Ο ανασχηματισμός, οι νέοι υπουργοί, οι εκλογές και η στρατηγική του Αλέξη Τσίπρα

Του Νίκου Λακόπουλου

Mε δεκατρία νέα πρόσωπα στην κυβέρνηση ο ανασχηματισμός δεν ήταν σαρωτικός, αλλά λειτουργικός, κατά την έκφραση που χρησιμοποιήθηκε. Οι Τσακαλώτος, Καμμένος, Κοτζιάς παραμένουν στις θέσεις τους, όπως και ο Γιάννης Δραγασάκης, ο Νίκος Παππάς, η Έφη Αχτσιόγλου, αλλά ο Αλέξης Τσίπρας βρήκε τρόπο να ανανεώσει την κυβέρνηση με πρόσωπα όπως ο Χαρίτσης και η νέα υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά.

Η βασική είδηση δεν είναι μόνο η υφυπουργοποίηση της Κατερίνας Παπακώστα, όσο ο ρόλος του Πάνου Καμμένου -που προχωρά σε προγραμματική σύγκληση με το κόμμα της- στην κυβέρνηση και η δεξιά διεύρυνση που αντισταθμίζεται με την -πολυαναμενόμενη- υπουργοποίηση της Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου.

Οι Κουρουμπλής, Κοντονής, Αποστόλου, Λυδία Κονιόρδου έφυγαν, ο Φώτης Κουβέλης αναβαθμίστηκε, μια γυναίκα – η Όλγα Γεροβασίλη- για πρώτη φορά στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Τα φώτα στρέφονται στους νέους υπουργούς Καλογήρου- Δικαιοσύνης- και Σταύρο Αραχωβίτη- Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Ο Μιχάλης Καλογήρου, νομικός σύμβουλος του Νίκου Παππά -που είχε την ευθύνη για τη σύνταξη του νομοσχεδίου για τις τηλεοπτικές άδειες ψηφιακού σήματος, μέλος της Νεολαίας του Συνασπισμού από παιδί, εκφράζει την ανάγκη του πρωθυπουργού για μια δική του κυβέρνηση με νέα πρόσωπα, πιστά στον ίδιο και στο κόμμα, όπως και ο Σταύρος Αραχωβίτης, κομματικό στέλεχος που εξελέγη για πρώτη φορά στις εκλογές του Μαϊου του 2012.

Το άνοιγμα προς την Κεντροαριστερά  περιορίστηκε χάριν μιας κυβέρνησης εργασίας που στηρίζεται σε πρόσωπα πολλές φορές άγνωστα, νέους -της γενιάς του Αλέξη Τσίπρα- και κομματικά στελέχη. Αν σημαίνει κάτι ο ανασχηματισμός είναι η αντίληψη πως ομάδα που κερδίζει δεν την αλλάζεις, όπως συνέβη με τους οικονομικούς υπουργούς. Ή πως η συνεργασία με τον Πάνο Καμμένο και τους ΑΝΕΛ όχι μόνο συνεχίζεται,αλλά διευρύνεται και με άλλο κόμμα της δεξιάς- αυτό της Κατερίνας Παπακώστα.

Πολλοί βέβαια αναρωτιούνται ποιος είναι ο 33χρονος Στάθης Γιαννακίδης που, ο νέος υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, που εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Ξάνθης με το ψηφοδέλτιο του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. το 2015. Ο Αλέξης Τσίπρας από την πρώτη κυβέρνηση ήδη ως επικεφαλής μιας ομάδας με νέους βουλευτές επέλεξε να δουλέψει περισσότερο με κομματικά στελέχη παρά με προσωπικότητες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προβλήματα στη συνοχή της κυβέρνησης.

Η παράπλευρη είδηση είναι πως ο Πάνος Καμμένος και η Κατερίνα Παπακώστα -ανταποκρινόμενοι, όπως ανέφεραν, στο προσκλητήριο του πρωθυπουργού στις πολιτικές δυνάμεις να στηρίξουν τη χώρα- θα συνεργασθούν στις εκλογές.

“Γνωρίζετε πολύ καλά ότι έχουμε μια στενή συνεργασία και μια κοινή πορεία επί πάρα πολλά χρόνια, ξεκινώντας από κοινές ιδεολογικές καταβολές στη ΝΔ, όταν δεν είχε μετατραπεί ακόμα σε ένα νεοφιλελεύθερο ακροδεξιό μόρφωμα με τους υβριστές του Καραμανλή και εκείνους που την πολέμησαν όταν έδωσε την κυβερνητική της πρόταση, ακόμα και στην εποχή τού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη» δήλωσε ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων.

Ο Αλέξης Τσίπρας ποντάροντας σε μια νέα γενιά στελεχών δεν επιβεβαιώνει μόνο τον δικό του ηγετικό ρόλο, αλλά αναλαμβάνει το ρίσκο και την ευθύνη για την κυβέρνηση με την οποία θα πάει στις εκλογές σε λίγους μήνες ή το αργότερο σε ένα χρόνο.

Πολλοί απογοητεύτηκαν, ιδιαίτερα αν περίμεναν το περίφημο άνοιγμα στην “Κεντροαριστερά” -που μάλλον δεν θα υπάρχει πια, όταν μεσολαβήσουν μια-δυο εκλογικές αναμετρήσεις. Στην πραγματικότητα ο Αλέξης Τσίπρας με υπουργούς με ονόματα όπως …Νοτοπούλου- γεννηθείσα το …1988- δεν έκανε ανασχηματισμό αυτής της κυβέρνησης. Φτιάχνει τον πυρήνα μιας επόμενης κυβέρνησης που θα υπάρξει στο όχι πολύ μακρινό μέλλον!

