Κυβερνώντας χωρίς κόμμα

Tης Σάντρα Λεόν (*)

Ο θρίαμβος του Εμανουέλ Μακρόν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές αντιπροσωπεύει την πεμπτουσία της αποτυχίας των παραδοσιακών κομμάτων: τη νίκη του υποψηφίου χωρίς κόμμα επί των υποψηφίων που στις primaires νίκησαν χωρίς τους κομματικούς μηχανισμούς. Σε μια συγκυρία γενικής άρνησης των κομμάτων του κατεστημένου, ο μη κομματικός χαρακτήρας του κινήματος που ίδρυσε ο Μακρόν αποτέλεσε χωρίς αμφιβολία ένα σημαντικό πλεονέκτημα γι’ αυτόν. Μπορεί όμως και να μετατραπεί σε ένα σημαντικό εμπόδιο αν και όταν ο τελευταίος κληθεί να κυβερνήσει τη χώρα.

Κι αυτό, για τρεις λόγους.

Πρώτον, επειδή η πολιτική εξουσία είναι εξ ορισμού συμπαγής, μια ιδιότητα που στις αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες εξαρτάται από την ενότητα και τη συνοχή των αποφάσεων που λαμβάνουν τα πολιτικά κόμματα. Ο Μακρόν θα χρειαστεί χρόνο για να μετατρέψει την αποκεντρωμένη δομή του κινήματος «Εμπρός!» σε μια οργάνωση που θα τον βοηθήσει να διαχειριστεί την εξουσία και, πάνω απ’ όλα, θα του επιτρέψει να κερδίσει μια πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.

Δεύτερον, ένας πρόεδρος που δεν ελέγχει το κοινοβούλιο είναι αδύναμος, ιδιαίτερα αν μοιράζεται την εκτελεστική εξουσία με τον πρωθυπουργό, όπως συμβαίνει στο ημιπροεδρικό γαλλικό σύστημα. Στην καλύτερη περίπτωση, μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου το κόμμα του Μακρόν θα μπορέσει να σχηματίσει μια κυβέρνηση συνασπισμού ή μειοψηφίας. Στη χειρότερη, θα ξεκινήσει μια περίοδος αστάθειας. Και στις δύο περιπτώσεις, ο κανόνας θα είναι οι κοινοβουλευτικές συμφωνίες. Και λόγω του γεγονότος αυτού θα τεθεί σε δοκιμασία η ικανότητα του κόμματος του προέδρου για διαπραγματεύσεις προκειμένου να αποφεύγονται τα κοινοβουλευτικά αδιέξοδα.

Τρίτον, τα προβλήματα που αναφέρθηκαν προηγουμένως είναι πρακτικά αναπόφευκτα. Η δημιουργία και εδραίωση νέων πολιτικών κομμάτων χρειάζεται χρόνο και ανακατάταξη εσωτερικών ισορροπιών. Κι όταν επιδιώκεται μια γρήγορη εδαφική εδραίωση, η συγκρότηση της οργανωτικής δομής μπορεί να επηρεαστεί.

Όπως φαίνεται, η ανάγκη για αλλαγή που μετασχηματίζει τα ευρωπαϊκά πολιτικά συστήματα δημιουργεί κόμματα και κατατεμαχίζει κοινοβούλια. Οι δύο αυτές καταστάσεις δημιουργούν νέες ευκαιρίες και ταυτόχρονα καθιστούν πιο δύσκολη την άσκηση πολιτικής, απαιτώντας δόσεις υπομονής που λιγοστεύει όλο και περισσότερο μεταξύ των ψηφοφόρων.

(Πηγή: El Pais- AΠΕ -ΜΠΕ)

(*) Η Σάντρα Λεόν είναι αρθρογράφος της El Pais