Προσφυγικά στρατόπεδα και επιδημία: Μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία;

Γράφει ο Π. Α. Τζανετής

Οκτώ μήνες μετά την εκλογή της η κυβέρνηση Μητσοτάκη δοκιμάζεται σκληρά σε διάφορα πεδία εφαρμοσμένης πολιτικής όπου η συνήθης ασπίδα των Μ.Μ.Ε. αποδεικνύεται εύθραυστη. Μερικές φορές μάλιστα η συνεχιζόμενη αλόγιστη χρήση τού εργαλείου αυτού, αντί να  λειτουργήσει ως σωσίβιο δρα ως βαρίδι που την εγκλωβίζει όλο και πιο βαθιά. Μια πλευρά του φαινομένου είναι και η αντιμετώπιση της υγειονομικής απειλής του covid-19.

 Μια σειρά παρηγορητικών μύθων καταπίπτουν με ταχείς ρυθμούς. Η απόσταση από την Κίνα αποδείχθηκε μικρή και διανύθηκε γρήγορα. Τα σύνορα μιας «θωρακισμένης» χώρας ήταν φενάκη εξ αρχής δεδομένου ότι κάποιος θα μπορούσε να διέλθει ως ασυμπτωματικός φορέας και τα νέα του να μαθευτούν πολύ καθυστερημένα, αφού δηλαδή θα τον είχε ήδη διασπείρει. Έτσι έγινε στην Ιταλία, πιθανότατα σε τουριστικό σημείο, έτσι και στους Αγίους Τόπους πιθανότατα από Κορεάτες προσκυνητές, έτσι θα γινόταν αργά ή γρήγορα και με εμάς.

Δεδομένου ότι όλα αυτά ήταν γνωστά και προβλεπόμενα, προς τι ο συνεχής καθησυχασμός, τα πλατιά χαμόγελα, οι συσκέψεις με τα αλληλοσυγχαρητήρια και τις ευχαριστίες και οι άνοστες επιδείξεις ετοιμότητας με εντυπωσιακές εικόνες; Ας πούμε ότι αυτά έγιναν για να αποφευχθεί ο πρώιμος πανικός κάποιων αν και αυτή η υπερδοσολόγηση ‘επικοινωνίας’ μάλλον επέφερε σε κάποιους άλλους εφησυχασμό, όπως έδειξε η μαζική ανευθυνότητα των καρναβαλιστών και δη διαφόρων «υπευθύνων». Σε κάθε περίπτωση, δεν είμαστε κοινωνία νηπίων οπότε το δικαίωμα του κάθε πολίτη στην πλήρη ενημέρωση για τους κινδύνους δεν πρέπει να αγνοείται.

…………………………………………………………………

Η κατάσταση των κρατικών υπηρεσιών, στην περίθαλψη κι όχι μόνον, είναι γνωστή. Οι νεοφιλελεύθερες περικοπές, οι εσκεμμένες καθυστερήσεις προσλήψεων, η συστηματική τοποθέτηση ασχέτων προσώπων, η εμμονή με τις ιδιωτικοποιήσεις ήρθαν να προστεθούν σε χρόνιες παθογένειες (π.χ. έλλειψη κλινών ΜΕΘ, ανεπαρκή διασύνδεση με την Πολιτική Προστασία κά). Τίποτε από αυτά δεν  προκαλεί στους καχύποπτους Έλληνες αίσθημα ασφάλειας ούτε καν το πλήθος από ασθμαίνοντες τεχνοκράτες που κλήθηκαν εσπευσμένα να αναλάβουν.

Η υγειονομική κρίση μάλλον  μειώνει περαιτέρω την ήδη χαμηλή αξιοπιστία της κυβέρνησης, των επιστημονικών θεσμών, των ΜΜΕ και συχνά πυροδοτεί αντί να περιορίζει τις ανεύθυνες ατομικές συμπεριφορές είτε αμεριμνησίας είτε ατομισμού. Στην δε κρίσιμη στιγμή, οι αρχικά δοξολογούντες δημοσιογράφοι μάλλον θα στραφούν στην αναζήτηση αποδιοπομπαίου τράγου ….

………………………………………………………………………………

Εδώ υπεισέρχεται ο κυρίαρχος ρόλος της πολιτικής ευθύνης. Κατ’ αρχάς τα καλά νέα: Είναι θετική η πολιτική συναίνεση που αναπτύσσεται γύρω από αυτό το θέμα, είναι θετική η παραχώρηση του χειρισμού σε ειδικούς, είναι θετικό το γεγονός ότι έχουν προηγηθεί αρκετές άλλες χώρες την εμπειρία των  οποίων  αξιοποιούμε, είναι θετικό ότι οι οικονομικές εφεδρείες της χώρας είναι μεγαλύτερες από ότι ήταν κατά την δεκαετία της κρίσης.

