Μια φανταστική συνέντευξη με τον …Μεγα-Αλέξανδρο!

Με τον Νίκο Λακόπουλο

 

Γεννηθηκε στην Πελλα το 356 π.Χ. την ημέρα που κάηκε ο ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο από τον Ηρόστρατο. Είχε δύο ακόμα αδελφές την Κλεοπάτρα και την Κύνα, ένα αδελφό από τον Φίλιππο, διανοητικό καθυστερημένο, τον Αριδαίο και πολλά άλλα «αδέλφια», αλλά ο Φίλιππος δεν ήταν ο πραγματικός του πατέρας.

Τη μέρα που γεννήθηκε ο Αλέξανδρος εκείνος έλειπε – δεκαοχτώ μήνες. Την ίδια μέρα ο Παρμενίωνας είχε νικήσει τους Ιλλυριούς, τα άλογα των Μακεδόνων έφεραν ένα βραβείο σε ιπποδρομία στους Ολυμπιακούς και ο ίδιος ο Φίλιππος είχε νικήσει στην Ποτίδαια. Αυτό ήταν το μυστικό του: η περίεργη καταγωγή του.

Το οικογενειακό περιβάλλον του δεν ήταν ειδυλλιακό. Όπως θα δείτε, από αυτήν τη συνέντευξη, o Πολύ Μεγάλος Αλέξανδρος, όπως γράφτηκε σε ένα μνημείο του, ο γιος του Άμμωνα, στρατη- γός-αυτοκράτορας, βασιλιάς ή Φαραώ, ήταν ένα πολύ μικρό παιδί που χάθηκε σε ένα μεγάλο ταξίδι -σε ηλικία τριάντα τρία χρονών- αναζητώντας σε όλη τη Γη τον πατέρα του.

Πολλά έργα γι΄αυτόν καταστράφηκαν, αν κι έβγαιναν βασιλικές
εφημερίδες κάθε μέρα σε όλη του την ένδοξη πορεία. Η Ιστορία
προτίμησε τον μύθο από την αλήθεια. Εγώ προσπάθησα να δω την
αλήθεια πίσω από τον μύθο, το παιδί πίσω από τον στρατηλάτη, την
αυτοκαταστροφή πίσω από τη νίκη.
Ο άνθρωπος που θεοποιήθηκε εν ζωή έφτασε να θέλει να τον
προσκυνούν. Κι έτσι στις πολλές πιθανές αιτίες του αιφνιδίου θα-
νάτου -αρρώστια, δολοφονία με δηλητηρίαση κι άλλες- πρέπει
να προσθέσουμε την αυτοκαταστροφή, σε ένα θάνατο που μοιάζει
πολύ με αυτοκτονία.

Τον συνάντησα στα βάθη της Ασίας, πολλά χρόνια αφότου είχε πολλά χρόνια αφότου είχε Από ελονοσία, δηλητηρίαση, αλκοόλ, ένα νόσημα αφρο δισιακό, τύφο ή -ίσως- κατάθλιψη. Λίγο μετά τον θάνατο του φίλου του Ηφαιστίωνα, με τον οποίο είχαν ορκιστεί να πεθάνουν μαζί από παιδιά, σαν τον Αχιλλέα και τον Πάτροκλο.
Πολλοί ιστορικοί καταλήγουν πως πέθανε από δηλητηρίαση, όταν ήπιε κρασί, αλλά υπάρχει μια λεπτομέρεια. Όταν ήπιε κι αι σθάνθηκε πόνο, ξαναήπιε από την ίδια κούπα. Πέθανε νέος, σε μια στιγμή που πολλοί θέλαν να πεθάνει. Αλλά ο Μέγας Αλέξανδρος είχε έναν πιο μεγάλο εχθρό από όσους δίπλα ή απέναντί του. Κι αυτός ήταν ο εαυτός του.

 

 Η …ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Λένε για σας πως ενώσατε Ανατολή και Δύση κι αλλάξατε οριστικά τον αρχαίο κόσμο. Οι περισσότεροι μιλούν για έναν ήρωα – ελευθερωτή κι άλ λοι για έναν κατακτητή ιμπεριαλιστή που σκότωσε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Ποιος στα αλήθεια είστε; Και πώς άρχισαν όλα αυτά;

