Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου
49 και πλέον χρόνια από την εθνική τραγωδία του 1974, είναι επιτέλους η ώρα για μια ολοκληρωμένη στρατηγική και τακτική στο Κυπριακό, επικαιροποιημένη στις νέες συνθήκες. Και ιδιαίτερα υπό το φοβερό βάρος του επικρεμάμενου κινδύνου οριστικοποίησης της στρεβλής εικόνας του προβλήματος ως δικοινοτικής διαμάχης. Όπως προδιαγράφουν τα τελευταία κείμενα των εκθέσεων του Γ.Γ του ΟΗΕ προς το Συμβούλιο Ασφαλείας για την Κύπρο.
Ούτως ή άλλως είναι αδιανόητο να παραμένουμε μαρμαρωμένοι στο παρελθόν. Πολύ περισσότερο τώρα που έχουν διαμορφωθεί νέα γεωστρατηγικά, γεωπολιτικά δεδομένα στον κόσμο και την περιοχή μας. Ρωσοουκρανική πολεμική κρίση, σύγκρουση Ισραήλ – Παλαιστινίων, ενεργειακή ανασφάλεια, αξιοποίηση των ενεργειακών πηγών της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου – περιλαμβανομένων και των δικών μας – για την ενεργειακή αυτάρκεια της Ευρώπης. Είναι «ηλίου φαεινότερο» ότι δεν υπάρχουν περιθώρια να παραμείνουμε προσκολλημένοι σε μια στρατηγική και τακτική που έχει αποδειχθεί, εκ του αποτελέσματος, ότι έχει αποτύχει. Και ιδιαίτερα όταν βρισκόμαστε ενώπιον των εξωφρενικών αξιώσεων Τουρκίας και υποχείριας Τ/Κ ηγεσίας για «κυριαρχική ισότητα» και «λύση δύο κρατών».
Πρώτη αναγκαία πρωτοβουλία της Ελληνικής Κυπριακής πλευράς και της Κυπριακής Δημοκρατίας η διαμόρφωση περιγράμματος λύσης του Κυπριακού, με βάση το κοινό ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου του Σεπτεμβρίου του 2009 και με επίσημη κατάθεση του, ενώπιον της διεθνούς και της Ευρωπαϊκής κοινότητας. Είναι αδιανόητο μισό σχεδόν αιώνα μετά την παράνομη εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και τους δόλιους ισχυρισμούς της Τουρκίας ότι ο Κυπριακός Ελληνισμός δεν επιθυμεί λύση να αποφεύγουμε το αυτονόητο. Να καταθέσουμε είτε μια ολοκληρωμένη πρόταση λύσης, είτε ένα αδρό περίγραμμα λύσης. Με αυτό τον τρόπο θα καταρριφθεί η τουρκική προπαγάνδα και θα ισχυροποιηθεί η θέση μας σε διεθνές και Ευρωπαϊκό Επίπεδο.
Δεύτερον, με αποσύνδεση της εσωτερικής από τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού. Η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, η απομάκρυνση των εποίκων και η κατάργηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων του 1960, θα πρέπει να τεθούν ενώπιον της Τουρκίας, για να τοποθετηθεί ενώπιον των ευθυνών της. Να ζητήσουμε και να επιμείνουμε για τη συζήτηση της διεθνούς πτυχής σε διεθνή διάσκεψη, με συμμετοχή του ΟΗΕ, της Ε.Ε, των τριών εγγυητριών δυνάμεων και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τρίτον, με προώθηση αιτήματος για υιοθέτηση δέσμης αρχών λύσης του Κυπριακού σε ένα προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ύστερα από σωστή προετοιμασία και επαφές με τα κράτη – μέλη.
Τέταρτον, με συνέχιση της προσπάθειας στην Ε.Ε για διορισμό πολιτικής προσωπικότητας εγνωσμένου κύρους και αδιαμφισβήτητης αντικειμενικότητας, ως ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό, με όρους εντολής, να εποπτεύει ότι οι όποιές πρόνοιες της λύσης συζητούνται είναι συμβατές με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Να είναι σαφές ότι επικουρική θα είναι η συνδρομή της Ε.Ε στις βασικές προσπάθειες και πρωτοβουλίες του ΟΗΕ για επίτευξη λύσης.
Πέμπτον, με προώθηση διαβημάτων για εφαρμογή των ψηφισμάτων 550 (1984) και 789 (1992) του Συμβουλίου Ασφαλείας και της συμφωνίας υψηλού επιπέδου του 1979 Κυπριανού – Ντεκτάς, για κατά προτεραιότητα επιστροφή της Αμμοχώστου.
Η ακινησία, οι απλές διακηρύξεις και η παθητική παρέλευση του χρόνου εμπεδώνουν τα κατοχικά δεδομένα. Είναι η ώρα για μια νέα αρχή με αξιοποίηση του διεθνούς κλίματος για προσήλωση στις αρχές του διεθνούς δικαίου ύστερα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
50 σχεδόν χρόνια μετά τη τραγωδία του 1974 δεν νοείται επανάπαυση, εφησυχασμός και συμφιλίωση με τη παθητική παρέλευση του χρόνου.
Σημ.: Η κ.Ολγκίν – Γκουεγιάρ θα πρέπει να κατανοήσει ότι το ζητούμενο για επανάληψη των διαπραγματεύσεων δεν είναι η «χρυσή τομή» μεταξύ της τουρκικής αξίωσης για δύο κράτη – κυριαρχική ισότητα και της θέσης Κυπριακής Δημοκρατίας – Ε/Κ πλευράς για τη διαχρονικά συμφωνημένη θέση λύσης. Μία είναι η επιλογή. Τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οτιδήποτε άλλο θα συνιστά εκτροπή.
Πρώην Προέδρου της Βουλής Των αντιπροσώπων