Η συνεργασία με τον Καμμένο δεν είναι μια ανάγκη τακτικής, αλλά μια στρατηγική συμμαχία διείσδυσης στον συντηρητικό χώρο, αφού στον κυβερνητικό σχηματισμό- τον προοδευτικό αστερισμό- συμπεριλαμβάνει και δεξιές “δημοκρατικές” δυνάμεις. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει αντιληφθεί πως δεν κυβερνάς αν δεν ενώσεις ένα, δυο τρία, πολιτικά ρεύματα. Το μόνο που μπορεί να κάνει ένα αριστερό κόμμα είναι διαδηλώσεις.

Προφανώς δεν βλέπει μόνο τις επόμενες εκλογές, αλλά πέρα από αυτές. Όταν ανέλαβε την κυβέρνηση με ένα κόμμα που εκτινάχτηκε από το 4% στο 36%, ως νεώτερος σε ηλικία πρωθυπουργός με μια μόνο εξαίρεση ήξερε καλά πως δεν θα μπορούσε να κυβερνήσει χωρίς τις απαραίτητες συμμαχίες.

Έχοντας μια διεθνή αναγνώριση, παρά την απογοήτευση που έχει προκαλέσει σε ένα μέρος των ψηφοφόρων του, ο Αλέξης Τσίπρας -αδιαμφισβήτητος μέσα στο κόμμα του- δεν αρκείται στο ρόλο του ηγέτη της Αριστεράς ή της δημοκρατικής παράταξης, αλλά διεκδικεί ένα ρόλο εθνικού ηγέτη.

Από αυτή την πλευρά όσοι επιχειρούν να τον βάλουν στο περιθώριο με προσωπικές επιθέσεις και πολλές φορές με αντικομμουνιστική ρητορεία μάλλον χτυπάνε λάθος πόρτα, καθώς, όπως ο ίδιος είπε σε ανύποπτο χρόνο, ο παλιός ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει πια. Ούτε ο Αλέξης που όπως επίσης ο ίδιος είπε δεν έχει την ίδια σχέση με τον κόσμο -“δεν έχω πια την “ερωτική σχέση” που είχα κάποτε με τον κόσμο”.

“Πέρασα συμπυκνωμένα στιγμές που ίσως να μην έχει περάσει άλλος πρωθυπουργός στη νεώτερη ελληνική ιστορία. Ψάχνω λύσεις στα προβλήματα αλλά δεν έχω αλλάξει ως προς τις αξίες μου και τους στόχους μου. Σήμερα αριστερό και προοδευτικό είναι ότι μπορεί να δώσει προοπτική ανάκαμψης της οικονομίας και δημιουργία θέσεων εργασίας”.

Ο νέος Τσίπρας θα εμφανισθεί στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης με ένα πρόγραμμα εθνικής ανασυγκρότησης κι ένα πακέτο κοινωνικής πολιτικής ξέροντας πως αν κάνει ελάχιστα από όσα έλεγε κάποτε το Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης θα αναστρέψει το κλίμα δυσαρέσκειας και απογοήτευσης που προκάλεσε ο “έντιμος συμβιβασμός” το 2015. Αν δεν το κάνει, πάλι θα είναι σύντομα ξανά εδώ, όσο η Νέα Δημοκρατία θα ψάχνει τον επόμενο “ηγέτη”.

Η κυβέρνηση αυτή με πρόσωπα που ψάχνεις να βρεις το βιογραφικό τους θα κριθεί από το έργο της κι όχι από τη σύνθεσή της. Πρόκειται πάντως για νέα πρόσωπα και άφθαρτα, μιας κυβέρνησης “εργατών” που μεταξύ των άλλων εξυπηρετεί ένα πλάνο που υπερβαίνει το μικρό διάστημα που μένει μέχρι τις εκλογές.

Η έκπληξη -που δεν υπήρξε στον ανασχηματισμό- μπορεί να υπάρξει το επόμενο διάστημα όταν η στρατηγική του Αλέξη Τσίπρα εξελιχθεί και περάσει πέρα από την “συνταγματική αναθεώρηση”, θεσμικές παρεμβάσεις δηλαδή στο πολιτικό σύστημα και τον κομματικό μηχανισμό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ τέλειωσε, ο Τσίπρας όχι. Ο στρατηγικός σχεδιασμός του απαιτεί ένα νέο κόμμα για να εξυπηρετήσει το νέο εθνικό σχέδιο, αφού στην ερώτηση “τι είναι σήμερα αριστερό” απαντά πως “σήμερα αριστερό και προοδευτικό είναι ό,τι μπορεί να δώσει προοπτική ανάκαμψης της οικονομίας”.

Έχουνε περάσει σχεδόν είκοσι χρόνια αφότου ο νεαρός τότε εμφανίστηκε με μια πικέτα ως υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας, χωρίς γραβάτα κι αναστάτωσε την πολιτική σκηνή. Αν μη τι άλλο, όλα αυτά τα χρόνια με τις “συμπυκνωμένες στιγμές”, αν έχει μάθει κάτι είναι πως αν θέλει να έχει ένα ρόλο στην πολιτική θα πρέπει να μη σταματά να εκπλήσσει.

Να εκπλήσσει, βέβαια, θετικά.