Του Μίλτου Κύρκου
H δημόσια τηλεόραση δεν μπορεί παρά να είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας της χώρας όπου εκπέμπει. Εάν η κυβέρνηση τη βλέπει ως φτηνό μέσο προπαγάνδας, θα απαξιώνεται και θα έχει μηδενική αξιοπιστία.
Εάν αποτελεί μέρος του πελατειακού κράτους, θα έχει υπερβολικά πολλούς εργαζόμενους για την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος, χωρίς αξιολόγηση, ανέλιξη ή ποιοτική εργασία και οι συνδικαλιστές ή οι αυλοκόλακες θα καθορίζουν τη ζωή των υπολοίπων.
Εάν δεν λειτουργεί με νομοθετικά κατοχυρωμένο καθεστώς ανεξάρτητης λειτουργίας, θα κυριαρχούν οι παρεμβάσεις και οι ημέτεροι, γιατί όσοι έχουν ιδέες, διάθεση και γνώσεις δεν έχουν και καμία διάθεση να στηρίζουν αυταρχικά μοντέλα.
Η δημόσια τηλεόραση παραμένει απαραίτητη, όχι γιατί καλύπτει τομείς που δεν φέρνουν τηλεθέαση, άρα διαφημίσεις, άρα κέρδος και κατά συνέπεια δεν ενδιαφέρουν την ιδιωτική τηλεόραση, αλλά γιατί τον ρόλο της ως δυναμικού βραχίονα μιας αναπτυσσόμενης κοινωνίας δεν μπορούν να τον παίξουν τα ιδιωτικά Μέσα. Φυσικά, μια κοινωνία της αρπαχτής και του ψέματος δεν έχει ανάγκη από μια ζωντανή δημόσια τηλεόραση και γι’ αυτό τον λόγο άδικα την αναζητούμε.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι θεσμοί προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο αρχών και κανόνων που θα πρέπει να διέπουν την οργάνωση και λειτουργία της τηλεοπτικής αγοράς και των δημόσιων τηλεοπτικών οργανισμών. Το ευρωπαϊκό οπτικοακουστικό μοντέλο πρέπει να προσφέρει ισορροπία μεταξύ μιας ισχυρής, ανεξάρτητης και πλουραλιστικής δημόσιας υπηρεσίας και ενός δυναμικού εμπορικού τομέα. Αυτά είναι απαραίτητα για τη ζωτικότητα και την ποιότητα της δημιουργίας, την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, καθώς και για τον σεβασμό και την προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει επιβεβαιώσει τη δέσμευσή της στην προάσπιση και προώθηση της πολυφωνίας στα μέσα ενημέρωσης ως ουσιαστικών πυλώνων του δικαιώματος της πληροφόρησης και της ελευθερίας της έκφρασης, που κατοχυρώνονται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Από τη μεριά της, η EBU (European Broadcasting Union) κάνει μια σειρά συστάσεων στους δημόσιους τηλεοπτικούς σταθμούς ώστε να βελτιώσουν τη λειτουργία τους. Εχει πολύ ενδιαφέρον να αναλογιστούμε εάν η ελληνική δημόσια τηλεόραση τις ακολουθεί:
- Να κατανοήσουν καλύτερα το τηλεοπτικό κοινό τους, δηλαδή τις ανάγκες και επιθυμίες των πολιτών, έτσι ώστε να προσφέρουν πιο προσωποποιημένες υπηρεσίες.
- Να βελτιώσουν τους τρόπους και τα μέσα διάδρασης και επικοινωνίας με το κοινό ανεξάρτητα από κατηγορίες (πληθυσμιακές, κοινωνικές, γλωσσικές κ.λπ.), δηλαδή με το σύνολο των πολιτών.
- Να καθορίσουν τη στρατηγική και να ορίσουν προτεραιότητες στις δράσεις τους εντός των ορίων του προϋπολογισμού τους.
- Να γίνουν η πιο άμεση και έμπιστη πηγή πληροφόρησης. Εδώ, δυστυχώς, έχουμε αποτύχει οικτρά.
- Να συνδεθούν καλύτερα με τα νεανικά κοινά, δηλαδή τους νέους πολίτες που, εκτός των άλλων, αποτελούν και το μέλλον μιας χώρας. Το νεανικό κοινό αμφιβάλλω εάν γνωρίζει την ύπαρξη της Δημόσιας Τηλεόρασης – εκτός απ’ όταν μεταδίδει ποδόσφαιρο.
- Να ενδυναμώσουν, να στηρίξουν και να διαμοιράσουν κάθε είδους περιεχόμενο με νέους τρόπους που δημιουργούν προστιθέμενη αξία για τους πολίτες (π.χ., ψηφιοποίηση και εκμετάλλευση αρχείων).
- Να ενισχύσουν την καινοτομία και την ανάπτυξη, δημιουργώντας τις κατάλληλες τεχνολογικές υποδομές.
- Να διαφυλάξουν την ποιοτική ανωτερότητα σε όλα τα είδη περιεχομένου και σε όλα τα μέσα διανομής τους προς το σύνολο των πολιτών. Η δεύτερη προτεραιότητα μετά την αντικειμενική ενημέρωση, ο πιο δύσκολος στόχος.
- Να αλλάξουν την οργανωτική κουλτούρα και τον τρόπο διοίκησης, έτσι ώστε να βελτιωθεί και να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Οπως σημείωσα παραπάνω, καθρέφτης της κοινωνίας μας.
- Να γίνουν πρότυπο λειτουργίας δημόσιου τηλεοπτικού οργανισμού στο σύγχρονο περιβάλλον που διαμορφώνουν η τεχνολογία και τα διαρκώς μεταβαλλόμενα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα.
Από τη δεκάδα των συστάσεων αντιλαμβανόμαστε τον δρόμο που έχουμε να διανύσουμε ώστε η ΕΡΤ να μπορέσει να ανταποκριθεί στον ρόλο της. Ο κύριος όμως λόγος που δεν συμβαίνει αυτό δεν είναι τα προσόντα των δημοσιογράφων της -εκ των οποίων πολλοί είναι άριστοι στη δουλειά τους-, αλλά οι πολιτικές επιλογές των εκάστοτε κυβερνήσεων, που προτιμούν να τη χειραγωγούν, αδιαφορώντας για το ότι έστω και ως προπαγανδιστικός μηχανισμός έχει εντελώς αποτύχει.
* Ο Μίλτος Κύρκος είναι ευρωβουλευτής με το Ποτάμι
AΠΟ ΤΟ TVXS
