Του Στέλιου Κούλογλου
Ακολουθεί το δεύτερο μέρος από την ανέκδοτη συνέντευξη με τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο. Όπως έγραψα και στην εισαγωγή του πρώτου μέρους, ο εκλιπών έκανε μια προσπάθεια να βελτιώσει την εικόνα του, να την ωραιοποιήσει ιδίως στο εχθρικό κοινό της αριστεράς.
Στη συνέντευξη ( παρατίθεται ολόκληρη στο τέλος ως ιστορικό ντοκουμέντο), υποστηρίζει ότι είχε καλές σχέσεις με τον ηγέτη της Αριστεράς (ΕΔΑ) Ιωάννη Πασαλίδη και σε άλλο σημείο ότι τασσόταν υπέρ της νομιμοποίησης του ΚΚΕ!
Το ένα απόσπασμα αφορά τις διαπραγματεύσεις που κάνει με τις ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων για τον σχηματισμό κυβέρνησης, τον Απρίλιο του 1967, λίγες μέρες πριν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου.
…Επεσε η κυβέρνηση του Παρασκευόπουλου και μπήκαμε σε κρίση. Τότε ήταν η τελευταία φορά που είδα τον Γεώργιο Παπανδρέου κι εκείνη την ημέρα είδα όλους τους πολιτικούς αρχηγούς. Πρώτον τον Παπανδρέου, δεύτερον τον Κανελλόπουλο, τρίτον τον Στεφανόπουλο, τέταρτον τον Πρόεδρο της Ε.Δ.Α. τον κ. Πασαλίδη και πέμπτον τον κ. Μαρκεζίνη.
Είπα σε όλους τους συνομιλητές μου ότι θα κρατήσω σημειώσεις για όλες τις λύσεις που θα μου προτείνουν. Και αν δω ότι υπάρχει μια από αυτές τις λύσεις στην οποία συμφωνούν όλοι ή έστω οι περισσότεροι, τότε θα προχωρήσουμε σε αυτή τη λύση. Το δέχτηκαν όλοι.
Αρχικά ήρθε ο Γεώργιος Παπανδρέου που μου εισηγήθηκε, θυμάμαι, ως πρώτη λύση να του δώσω την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. “Είναι η πρώτη λύση αλλά δεν τη συνιστώ” μου είπε. “Η δεύτερη είναι να δώσετε την εντολή στον κ. Κανελλόπουλο, αλλά δεν δύνασθε εφόσον δεν την δώσατε ούτε σε εμένα. Η τρίτη λύση είναι να κάνετε υπηρεσιακή κυβέρνηση, αλλά δεν θα πετύχει διότι ήδη έπεσε η πρώτη. Και η τέταρτη λύση είναι να κάνουμε οικουμενική”.
Και μετά, αφού χαριτολογήσαμε για λίγο, γιατί ήταν πάντοτε ευχάριστη η συζήτηση με τον γέρο Παπανδρέου, μου λέει σε μια στιγμή, “Βασιλεύ πρόσεχε τη χούντα”. Του λέω, “Πρόεδρε ποια είναι αυτή η χούντα τελικά; Βλέπω στην εφημερίδα που λένε, προσέξτε τη χούντα. Μήπως ξέρετε κάτι και δεν μου το λέτε;” Και χαμογέλασε.
.. Μετά ήρθε ο Κανελλόπουλος, μου πρότεινε διάφορες λύσεις και την οικουμενική. Ήρθε ο Στεφανόπουλος το ίδιο. Μετά ήρθε ο Πασαλίδης ο οποίος μάλιστα είχε και μια πολύ ψιλή φωνή. Ο Πασαλίδης ήταν και στην κυβέρνηση των Μενσεβίκων στη Ρωσία, μια μεγάλη προσωπικότητα. Και μου λέει, “μια λύση υπάρχει Βασιλιά”. Λέω, “ποια είναι η λύση;” Μου λέει, “η οικουμενική”.