Όλα αυτά άρχισαν τη μέρα που ο Φίλιππος δολοφόνησε τη μητέρα του τη βασίλισσα Ευρυδίκη. Ή ίσως πιο παλιά. Όταν ο Αρχέλαος σκότωσε τους ετεροθαλείς αδελφούς του κι έγινε βασιλιάς. Έφτιαξε τότε την Πέλλα μια πολιτεία με δρόμους, ναούς, φήμη. Έφερε μάλιστα και τον Ευριπίδη, όταν ήταν εξόριστος. Που έγραψε εκεί την Ανδρομάχη» και πέθανε εκεί. Τον κατασπάραξαν τα σκυλιά του παλατιού, όπως λένε. Ύστερα ο Αρχέλαος έφερε τον Ζεύξη, έναν ζωγράφο να διακοσμήσει το παλάτι του. Πέθανε κι αυτός δολοφονημένος. Ο ξάδερφος του ο Αμύντας πήρε την εξουσία. Η Μακεδονία είχε πολλούς εχθρούς, αλλά
ο μεγάλος εχθρός του Αμύντα ήταν η Ευρυδίκη, η γυναίκα του. Η καταραμένη γυναίκα του. Τα εγκλήματά της έχουν μείνει στην ιστορία. Όταν πάντρεψε την κόρη της με τον Πτολεμαίο τα ’φτιαξε μαζί του. Κι ύστερα σκότωσε τον άντρα της, δηλητηρίασε την κόρη της, δολοφόνησε τον γιο της τον Αλέξανδρο τον Δεύτερο για να του
πάρει τον θρόνο κι εξόρισε τον τον μικρό της γιο τον Φίλιππο.

Αλλά εκείνος γύρισε και την πρόλαβε. Τη σκότωσε εκείνος. Μεγαλώσατε,
λοιπόν, μέσα στο αίμα.

Μέσα στην τέχνη του αίματος.

Πώς ήταν ο Φίλιππος;

O θετός μου ο πατέρας ο Φίλιππος ήταν είκοσι τριών χρονών όταν έγινε κηδεμόνας του βασιλιά Αμύντα, αλλά στην πραγματικότητα βασιλιάς. Ήταν ψηλός με δυνατά μπράτσα, μαύρα μάτια, γένια και κοντά μαλλιά. Ήταν αθλητικός και γοήτευε άντρες και γυναίκες. Τουλάχιστο μέχρι να τον καταστρέψουν το κρασί και οι ακολασίες
του. Θα έλεγα πως ήταν διπρόσωπος. Ήταν ένας μητροκτόνος. Ώσπου δολοφονήθηκε κι αυτός. Φώναζε, γελούσε πολύ, αγρίευε κ έδερνε τη γυναίκα του. Ήταν ένας
βάρβαρος, αλλά μεγάλος στρατηγός. Ήρωας με πληγές, κομπλεξικός με τους Αθηναίους, που κατέκτησε την Ελλάδα και ήθελε να κατα κτήσει τον κόσμο, αλλά δεν πέρασε ποτέ τον Ελλήσποντο. Αυτός ήταν ο Φίλιππος.

Ωστόσο ο παππούς σας από την πλευρά της μητέρας σας ήταν φιλοαθηναίος και πιο πολιτισμένος αφού μοίρασε το βασίλειο στους δυο γιους του που
συμβασίλευσαν με ειρηνικό τρόπο.

Ο προπάππος μου, ο Αλκέτας, όχι μόνο είχε φιλία με τους Αθηναίους, αλλά κάποτε πήγε στην Αθήνα να καταθέσει υπέρ του φίλου του του Τιμόθεου, του γιου του Κόνωνα, στη δίκη με μια παλλακίδα του και να τον αθωώσει. Οι γιοι του, ο Νεοπτόλεμος και ο Αρρύβας, συμβασίλευσαν για πρώτη φορά στην Ιστορία. Ο Αρρύβας παντρεύτηκε την Τρωάδα, την κόρη του, την αδελφή της μητέρας μου. Αυτή είναι η γιαγιά του Πύρρου, που γεννήθηκε από τον Αιακίδη. Ο Νεοπτόλεμος, απόγονος του Αχιλλέα, θα γνωρίζεις πως ήταν ο πρώτος -πριν τον Πύρρο- που εκστράτευσε στη Μεγάλη Ελλάδα, την Ιταλία. Ο Θαρύππας που είχε αποχτήσει ας πούμε αττική παιδεία, πριν τον Αλκέτα, ήταν φιλοπρόοδος και μεταρρυθμιστής. Γι΄αυτόν ο Ευρυπίδης έγραψε την «Ανδρομάχη» και του την αφιέρωσε στην Πασσαρώνα, την πρωτεύουσα του κράτους των Μολοσσών.