Αντιθέτως, είναι αρνητικό το έλλειμμα ηγεσίας, που έχει συχνά διαπιστωθεί σε αυτή την κυβέρνηση, ιδιαίτερα τώρα που καλείται να αντιμετωπίσει μια πολυπαραγοντική υπόθεση, η οποία εμπλέκει τουλάχιστον μια δεκάδα υπουργείων. Η ιδιαίτερη εμπλοκή σε αυτήν και του προσφυγικού, υπερβαίνει κατά πολύ τις αρμοδιότητες της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας.

Είναι επίσης πολύ αρνητικός ο παθολογικός φόβος του πολιτικού κόστους που συχνά οδήγησε αυτή την κυβέρνηση σε παλινδρομήσεις. Κι επειδή ούτε το ΕΣΥ προλαβαίνει κανείς να φτιάξει ούτε το νεοφιλελευθερισμό να εξανθρωπίσει ούτε τον Πρωθυπουργό να αλλάξει, ας επικεντρωθούμε σε αυτό που μπορούμε να το τροποποιήσουμε έστω και την τελευταία στιγμή, στο περίφημο πολιτικό κόστος!

……………………………………………………………………

Ο εστιασμός των μέτρων φεύγει από το ταξιδιωτικό ιστορικό και την όποια φύλαξη των πυλών και μεταφέρεται στην αποφυγή χώρων συγχρωτισμού & στην επαρκή προετοιμασία του ΕΣΥ που πρόκειται να δοκιμασθεί όσο ποτέ άλλοτε. Καρναβάλια, γήπεδα, εκκλησίες, στρατόπεδα, σχολεία, συνέδρια, για όλα συζητείται ενδελεχώς η απαγόρευση τους και ορθά. Ένα παρόμοιο θέμα, που τυγχάνει και το δυσκολότερο, φαίνεται όμως να αποτελεί το ταμπού του δημοσίου διαλόγου. Πρόκειται για τα προσφυγικά στρατόπεδα και  ιδιαιτέρως αυτά του Αιγαίου!

Όλοι γνωρίζουν τις επιπτώσεις του περίφημου λεωφορείου των προσκυνητών και τις δραματικές συνέπειες του όχι τόσο στους ίδιους όσο στα επιδημιολογικά δεδομένα. Αίτιο για όλα αυτά θεωρείται ο  συνωστισμός αυτής της ταξιδιωτικής ομάδας, όσος έχει ένα συνηθισμένο ταξίδι με λεωφορείο. Δεν πιστεύω ότι σημειώθηκαν σε αυτή την υπόθεση εγκληματικές παραλείψεις και σε κάθε περίπτωση δεν είναι η ώρα του απολογισμού όταν η μάχη καλά-καλά δεν έχει αρχίσει.

Αν αποτολμήσει κανείς ένα παραλληλισμό, χονδροειδή αλλά όχι αβάσιμο, του λεωφορείου με την   ΜΟΡΙΑ, τι προκύπτει; Τόσοι συνωστισμένοι άνθρωποι περιμένουν αργά ή γρήγορα να φθάσει ο ιός κι εκεί. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι θα φθάσει (μάλλον από την Αθήνα κι όχι από το Ιράν). Το  Γ.Ν. Λέσβου θα βρεθεί τότε μπροστά σε μια κατάσταση που θα είναι απολύτως αδύνατον να αντιμετωπίσει. Οι δε διακομιζόμενοι πάσχοντες πρόσφυγες θα διασπείρουν την νόσο και στην τελευταία γωνία της νήσου αλλά κι εκτός αυτής! Ας σημειωθεί ότι οι υγειονομικές υποδομές των υπολοίπων νησιών είναι υποδεέστερες.

Μάλιστα οι ειδικοί επιμένουν ότι το υψηλότερο κόστος δεν πρόκειται να πληρωθεί από τους νεανικούς προσφυγικούς πληθυσμούς, παρά τις χείριστες συνθήκες ζωής τους, αλλά από τους ευάλωτους πληθυσμούς στους οποίους θα μεταδοθεί ο ιός στη συνέχεια από ένα τέτοιο μολυσματικό ρεζερβουάρ. Οπότε και οι τυχόν κουτοπόνηρες σκέψεις περί μιας τοπικής περιχαρακωμένης θανατηφόρου κρίσης καταρρίπτονται.

 Προφανώς η λύση δεν είναι να φτιάξουμε εκ των υστέρων δέκα «Ευαγγελισμούς» στη Μυτιλήνη αλλά να το εμποδίσουμε, όσο είναι ακόμη καιρός. Αντί να κοιτάμε την κάθε Μόρια άβουλοι και μοιραίοι ας αξιοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση, με όποιο τρόπο νομίζει, τις ειδικές εξουσίες που διαθέτει με την νομοθετική πράξη της, για την έγκαιρη αποσυμφόρηση. Ας προτάξει λοιπόν την υγειονομική προσταγή από κάθε άλλη σκέψη γιατί οι καιροί ου μενετοί. Αν τυχόν λουφάξει φοβούμενη κοντόφθαλμες αντιδράσεις, τότε ας μας πει από πού ακριβώς περιμένει την σωτηρία.