Toυ Μιχάλη Ραμπίδη
ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ
Ο εθισμός στο Facebook, δεν έχει επισήμως αναγνωρισθεί παγκοσμίως ως ψυχική ασθένεια. Ωστόσο, υπάρχουν πρόσφατες μελέτες που τείνουν να τον κατατάξουν στην κατηγορία των ψυχικών διαταραχών.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) και η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση έθεσαν τα κριτήρια μιας πιθανής παθολογικής συμπεριφοράς που συνιστά εξάρτηση. Έχουν ολοκληρωθεί ήδη τέσσερις μεγάλες ακαδημαϊκές έρευνες.
1η Μελέτη: Προέρχεται από το πανεπιστήμιο Nottingham Trent – Αγγλία και ανέδειξε ότι είναι πιο πιθανό να αποκτήσουν το σύνδρομο οι πιο κοινωνικές γυναίκες, κυρίως αυτές που δεν διατηρούν κάποιου είδους ερωτική σχέση ή όσοι έχουν χαμηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης, εισοδήματος, και αυτοεκτίμησης.
Ο καθηγητής ψυχολογίας Mark Griffiths, λέει ότι ο εθισμός στο Facebook έγκειται στο περιεχόμενό του που προκαλεί υπερβολική χρήση, αλλά και δυνητικά εθιστική συμπεριφορά, που συσχετίζεται με την εξάρτηση σε χημικές ουσίες. Το σύνδρομο ταυτίζεται με την απότομη τόνωση, κοινώς το “ανέβασμα” που προκαλούν τα ναρκωτικά, καθώς με ένα θετικό σχόλιο ή like στο προφίλ μας, η ντοπαμίνη απελευθερώνεται, προσφέροντας άμεσα τεράστια ικανοποίηση, ιδίως σε χρήστες που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση.
2η Μελέτη: Αναπτύχθηκε από το πανεπιστήμιο του Μπέργκεν στη Νορβηγία, και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychological Reports. Αφορά μια κλίμακα εθισμού και αξιολόγησης “The Bergen Facebook Addiction Scale“ και έχει συμπυκνώσει όλη την έρευνα σε έξι κρίσιμα ερωτήματα, που μπορούν να μας πιστοποιήσουν αν πράγματι έχουν εμφανισθεί τα πρώτα σημάδια του εθισμού ….
3η Μελέτη: Έγινε από πανεπιστημιακούς ερευνητές στο California State University, με την συμμετοχή φοιτητών. Διαπιστώθηκε ότι ο εθισμός στο Facebook ενεργοποιεί τις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου όπως η κοκαΐνη. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, η υπερβολική χρήση του κοινωνικού δικτύου δρα στους ίδιους υποδοχείς όπως οι ναρκωτικές ουσίες. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Psychological Reports.
4η Μελέτη: Έγινε από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης & ερεύνησε τον αντίκτυπο της χρήσης του Facebook και των κοινωνικών δικτύων γενικότερα στις πραγματικές σχέσεις, ιδίως τον γάμο. Διαπιστώθηκε ότι υπερβολική χρήση μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στο διαζύγιο.
Το αμερικάνικο περιοδικό Wall Street Journal και το βρετανικό The Guardian είχαν δημοσιεύσει την έρευνα, όπου αναφέρονταν ότι μεγάλο ποσοστό των γάμων στις ΗΠΑ αντιμετώπιζε προβλήματα, ή είχε διαλυθεί εξαιτίας του εθισμού στο Facebook.
Ο ερευνητής στο Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης Sherry Turkle έγραψε εκτενώς για τον αντίκτυπο των κοινωνικών μέσων στις σχέσεις, θεωρώντας ότι αποδυναμώνουν πραγματικά τους ανθρώπινους δεσμούς.
Οι στρατηγικές για να ελέγξουμε την υπερβολική χρήση στο Facebook βρίσκονται σε εξέλιξη και σε συνεχή έρευνα.
-εφόσον η ενασχόληση με το κοινωνικό δίκτυο δεν επηρεάζει τη δουλειά μας ή τις προσωπικές μας σχέσεις, τότε δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας.
-αν παραμελούμε πολλές πτυχές της ζωής μας, οφείλουμε να θέσουμε τον εαυτό μας σε περιορισμούς, αν δεν μπορούμε να απενεργοποιήσουμε τον λογαριασμό μας.
Το Facebook αναμφίβολα είναι ένα ιδανικό μέσο για επαγγελματική χρήση. Όμως αν πρόκειται μόνο για χόμπι, ενδέχεται τα πράγματα να οδηγήσουν σε μια ανεπιθύμητη εξάρτηση που μπορεί έχει επιπτώσεις στη ζωή μας.