Του λέω, “Πρόεδρε, εγώ οικουμενική δεν κάνω”. Μου λέει, “γιατί;” Λέω, “αν κάνω οικουμενική και έρθετε όλοι μέσα εδώ στο ανάκτορο για να συμφωνήσουμε θα τσακωθείτε, θα γίνετε μαλλιά κουβάρια και θα γίνουμε ρεζίλι”. “Ρε παιδί μου, εγώ σε ήξερα για έξυπνο και τώρα φαίνεσαι κουτός”. Του λέω, “γιατί με βρίζεις Πρόεδρε;”. Μου λέει, “άκουσε εδώ, είναι απλά τα πράγματα. Φώναξέ μας να κάνουμε οικουμενική. Δεχόμαστε; Θα ανεβείς εσύ. Δεν δεχόμαστε; Εσύ πάλι θα ανεβείς διότι θα γίνουμε εμείς ρεζίλι ».
Σηκώθηκα επάνω, λέω, “είναι η καλύτερη συμβουλή που έχω πάρει μέχρι σήμερα”. Και βγήκαμε έξω. Ήταν ο μόνος τον οποίο συνόδευσα γιατί δεν μπορούσε να περπατήσει άνετα και χαριτολογώντας του λέω, “στηρίξου πάνω στο Βασιλιά σου και θα πάνε όλα καλά”. Και πήγε και το είπε στους δημοσιογράφους βγαίνοντας έξω. Και μου λέει, “άντε πάμε γιατί περνάει η ώρα και περιμένει ο σατανάς”.
Λέω, “πως το είπατε αυτό;” Μου λέει, “δεν ξέρεις ποιος είναι ο σατανάς;” Όχι, του λέω, “δεν ξέρω, ποιος είναι”. Μου λέει, “Ο Μαρκεζίνης”. Και όντως περίμενε ο κ. Μαρκεζίνης στο γραφειάκι μέσα και του λέω, “κύριε Πρόεδρε των Προοδευτικών έχετε υπόψη σας πώς σας αποκαλεί ο Πρόεδρος της Ε.Δ.Α.;” Μου λέει, “το ξέρω, το ξέρω, σατανά με λέει”. Το ήξερε.
Εν πάση περιπτώσει, όλοι είχαν διάφορες λύσεις αλλά όλοι είχαν εισηγηθεί την οικουμενική. Όταν τελείωσαν οι ακροάσεις ζήτησα από τον κ. Μπίτσιο αν μπορούσε να πάρει τηλέφωνο τον πρόεδρο της Ενώσεως Κέντρου, κι εγώ άκουγα τη συζήτηση από το άλλο τηλέφωνο. Και του λέει ο Παπανδρέου, “τι είπες κ. Μπίτσιο; Οικουμενική; Δεν μπορώ οικουμενική”. Κι έκλεισε το τηλέφωνο.
Του λέω, “κύριε Μπίτσιο δεν τα είπες καλά. Ξαναπάρε τον και ξανά πες του, ότι σήμερα το πρωί συμφωνήσατε πως θα δεχθείτε όποια λύση συμφωνούν όλοι. Και η μόνη λύση στην οποία συμφωνούν όλοι είναι η οικουμενική. Το είπατε σήμερα το πρωί. Και πες του ότι θα ήθελε ο Βασιλεύς να μαζευτείτε στις 6 η ώρα για να κάνουμε κυβέρνηση, να πάμε σε εκλογές και να τελειώνουμε”. Τον ξαναπαίρνει αλλά ο Παπανδρέου του λέει, “άκουσε κύριε Μπίτσιο. Άλλο το τι είπα στον Βασιλέα σήμερα το πρωί και άλλο τι μπορώ να κάνω σήμερα το βράδυ. Οικουμενική δεν μπορώ”. Προφανώς πήγαν και τον μετέπεισαν, δεν ξέρω.
.Αλλά το θέμα είναι ότι έτσι μπήκαμε στην τραγωδία. Διότι εάν είχε δεχθεί την οικουμενική κυβέρνηση, την οποία δέχθηκαν οι Αριστεροί, δέχθηκαν οι Προοδευτικοί, δέχτηκε το συντηρητικό κόμμα, η Ελλάς θα πήγαινε στις εκλογές με οικουμενική κυβέρνηση και θα ήμασταν σε άλλη κατάσταση. Έτσι, έδωσα την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον κ. Κανελλόπουλο και τα υπόλοιπα είναι γνωστά. (εννοεί το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου)
Tο δεύτερο απόσπασμα είναι από το τμήμα της συνέντευξης στο οποίο υποστήριξε ότι τασσόταν τότε υπέρ της νομιμοποίησης του ΚΚΕ. Τον διέκοψα, θυμίζοντας ότι στο διάγγελμα του στο τέλος του 1966 ήταν γεμάτο από υστερικές προειδοποιήσεις για τον κομουνιστικό κίνδυνο. Η διήγηση ξεκινάει από ένα γεύμα στα ανάκτορα με τον Φεβρουάριο του 1965. Καλεσμένος είναι ο Γεώργιος Παπανδρέου, πρωθυπουργός ακόμη, πριν τον ανατρέψει ο ίδιος ο Κωνσταντίνος.
«Άκουσε Βασιλέα, διαφωνία Βασιλέως και Δεξιάς δεν είναι παρά μία ενδοοικογενειακή υπόθεση. Διαφωνία Βασιλέως και δημοκρατικής παρατάξεως είναι τραγωδία του έθνους». Του λέω, «κύριε πρωθυπουργέ, εγώ βλέπω την Ελλάδα ως ένας νέος άνθρωπος, θέλω να κάνουμε νέα πράγματα στην Ελλάδα και εσείς ως πολιτικός με τεράστια πείρα που έχετε κερδίσει τις εκλογές με ένα 53% και είσαστε εκτός εξουσίας για πολλά χρόνια, 12 χρόνια περίπου, γιατί δεν με βοηθάτε να κάνουμε κάτι τελείως καινούργιο;».
Και μου λέει, «τι εννοείτε;». Λέω, «γιατί δεν μπορούμε να νομιμοποιήσουμε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος;». Ξαφνιάστηκε, με κοίταξε για λίγο και μου λέει, «δεν μπορεί να γίνει αυτό». Λέω, «το σέβομαι, αλλά γιατί;» Μου λέει, «θα χάσω ψήφους από την Αριστερά αν το κάνω αυτό.
Και δεύτερον» μου λέει, «τι θα κάνω με όλους αυτούς που έχουν πάει πίσω από το Παραπέτασμα;». «Καλά» λέω, «δεν χρειάζεται να το κάνουμε αύριο το πρωί αλλά θα γίνει σιγά-σιγά και θα αφομοιωθούν μέσα στη κοινωνία». Μου λέει, «εγώ δεν θα το κάνω αυτό». «Εντάξει» λέω, «το σέβομαι, δεν υπάρχει θέμα». Ήμουν υπέρ της νομιμοποίησης του Κομμουνιστικού Κόμματος διότι η ιδέα μου ήταν, εφόσον η Ελλάς ήταν μια δημοκρατική χώρα και μπαίναμε τότε σε μια νέα εποχή, ποιος ο λόγος να κρυβόμαστε; Γιατί να μη φανεί στη κάλπη τι δύναμη έχει το κάθε κόμμα; Δεν υπήρχε λόγος πλέον, ο εμφύλιος είχε τελειώσει.
Από αυτή την άποψη, το διάγγελμά μου το 1966 ήταν μια από τις ανοησίες που μπορεί να κάνει κανείς. Όλοι μας κάνουμε μεγάλα λάθη. Ήταν λάθος. Ο αρχηγός της αντιπολιτεύσεως, ο κ. Κανελλόπουλος έλεγε στο Συμβούλιο του στέμματος ότι υπάρχει κομμουνιστικός κίνδυνος. Είπε ξεκάθαρα ότι είναι οπλισμένοι οι κομμουνιστές. Δημιουργήθηκε μια ατμόσφαιρα τότε, παρασύρθηκα και είπα αυτή την κουβέντα..
Oλόκληρη η συνέντευξη:
ΑΠΟ ΤΟ TVXS