγείωση του Apollo 11 στην Σελήνη.
Το 5G από την άλλη πλευρά είναι η πρώτη επαναστατική ασύρματη τεχνολογία 100 φορές γρηγορότερη από το σημερινό 4G με δυνατότητα μεταφοράς τεράστιου αριθμού δεδομένων και καθυστέρηση μεταφοράς ενός χιλιοστού τού δευτερολέπτου. Εξωτικές εφαρμογές όπως αυτόνομα οχήματα, χειρουργικές επεμβάσεις μέσω τηλε-ρομποτικης, Internet of things, κλπ είναι πλέον εφικτές. Τέλος, το AI μπορεί να τροφοδοτηθεί με μια απίστευτη ποσότητα πληροφοριών. Μπορεί να εξετάσει 1000 διαφορετικές μεταβλητές και να αναγνωρίσει μοτίβα που οι άνθρωποι ποτέ δεν μπορούν να αναγνωρίσουν και να καταλήξει στο σωστό συμπέρασμα ”
(J. Brown)
1932 η 1760 ;
Είμαστε σε μια περίοδο της Ανθρώπινης Ιστορίας που ένας αριθμός καθοριστικής αλλαγής (game changing) δυνάμεων και παραμέτρων συγκλίνουν ταυτόχρονα. Έχει ειπωθεί προσφάτως ότι η περίοδος που διανύουμε μοιάζει πολύ με την περίοδο 1930-1945. Όντως έχουμε παρόμοια Οικονομικά και Γεωπολιτικά φαινόμενα: Χρηματοοικονομική κρίση, ανταγωνισμός μεταξύ μεγάλων και ανερχόμενων Δυνάμεων με αντίθετα πολιτικά συστήματα (Φιλελεύθερες Δημοκρατίες, “Ολιγαρχικά” και Αυταρχικά καθεστώτα και το νέο-Φασιστικό μοντέλο της Κίνας). Μέχρι στιγμής οι άλλοι δυο κύριοι παράμετροι της τότε εποχής ήτοι η Οικονομική καθίζηση (Depression) και η αλυσιδωτή χρεωκοπία πολλών κρατών δεν έχει μετουσιωθεί μέχρι στιγμής. Το Παγκόσμιο Οικονομικό κλείδωμα λόγω Κορωνοϊού διόλου απίθανο να είναι ο μηχανισμός εκπυρσοκρότησης και η τελική μετουσίωση των δύο αυτών παραμέτρων.
Άρα θα είμαστε πλέον στο 1932; Όχι επακριβώς. Ο λόγος; Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, οι συνέπειες της οποίας στο Κοινωνικό – Οικονομικό και Πολιτικό γίγνεσθαι θα είναι τόσο ριζοσπαστικές και τεκτονικές όσο ήταν αντίστοιχα η 1η Βιομηχανική Επανάσταση στην τότε κοινωνία.
“Όταν φτάσουμε στην άλλη πλευρά το λέω America 2.0. Θα δούμε τι είναι μπροστά μας, Πραγματικά δεν ξέρουμε τι να περιμένουμε, τι υπάρχει στην άλλη πλευρά.”
(M.Cuban)
“Όταν φτάσουμε στην άλλη πλευρά, θα έχουμε Αμερικανική ασφάλεια αλλά όχι Παγκόσμια ασφάλεια, Αμερικανικό Εμπορικό Δίκτυο αλλά όχι ένα Παγκόσμιο Εμπορικό Δίκτυο, Αμερικανική επαναβιομηχάνιση και Παγκόσμια αποβιομηχανοποίηση καθώς και μια δημογραφική κατάρρευση στο μεγαλύτερο μέρος της υφηλίου”
(P. Zeihan)
Το δια ταύτα
Ο θαυμαστός κόσμος του A. Huxley (the Brave New World) με μια “γεύση” από την οραματισθείσα κοινωνία του G. Orwell (1984) είναι πλέον προ των πυλών μαζί με μια Υφήλιο στα πρόθυρα του πολιτικό-οικονομικού ανταγωνιστικού παροξυσμού.
Τα Ανθρώπινα θέματα διέπονται από τις ίδιες διαχρονικές αρχές, τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. “Η παγίδα του Θουκυδίδη” και οι ριζοσπαστικές Τεχνολογικές Επαναστάσεις εμφανίζονται στο προσκήνιο και η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Οι τακτικές κινήσεις, “οι απαντήσεις” μόνον αλλάζουν.
Οι κρατούντες τα ηνία της νέας Τεχνολογίας και συνάμα έχοντας όραμα, “κοινωνική συνοχή”, εξέχουσα πολίτικο-στρατιωτική γεωγραφική θέση, ενεργειακή και διατροφική αυτάρκεια και ασφαλή παροχή πρώτων υλών θα είναι εκ των νικητών, εκτός επιδειχθείσης υπέρμετρης αλαζονείας.
Αυτοί θα επιβάλλουν την “νέα συνθήκη” τύπου Γιάλτας, ή και Brenton Woods.
Οι λοιποί, οι απροετοίμαστοι, οι ηττημένοι, οι ανίσχυροι του Πρώτου, Δευτέρου και Τρίτου κόσμου είτε θα ενσωματωθούν, είτε θα ακρωτηριαστούν, είτε θα αφανισθούν.
Η Ελλάς;
Χρεοκοπημένη, Γερασμένη, Αποβιομηχανισμένη, Πολιτικά, Ιδεολογικά και Κοινωνικά κερματισμένη με μια άρχουσα τάξη “κοιμισμένη”, περιμένοντας ξένους για να σωθεί, είναι βορά στις ορέξεις και τα συμφέροντα ημετέρων και τρίτων.
Ο άνθρωπος και τα οικοδομήματα του Γεννιούνται για να Πεθάνουν. Είναι ο Νόμος της Φύσεως. Η Μεταπολίτευση και η μεταπολιτευτική καθεστηκυία τάξη γεννήθηκε και ορίζεται για να “πεθάνει” όχι διότι κάποιος το διαλαλεί, η το επιδιώκει. Η Ιστορία το καλεί.
*Πρώην στέλεχος της JPL-NASA
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