Μια τραγωδία που εξυμνεί τους Μολοσσούς και βγάζει μίσος για τους Σπαρτιάτες. Η Ανδρομάχη αυτή είναι η γυναίκα του Έκτορα που μετά πήρε ο Νεοπτόλεμος ο γιος του Αχιλλέα;

Όταν δολοφονήθηκε ο Νεοπτόλεμος η Ανδρομάχη έφυγε με τον Έλενο, τον αδελφό του Έκτορα για την Ήπειρο, όπου τους βρήκε ο Αινείας, στο Βουθρωτό. Εκεί έφτιαξαν τη Νέα Τροία, το Ίλιον. Ο γιος του Νεοπτόλεμου και της Ανδρομάχης είναι ο Μολοσσός, όπως ήταν και ένα από τα ονόματα του Απόλλωνα.

Όπως κι αν τα μετρήσουμε η καταγωγή σας από την πλευρά της μητέρας σας φτάνει στον Αχιλλέα.

Ο Άδμητος, ξέρεις, είχε φιλοξενήσει τον εξόριστο Θεμιστοκλή. Πιο παλιά βασίλευσε ο Μολοσσός ο Πρώτος και πριν ο Νεοπτόλεμος ο  Πρώτος. Αυτός είναι ο γιος του Αχιλλέα.

Αν όλα αυτά δεν ήταν μυθολογία, θάλεγα πόσο μικρός είναι ο κόσμος.

Δεν είναι καθόλου μυθολογία. Το πρώτο πράγμα που έκανα όταν ξεκίνησα την εκστρατεία ήταν να επισκεφτώ τον τάφο του Αχιλλέα. Ο τάφος του Νεοπτόλεμου υπάρχει στους Δελφούς. Τον σκότωσαν οι ιερείς, αφού είχε σκοτώσει στο βωμό τον Πρίαμο. Ύστερα θυσίασε για τον πατέρα του, τον Αχιλλέα, την κόρη του Πρίαμου την Πολυξένη, πριν αρπάξει την Ανδρομάχη. Αυτή είναι η Νεοοπτολέμειος τίσις, η τιμωρία. Είχε πετάξει από τα τείχη της Τροίας και τον γιο του Έκτορα, τον Αστυάνακτα.

Όμορφα χρόνια και ηρωϊκά! Από όσο ξέρω μεγαλώσατε με την Ιλιάδα. Κάπως έτσι φτάσαμε από τον Αιακό και τον Αχιλλέα στον Νεοπτόλεμο τον Τρίτο και την κόρη του και μητέρα σας την Ολυμπιάδα. Η οποία λέγεται επίσης και Πολυξένη.

Ήμουνα ένα παιδί σε ένα παλάτι που το τύλιγε το αίμα. Ο Φίλιππος δεν είχε ακόμα σχέση με την Ολυμπιάδα, αλλά η σύλληψή μου έγινε στα Καβείρεια Μυστήρια, σε μια τελετή. Είχα μια θεϊκή καταγωγή. Ο ιερέας εκπροσωπούσε τον θεό και η γενιά της μάνας μου κρατάει από τον Αχιλλέα, τον Ηρακλή και τον Δία. Αυτή είναι η αλήθεια κι όχι πως είμαι νόθος.

Η μητέρα μου λεγόταν Πολυξένη ως παιδί, Μυρτάλη όταν παντρεύτηκε και πήρε το όνομα Ολυμπιάδα όταν ο Φίλιππος κέρδισε τους Ολυμπιακούς. Λεγόταν και Στρατονίκη. Έμεινε ορφανή στα έντεκα, όταν πέθανε ο Νεοπτόλεμος, κι έφυγε για την Αμβρακία με τον μικρό της αδελφό τον Αλέξανδρο. Μεγάλωσε στο Όρραον, τον σημερινό Αμμότοπο της Άρτας, κοντά στην Πρέβεζα, όπου υπάρχουν ερείπια από ανάκτορα και κάστρα ακόμα. Υπήρχε ένα ανάκτορο εκεί, αλλά η Μυρτάλη γεννήθηκε στην Πασσαρώνα και είχε σχέσεις ως πριγκίπισσα και ιέρεια με τον Μαντείο της Δωδώνης και το Ιερό του Δία και της Διόνης. Κάπως έτσι έφτασε στα δεκάξι της να είναι μυημένη στα Καβείρια Μυστήρια στη Σαμοθράκη, ως ιέρεια του Δία-Άμμωνα.

