Του Ιωάννη Δαμίγου
Από την πάλαι ποτέ ναυτικής δραστηριότητας χώρα, το στόλισμα της υποδοχής των Χριστουγέννων αφορούσε το καραβάκι. Καραβάκι στόλιζαν στα σπίτια χρονιάρες μέρες, κρατώντας καραβάκι τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα στις γειτονιές και γύρω από το καραβάκι που απέδιδε τα προς το ζην, περιστρέφονταν η ζωή των ανθρώπων.
Ο ξενόφερτος στολισμός του έλατου, που επικράτησε ως έθιμο στις αρχές του 18ου αιώνα, προήλθε από την λατρεία των ειδωλολατρών για τα δένδρα, που συμβόλιζαν την αιώνια ζωή και που επικράτησε σαν εορτασμός την 24 Δεκεμβρίου του Αδάμ και της Εύας, γι’ αυτό και το κοσμούσαν με μήλα. Μέχρι και τον 19ο αιώνα είχε διαδοθεί σε όλη την βόρεια Ευρώπη και κατόπιν στην νότια.
Στην χώρα μας εισήχθη επί Βαυαροκρατίας όταν το έλατο στολίστηκε για πρώτη φορά το 1834 στο σπίτι του Όθωνα στο Ναύπλιο. Στα σύγχρονα χρόνια και μεταπολεμικά, επικράτησε σε όλη την χώρα ως έθιμο, ο στολισμός του χριστουγεννιάτικου δένδρου.
Για να καταλήξει ο στολισμός του, όπως ήταν επόμενο, σε πανηγύρι του κιτς και άκρατη επίδειξη νεοπλουτισμού, με τεράστια μεγέθη έλατου και πολύχρωμες γιρλάντες, με λογής στολίδια από μπάλες έως και όσα δεν χωρά ο νους ως συμπλήρωμα ελλείμματος, με τα λαμπάκια να αναβοσβήνουν σε κατάχρηση με ανάλογη μουσική υπόκρουση. Μπαλκόνια και κάγκελα, κήποι και θάμνοι κατακλύζονται από πολύχρωμα λαμπιόνια, με τον ταλαίπωρο Santa Claus της coca cola, να σκαρφαλώνει φουσκωμένος σ’ αυτά.
Μέσω αυτής της εικονικής και επίπλαστης εικόνας της επιβεβλημένης χαράς και της ευτυχίας, επιτυγχάνεται πρόσκαιρα η λήθη της ζοφερής πραγματικής κατάστασης. Οι πολλοί κοιτούν από μακριά την προκλητική σπατάλη των λίγων, έτοιμοι όμως να δεχτούν μοιρολατρικά την οπτική και μόνο μερίδα, που τους προσφέρει απλόχερα η τηλεοπτική εικόνα. Μαζεύονται μπροστά στις οθόνες, για να χαρούν με την χαρά των άλλων που ούτως ή άλλως περισσεύει. Μια ζωή τηλεθεατές, με υπογράμμιση στο τήλε.
Ίσως μια ρηξικέλευθη πρόταση, που θα ικανοποιούσε την μεγάλη μερίδα της ελληνικής κοινωνίας, θα ήταν ο εορταστικός στολισμός της συσκευής τηλεόρασης, που έχει περισσότερους “πιστούς” νυχθημερόν, από αυτούς των Χριστουγέννων. Θα αποτελούσε νομίζω, την πιο πιστευτή απεικόνιση του εορταστικού πνεύματος, θέαμα με στολίδια και γιρλάντες. Άλλωστε η τηλεόραση ως ο νέος μεσσίας της σύγχρονης θρησκείας αποχαύνωσης, θα έπρεπε να λατρεύεται και να υμνείται καθημερινά, με μόνιμο εορταστικό στολισμό, στο σαλόνι, στην κουζίνα και στην κρεβατοκάμαρα. Στολίστε την και προσκυνήστε την, πρωί, μεσημέρι και βράδυ