Πασχαλινές ασκήσεις

Του Παύλου Αλέπη

Αρκεί να θέλεις να δεις, γιατί είναι εδώ μπροστά στα μάτια μας οι άκρες του νήματος. Απ’ την μια οι πανέμορφοι συμβολισμοί της Πασχαλινής Ανοιξιάτικης γιορτής και απ’ την άλλη οι -χωρίς περίσκεψη- παπαγαλισμοί της πολιτικής μας βαρυχειμωνιάς . Χαμένες ευκαιρίες. Πάντα κρύβουν ομορφιά και μαγεία οι ασκήσεις πνευματικής προσέγγισης σε μια πίστη. Με όλες τις εκπλήξεις των ισορροπιών και των αμφισβητήσεων. Στην μέθεξη ή την συνειδητή άρνηση.

Πρέπει να παραδεχθούμε πως έχει τεράστιο ενδιαφέρον το δαντελένιο πλαίσιο που απαιτεί η ενατένιση όχι μόνον των θρησκειών, αλλά και της Δημοκρατίας στην εφαρμοζόμενη πρακτική της. Έχει άπειρη γοητεία, αυτή καθ’ εαυτή η διαχρονική αναγκαιότητα της άσκησης… Ασφαλώς χωρίς να παραβλέπει κανείς, το πόσο αγωνιώδης, αγχωτική και ενίοτε ατελέσφορη είναι η προσπάθεια.

Ένα κωμικό παράδειγμα θα έπειθε και τους πιο αφελείς… Φαντασθείτε την έκπληξη ενός εκκλησιάσματος να άκουγε την φράση ” Ελάτε παιδιά, δεν έχει… νεώτερα, όπως και πέρσι είναι τα πράγματα”. Ή ένα εκλογικό πλήθος που αναμένει, να ακούσει “Είναι γνωστές και πάγιες οι θέσεις του κόμματος μας -όπως και πέρσι”… Κωμικό μεν, μα κυρίως απωθητικό για την χαμένη ευκαιρία συμμετοχής κάτω από τις νέες συνθήκες, κάτω απ’ τις νέες ελπίδες και τις εντελώς ανανεωμένες προσδοκίες….

Ευτυχώς που η ζωή προχωρά. Μάλιστα με έναν ανεξάρτητο ιστορικό χρόνο για τον καθένα, αφήνοντας μας να προσδιορίσουμε εμείς οι ίδιοι το πότε εννοούμε και πότε όχι την υπεύθυνη συμμετοχή μας. Με την πίστη και την θρησκεία, με την δημοκρατία και το πολίτευμα, με τους συνανθρώπους και την σχέση μαζί τους….

Ευτυχώς που οι συνθήκες αλλάζουν, που ο χρόνος απομειώνει την βαρύτητα πολλών ενεργειών και έρχεται η ίδια η ζωή να αμβλύνει κάθε συναίσθημα και εντύπωση. Η διαδικασία των σκέψεων είναι αέναη…Θα είναι άραγε αυτό το Πάσχα; Θα είναι αυτή την περίοδο; Και πόσο θα προσμετρηθεί η παράμετρος των μετακινούμενων συσχετισμών στην πολιτική και πόσο στην θρησκεία, το μεταβλητόν του κοινωνικού ήθους;

Υπάρχουν και άλλα πολλά, που δεν παραβλέπω, αλλά τα προσπερνώ μόνο και μόνο για να επανέλθω στην υπογράμμιση της αναγκαιότητας της διαρκούς άσκησης, της πνευματικής αναζήτησης. Πώς να μιλήσεις για εμβάθυνση των συμβολισμών, για διαχείριση των συμπερασμάτων σε συγγνωστές καταστάσεις αιώνων, σε ανθρώπους σαν εμάς που αφήσαμε ανεκμετάλλευτα τόσα Πάσχα της ζωής μας; Πόσα άραγε πέρασαν χωρίς καμιά προσπάθεια περίσκεψης; Αντίθετα ουκ ολίγοι εξ ημών, ουδόλως λησμονήσαμε τις μη πνευματικές εξορμήσεις και αναμνήσεις γεύσεων οβελία, που κι αυτός -εν τέλει- σύμβολο είναι…