Η Διώνη ήταν από τη πρώτη γενιά θεών, κόρη του Ουρανού κι αδελφή του Κρόνου. Ίσως να ήταν και μητέρα της Αφροδίτης. Αλλά τι ήταν τα Καβείρια Μυστήρια;

Oι Κάβειροι ήταν θεότητες, γιοι του Ηφαίστου. Ήταν κοντοί, αλλά με μεγάλα γεννητικά όργανα. Τα μυστήρια στη Σαμοθράκη άρχιζαν με αναπαράσταση του θανάτου και τελείωναν με αναπαράσταση της δημιουργίας της ζωής. Η μητέρα μου ήταν εκεί αφιερωμένη στον Δία και τη Διώνη κι έτσι βρέθηκε στη Σαμοθράκη όπου γνώρισε
τον Φίλιππο.

Λένε πως ο Φίλιππος έμαθε από αυτήν ένα βράδυ την τέχνη της ηδονής, χωρίς όμως να του δοθεί.

Την ερωτεύτηκε. Ήταν πριγκίπισσα και ιέρεια. Δεν θάλεγα πως ήταν μια συνηθισμένη γυναίκα.

Οι τελετές αυτές ήταν οργιαστικές, για μυημένους, αλλά μπορούσαν και δούλοι να πάνε, με τον όρο να μη μιλήσουν γι΄αυτές. H λατρεία, ήταν αφιερωμένη στον Δία-Άμμωνα. Οι ιέρειες δίνονταν σε πολλούς άντρες. Λένε πως η ιέρεια στην τελετή γυμνή τυλιγμένη με φίδια, έλεγε στον Άμμωνα να την κάνει γυναίκα του και να της χαρίσει γιο.

Ο Άμμωνας ήταν θεός της Αιγύπτου, αλλά ιερά του Ζευ-Άμμωνα υπήρχαν στον Ωρωπό και το Γύθειο και στην Αθήνα. Όσοι μυούνταν στα μυστήρια των Καβείρων αποκτούσαν τη δύναμη να αποφεύγουν τους κινδύνους και να νικούν τους εχθρούς. Στα μυστήρια αυτά μυούνταν άντρες, γυναίκες και παιδιά, αφού προηγουμένως
καθαρίζονταν και πλένονταν.

Λένε πως κατά τη μύηση έβαζαν τον υποψήφιο πάνω σε θρόνο με ένα στεφάνι ελιάς και μια κόκκινη λωρίδα που θα τον προφύλαγε από κάθε κίνδυνο. Μετά έπρεπε να κάνουν νηστεία. Στη συνέχεια ακολουθούσε ο ιερός χορός κι οι μυούμενοι ορκίζονταν πως θα τηρήσουν για πάντα αυτά τα μυστικά καθώς ο ιερός πυρσός από την Δήλο έκαιγε. Οι μυημένοι είχαν εξομολογηθεί στους λουτροφόρους και τους ανακτοτελεστές τα αμαρτήματά τους.

Τα μυστήρια ήταν και παρέμεναν μυστικά. Αυτό που μπορώ να σου πω εγώ είναι πως όταν ο Φίλιππος αποφάσισε να παντρευτεί την Ολυμπιάδα, η μητέρα μου ήταν ήδη έγκυος. Ο Αντίπατρος που ήτανε μαζί του προσπάθησε να τον πείσει να μη παντρευτεί μια μάγισσα.

Αυτό εξηγεί γιατί ο Φίλιππος έλειπε σε εκστρατεία όταν γεννηθήκατε και γιατί σας αποκάλεσε νόθο λίγο πριν δολοφονηθεί. Ήταν μάγισσα; Γιατί πιστέψατε πως είστε ο γιος Αιγύπτιου θεού;

O Αιγύπτιος ιερέας βρέθηκε στα Καβείρια Μυστήρια.

Και προφανώς συνευρέθη με την δεκαεξάχρονη ιέρεια στην τελετή. Είναι, λοιπόν, αλήθεια πως είστε γιος ενός Αιγύπτιου ιερέα -ίσως και βασιλιά- και μιας Ηπειρώτισσας που σας υιοθέτησε ένας Μακεδόνας.

Ήμουνα ένα παιδί σε ένα παλάτι που το τύλιγε το αίμα. Ο Φίλιππος δεν είχε ακόμα σχέση με την Ολυμπιάδα, αλλά η σύλληψή μου έγινε στα Καβείρεια Μυστήρια, σε μια τελετή. Είχα μια θεϊκή καταγωγή. Ο ιερέας εκπροσωπούσε τον θεό και η γενιά της μάνας μου κρατάει από τον Αχιλλέα, τον Ηρακλή και τον Δία. Αυτή είναι η αλήθεια κι όχι πως είμαι νόθος.

