Του Γ. Λακόπουλου
Κάτι αρχίζει να θυμίζει ότι διανύουμε ήδη το 200ό έτος από την εθνεγερσία του 1821- παρότι η πανδημία δεν επιτρέπει ως τώρα στην επιτροπή «Ελλάδα 2021» να ξεδιπλώσει τον προγραμματισμό της: στα ΜΜΕ εμφανίζονται ιστορικές αναφορές και η θεματολογία της επανάστασης επικαιροποιείται.
Όσο συνεχίζεται η πανδημία οι τοπικές κοινωνίες θα δυσκολεύονται να πάρουν μέρος στη βιωματική αναπαράσταση της επετείου όπως περίμεναν. Και ας ξέρουν πέτρα την πέτρα τα σημεία στα οποία κερδήθηκε σε μάχες σώμα με σώμα η ελευθερία.
Αλλά το στοίχημα κερδίζεται. Το σχέδιο της Γιάννας Αγγελοπούλου και των συνεργατών της είναι προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες της πανδημίας. Αλλωστε καταρτίσθηκε σε αντίστοιχες συνθήκες με τηλε-συνεργασίες και «επικίνδυνες αποστολές» της ίδιας στις πόλεις -σύμβολα της Επανάστασης.
Αλλά κακά τα ψέματα: ο εορτασμός της επετείου ανάστασης ενός έθνους και γέννησης ενός κράτους, δεν μπορεί να λειτουργήσει ψηφιακά με πληρότητα.
Για να αναδειχθούν τα αισθήματα που προκαλεί -υπερηφάνεια, συγκίνηση, διάθεση για συσπείρωση – χρειάζεται άμεση επαφή των προσώπων, σε φυσικές εκδηλώσεις. Γιορτή είναι, όχι σεμινάριο.
Αλλά πέρα από τους περιορισμούς, η Αγγελοπούλου και η επιτροπή κατάφεραν πρωτίστως να μην εκτραπεί η συζήτηση, πέρα από το στόχο: να τιμηθεί η Επανάσταση με τρόπο που καθιστά την 200ετηρίδα παράθυρο στο μέλλον.
Έργο της επιτροπής είναι και η επιδεξιότητα με την οποία η ανάπτυξη του εορτασμού σε μια χρονιά στην οποία υπάρχει κινητικότητα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις λειτουργει συμπληρωματικά. Η μια διαδικασία τροφοδοτεί την άλλη, χωρίς οι «ευαισθησίες της μνήμης» να αποδυναμώνουν τις ευαίσθητες πλευρές της διπλωματίας.
Αυτή η δουλειά θα αδικηθεί αν συνεχιστεί μια αποπροσανατολιστική συζήτηση για το επίπεδο εκπροσώπησης που θα έχουν στις 25 Μαρτίου οι επίγονοι των, τότε, μεγάλων δυνάμεων.
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση και η Προεδρία της Δημοκρατίας, από πλευράς πρωτοκόλλου, πάτησαν τα κορδόνια τους στη διαχείριση των προσκλήσεων. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία δεν θα εκπροσωπηθούν με τους προέδρους τους.
Πρόκειται για έλλειμμα που αφαιρεί από τη λάμψη της επετείου και ιδίως από το διεθνές βεληνεκές του μηνύματός της.
Αλλά μην πυροβολείτε τον πιανίστα. Κανείς δεν μπορεί να μεταφέρει την ευθύνη στη Γιάννα και την Επιτροπή. Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι…
Σε κάθε περίπτωση αυτές οι απουσίες δεν αποδυναμώνουν την επέτειο, την ουσία, το περιεχόμενο και τον στόχο της. Αυτό που οργανώνει η επιτροπή «Ελλάδα 2021» δεν είναι διεθνής συνάντηση κρατών και κυβερνήσεων, ούτε πάρτι προσωπικοτήτων.
Η επικοινωνιακή δυναμική του εορτασμού προφανώς ενισχύεται με την παρουσία όσο το δυνατόν περισσότερων ισχυρών και επωνύμων. Αλλά μόνο η επικοινωνία.
Η επέτειος δεν οργανώνεται γι’ αυτούς, ούτε μόνο με αυτούς. Οργανώνεται για τον όπου Γης ελληνισμό. Πρώτη φορά σε δυο αιώνες γίνεται προσπάθεια για συλλογική συμμετοχή σε μια συλλογική αναδρομή. Χωρίς φορτίσεις, εθνικισμούς και μυθολογίες, χωρίς διχαστικές ερμηνείες και ανούσιες αναψηλαφήσεις.
Το μήνυμα της Αγγελόπουλου είναι ότι αφήνει την Ιστορία στους ιστορικούς, την πολιτική στους πολιτικούς και εστιάζει στην αφομοίωση του νοήματος της επετείου από την κοινωνία. Οι πολίτες και οι οργανώσεις τους είναι οι διαμορφωτές δράσης, κίνησης, μηνύματος και αποτελέσματος.
Θα ήταν κατώτερο της χώρας να διαταραχθεί η σύμπνοια που διακρίνει ως τώρα την οργάνωση της επετείου με την διόγκωση επιμέρους θεμάτων, που δεν έχουν και τόσο μεγάλη σημασία γι’ αυτό που πρέπει να κρατήσουν οι Έλληνες: την τροχιοδεικτική αξία της διαδρομής των δυο αιώνων.
Όσα προηγήθηκαν οδηγούν σε όσα πρέπει να ακολουθήσουν. Αν η πρώην -πάμφτωχη-περιφέρεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είναι σήμερα μια ισχυρή κρατική οντότητα, στις 35 πιο πλούσιες του πλανήτη, ποιο στόχο πρέπει να έχει για την συνέχεια ;
Στο ανάγλυφο της Ιστορίας φαίνεται καθαρά από πού σημείο ξεκίνησε η Ελλάδα το 1821 και πού βρίσκεται σήμερα- μέσα από το σλάλομ της Ιστορίας και τις εσωτερικές διακυμάνσεις της.
Σ’ αυτό το ανάγλυφο η οργάνωση της επετείου προσπαθεί να τοποθετήσει το επόμενο ορόσημο. Τη διαδρομή θα την διαμορφώσουν οι πολίτες, οι κοινωνικές δυνάμεις και η πολιτική ηγεσία.
Η Γιάννα Αγγελοπούλου και η Επιτροπή έχουν ήδη μια επιτυχία καρφιτσωμένη στο πέτο: οργάνωσαν τον εορτασμό με τρόπο που υπερβαίνει τη δυσχέρεια της συγκυρίας. Σε κάθε περίπτωση η άυλη κληρονομιά της επετείου θα είναι καύσιμο στις μηχανές του ελληνισμού.
Τα υπόλοιπα είναι λεπτομέρειες…