Η διατήρηση της ιδέας της αιώνιας αναγέννησης και ελπίδας, ευτυχώς, είναι σύμφυτη στον άνθρωπο. Πιστοί και άπιστοι, δημοκράτες και αρνητές ελπίζουν πάντα στο ότι η ανθρωπότης θα βρει καλλίτερο μέλλον και αυτό ισχυρίζονται πως αναζητούν, όχι μόνον για να προσελκύουν οπαδούς, αλλά για λόγους ανανέωσης των ιδεών που εμφανίζονται ως… φρέσκες.

Πολλές πολιτικές και θρησκευτικές υπερβολές -ας μην ξεχνάμε- έχουν καλυφθεί κάτω απ’ την ανάγκη της αυτοσυντήρησης…  Η δημοκρατία π.χ. είναι -είπαν- το χειρότερο πολίτευμα, αλλά ξέρετε κανένα καλλίτερο; Υπερβολή. Αλλά εδώ, ή μάλλον ΚΑΙ εδώ, μια πνευματική άσκηση που απαιτεί συμμετοχή και αναζήτηση σχεδόν …αποσιωπάται ως το θέμα να έχει οριστικά επιλυθεί. Έτσι, λοιπόν, θα αρκούσε η παρουσία, η ακολουθία, η κατ’ ελάχιστον προσοχή, στους συμβολισμούς και την σημασία τους.

Είναι λίγο απογοητευτικό να παρακάμπτεται όλη αυτή η πνευματική γοητεία. Δεν είναι ένα απλό εκπαιδευτικό κενό. Είναι κάτι πολύ βαθύτερο. Στις ημέρες του Πάσχα που διανύουμε, ευκταίο θα ήταν να φροντίσουμε ΜΟΝΟΙ , χωρίς υποδείξεις και προτροπές, να εκμεταλλευτούμε κάπως, την προσωρινή διακοπή διαξιφισμών και…παραπολιτικών, να ασκηθούμε στην καταλλαγή και την αναζήτηση συγγενών στόχων. Πείτε το αδελφοσύνη ή όπως αλλιώς.

Η διαχείριση συμβόλων,είναι με μια υπερβατική έννοια, απαραίτητη στην θρησκεία και στην πολιτική. Κι αν η πρώτη διαχειρίζεται ένα απώτατο παρελθόν και τις ρίζες του… Η δεύτερη ίσως να είναι δυσκολότερη, γιατί έχει το χρέος επίλυσης σύγχρονων προβλημάτων.. Οι δε λύσεις, απαιτούν όχι απλά επιλογή προσωρινής βιωσιμότητας, αλλά διαχρονική ελπίδα μη επανάληψης ημαρτημένων.

Ίσως αρκεί να αναφέρω την δυσκολία της επίκαιρης ήδη συζητούμενης, αναθεώρησης του καταστατικού χάρτη. Η λαϊκή βούληση καταφέρνει και να πιέζει και να…. αδιαφορεί αλλά και να υπαγορεύει εμμέσως λύση. Ιδίως στον νόμο περί ευθύνης των Υπουργών, που την ταλαιπωρεί. Γίνεται να συνεχισθεί, με την παρούσα μορφή, η διαμόρφωση πράξεων ή παραλείψεων και να μην ευθύνεται-εν τέλει- ουδείς;

Η αναζήτηση της χρυσής τομής των προγόνων, είναι η λύση της δύσκολης σύγχρονης εξίσωσης μαζί με την πνευματική άσκηση που προσφέρει. Καλό πνευματικό Πάσχα, λοιπόν, καλό πέρασμα στην εποχή της Άνοιξης…