Ωστόσο, πέρα από τον Δία, αφού ο Φίλιππος δεν ήταν πια πατέρας σας, υποψιαστήκατε ότι υπήρχε κάπου εκεί στην Αίγυπτο, ένας πραγματικός πατέρας. Ίσως γι΄αυτό φροντίσατε να περάσετε πρώτα από την Αίγυπτο… Δεν εξηγείται αλλιώς αυτή η τρελή πορεία. Περάσατε τον Γρανικό, φτάνετε στην Ισσό και αντί να πάτε στα Γαυγάμηλα -κατευθείαν- γυρίζετε και κάνετε κύκλους στην Αίγυπτο…

Δεν είχα ποτέ καμιά αμφιβολία για τη θεϊκή μου καταγωγή. Είχα πι στέψει πως είμαι αθάνατος. Ήμουνα όπως τα μυστήρια. Φωτιά και αίμα. Δεν είναι εύκολο να μαθαίνεις στα είκοσι πως είσαι αγνώστου πατρός.

Ωστόσο αυτή η πίστη κατέρρευσε και πάνω στις εκρήξεις τρέλας, οργής και βίας, όταν θέλατε να σας προσκυνούν σα θεό, σταυρώσατε έναν γιατρό, κρεμάσατε έναν ιστορικό και σκοτώσατε τον Κλείτο, τον Φιλώτα, τον Παρμενίωνα και άλλους.

Ήμουνα δεκαεννιά χρονών κι έπρεπε να αποδεχθώ πως εγώ, ο γόνος του Αχιλλέα, ήμουνα ένας νόθος. Ο γιος του Άμμωνα! Θυμάμαι ακόμα την Ολυμπιάδα καθισμένη στις φτέρνες μπροστά σε ένα βωμό με τα χέρια ανοιχτά -σα προσευχή- να ψέλνει. «Τι κάνεις εκεί, μητέρα;» της είπα. «Καλώ τον πατέρα σου» απάντησε. «Και
που είναι ο πατέρας μου;» «Είναι εκεί» είπε δείχνοντας τον βωμό. Φυσικά δεν μπορούσα να καταλάβω πως ο πατέρας μου ήταν μέσα σε ένα κουτί με λιβάνια, πάνω στο τραπέζι κι όχι ο γενναίος ήρωας με τον επίδεσμο στο μάτι, ο νικητής στρατηγός. Αλλά συμφιλιώθηκα με την ιδέα πως είχα δύο πατέρες. Ο ένας ήταν στη Γη κι ο άλλος στον Ουρανό. Και ξαφνικά έμαθα πως ο ένας δεν ήταν πατέρας μου, αλλά ίσως υπήρχε και ένας τρίτος πατέρας.

Αυτή τη σκηνή την περιγράφει ο Μωρίς Ντριόν στο βιβλίο του «Αλέξανδρος ο Μέγας». Προφανώς ο τρίτος πατέρας ήταν ο μοναδικός βιολογικός σας πατέρας, κάπου στην Αίγυπτο. Σας είχε μιλήσει ποτέ η Ολυμπιάδα γι΄αυτόν;

Μεγάλωσα με την Ολυμπιάδα να μου λέει πως είμαι γιος θεού και με τον Κλείτο, τον αδελφό της Ελλανίκης που ήταν παραμάνα μου. Ο «Μαύρος», όπως τον έλεγαν γιατί είχε σκούρα μαλλιά και δέρμα, με έμαθε να ιππεύω και να κρατάω σπαθί. Ήταν κι αυτόςσαν πατέρας μου. Θυμάμαι τον Λυσίμαχο, τον πρώτο μου παι-
δαγωγό, που με έκανε να γελάω καθώς απήγγειλε Όμηρο. Έτσι έμαθα την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Αυτός με έκανε να κάνω θεό μου τον Αχιλλέα. Με φώναζε κιόλας Αχιλλέα! Όταν έπεφτα και έκλαιγα μου φώναζε: «Σήκω πάνω! Ο Αχιλλέας δεν κλαίει!». Εμένα με έλεγαν Αχιλλέα, τη μάνα μου Θέτιδα και τον Φίλιππο Πηλέα. Έτσι έγινε μόδα στο παλάτι και ο ένας έλεγε τον άλλο Νέστορα, Λαέρτη, Διομήδη.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ

 

(ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΝ ΖΟΥΣΑ ΤΩΡΑ- 8 ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ)